Tổng Kiểm toán Kenya Nancy Gathungu mới công bố Báo cáo kiểm toán sau khi xem xét tình hình tài chính của Tập đoàn Dầu khí quốc gia (NOC) cho năm tài chính 2019-2020. Báo cáo đưa ra lời cảnh báo, Tập đoàn có thể đứng trước nguy cơ phá sản do không còn khả năng thanh toán các khoản nợ khổng lồ.
Gánh nợ, vẫn chi tiêu lãng phí
Tổng Kiểm toán cho biết, hoạt động yếu kém trong những năm qua đã đẩy Tập đoàn rơi vào cảnh khó khăn về tài chính nghiêm trọng. Những khoản nợ lớn được xác định khoảng hơn 5 tỷ Shilling Kenya (KES), tương đương 45,8 triệu USD. Vì không có khả năng thanh toán, Tập đoàn đang đứng trước bờ vực phá sản. Trong số đó, gần 3,67 tỷ KES là số tiền gốc và lãi Tập đoàn vay từ Ngân hàng KCB. Số tiền lãi ngày càng tăng cao trong khi NOC chưa thể tìm ra phương án trả nợ. Để trả được khoản tiền này, NOC có thể bị mất toàn bộ tài sản.
Trong năm tài chính 2018-2019, NOC đã chịu khoản lỗ 352 triệu KES. Đến năm 2019-2020, Tập đoàn tiếp tục báo cáo lỗ 494,5 triệu KES, đẩy tổng số các khoản lỗ hiện tại của NOC lên tới 3,05 tỷ KES. Bà Gathungu cho biết thêm, hằng năm, NOC còn để xảy ra tình trạng hàng triệu sản phẩm và nhiều tài sản bị đánh cắp mà không tiến hành điều tra các vụ việc.
Tổng Kiểm toán ước tính khoảng 390.000 lít dầu diesel trong quá trình vận chuyển cho Công ty Phát triển điện địa nhiệt đã biến mất dù nhà vận chuyển cho biết vẫn thực hiện công tác giám sát số hàng trên. Thay vì tìm cách thu hồi số hàng bị mất, các bộ quản lý của Tập đoàn chỉ hủy hợp đồng với đơn vị vận chuyển.
Từ tháng 7/2017 đến tháng 12/2018, NOC báo cáo đã mất gần 4,1 triệu lít dầu diesel và 342.000 lít xăng, trị giá khoảng 365,9 triệu KES. Vào tháng 6/2019, Tập đoàn lại báo cáo mất 32.000 lít dầu diesel khác trị giá 3,62 triệu KES. Nguyên nhân gây thất thoát tài sản chủ yếu do công tác vận chuyển không được giám sát chặt chẽ và báo cáo đầy đủ. Tổng Kiểm toán cảnh báo, nếu NOC không tìm được các biện pháp khắc phục, Tập đoàn sẽ tự đẩy mình vào đường cùng.
Tổng Kiểm toán cũng chỉ trích NOC dù đang trong tình hình tài chính rất khó khăn, Ban Lãnh đạo vẫn hào phóng trả cho các nhà quản lý cấp cao những khoản tiền lớn (97,6 triệu KES) với lời giải trình đó là các khoản phụ cấp. Việc chi trả các khoản tiền này không nằm trong quy định của Tập đoàn, cũng không được Hội đồng quản trị phê duyệt.
NOC tiếp tục bị chỉ trích khi không tích hợp các phần mềm tự động giúp theo dõi việc bán hàng, lưu trữ các khoản thanh toán… Tổng Kiểm toán cho rằng, một số cán bộ đã cố tình không sử dụng các phần mềm hiện đại giúp theo dõi doanh thu. Do đó, nhiều khoản tiền đã bị đánh cắp trước khi được chuyển đến tài khoản của NOC.
Nguy cơ bế tắc, mất tài sản thế chấp
Trong những năm qua, Ban Lãnh đạo NOC đã thể hiện rõ sự yếu kém khi không thể phát triển các hoạt động, mang lại doanh thu cho Tập đoàn, thay vào đó là các khoản nợ chồng chất qua các năm. Trong một thời gian dài, hoạt động của NOC phải phụ thuộc vào sự hỗ trợ tài chính của Chính phủ, phụ thuộc vào các chủ nợ bao gồm nhiều ngân hàng. Việc để Tập đoàn tiếp tục duy trì hoạt động đang là mối quan tâm lớn của Chính phủ.
Báo cáo kiểm toán cho biết thêm, vào tháng 5/2020, do không đáp ứng được các yêu cầu của nhiều nhà cung cấp, NOC đã không được tham gia vào Hệ thống đấu thầu mở quốc gia, được tổ chức để chọn ra các nhà nhập khẩu sản phẩm dầu mỏ. Sau đó, doanh số bán hàng của NOC đã giảm tới 64%.
Tổng Kiểm toán cho biết, vào tháng 7/2020, Ngân hàng KCB đã đề nghị NOC tái cơ cấu nợ bằng cách giảm lãi suất cho các khoản vay, kéo dài ngày đáo hạn để tránh rủi ro vỡ nợ. Thông thường, các DN, tổ chức sẽ tiến hành tái cơ cấu nợ, các khoản vay được cơ cấu theo cách ưu tiên trả nợ trước giúp DN tránh phải đối mặt với nguy cơ phá sản. Tuy nhiên, Ban Lãnh đạo NOC đã không chấp nhận đề nghị này.
Hiện tại, NOC chưa đưa ra được kế hoạch nào giúp khắc phục tình hình. Tổng Kiểm toán cảnh báo: “Nếu không sớm tìm ra hướng giải quyết tình trạng khó khăn tài chính nghiêm trọng hiện tại, NOC có thể rơi vào cảnh bế tắc, dẫn đến việc mất toàn bộ tài sản đang được sử dụng để thế chấp tại các ngân hàng. Báo cáo kiểm toán cũng khuyến nghị Ban Lãnh đạo NOC cần sớm đưa ra các biện pháp để cải thiện hoạt động của Tập đoàn và dần dần có thể độc lập về tài chính./.
(Theo standardmedia.co.ke và tổng hợp)
(Báo Kiểm toán số 33/2021)