(sav.gov.vn) - Hiệp hội Kế toán và Công chứng Anh quốc (ACCA) vừa qua công bố một báo cáo có tiêu đề “Tạo dựng niềm tin trong một thế giới ngày càng nhiều rủi ro từ trí tuệ nhân tạo (AI)”. Báo cáo nhấn mạnh vai trò của yếu tố đạo đức trong quá trình các tổ chức ứng dụng AI.
AI mang lại cả lợi ích và thách thức
ACCA nhấn mạnh, các chuyên gia kế toán, kiểm toán đóng vai trò quan trọng trong việc tạo dựng và duy trì niềm tin của các nhà đầu tư. Đạo đức và sự tin cậy là ưu tiên cốt lõi của nghề nghiệp kế toán, kiểm toán, đặc biệt trong bối cảnh AI được ứng dụng rộng rãi, tạo ra nhiều rủi ro. Do đó, các kế toán, kiểm toán viên cần xây dựng niềm tin của nhà đầu tư, doanh nghiệp (DN), cơ quan quản lý và thị trường vốn vào chuyên môn và đạo đức của họ trong quá trình ứng dụng AI, vào việc sử dụng dữ liệu, thực hiện trách nhiệm giải trình, thông qua việc đảm bảo tính trung thực của báo cáo tài chính.
Báo cáo của ACCA đã xem xét một số thách thức do AI gây ra. Mặc dù AI mang lại những lợi ích lớn, thông qua việc nâng cao các quy trình và cải thiện hiệu quả hoạt động, tuy nhiên vẫn có nhiều vấn đề quan trọng xung quanh việc sử dụng dữ liệu, đảm bảo trách nhiệm giải trình và độ tin cậy, những yếu tố có thể tác động mạnh mẽ đến niềm tin của nhà đầu tư.
Một số vấn đề phổ biến gồm việc đưa ra quyết định không rõ ràng do tính phức tạp của các mô hình AI, kết quả đầu ra không được giải thích, chứng minh đầy đủ cũng như những sai lệch và sai sót khác. Báo cáo chỉ ra rằng, những rủi ro xung quanh việc sử dụng AI trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán sẽ khác nhau, các phương pháp được sử dụng để giảm thiểu rủi ro cũng khác nhau.
Khi phân tích những rủi ro này, báo cáo của ACCA xem xét 2 yếu tố có liên kết với nhau gồm hoạt động của các công nghệ và sự tương tác của con người, bao gồm cả cách người dùng sử dụng thông tin từ AI. Việc phụ thuộc quá nhiều vào AI và giảm bớt việc áp dụng khả năng phán đoán của con người có thể làm mờ đi nhiệm vụ đảm bảo trách nhiệm giải trình. ACCA khuyến nghị, các chuyên gia tài chính, kế toán, kiểm toán cần coi việc tạo dựng niềm tin của các nhà đầu tư là một thách thức đòi hỏi sự kết hợp giữa quản trị hợp lý với các khuôn khổ kiểm soát nội bộ chặt chẽ.
Theo báo cáo, trong những môi trường kinh doanh ngày càng phức tạp và không chắc chắn, việc hợp tác chặt chẽ, xây dựng các cơ chế phù hợp là những yếu tố quan trọng giúp xây dựng, duy trì niềm tin. AI mang lại nhiều lợi ích to lớn nhưng cũng khiến người dùng phải đối mặt với nhiều vấn đề phức tạp và thách thức tùy theo cách thức, mục đích sử dụng. Nếu AI được sử dụng vào nhiều mục đích nhưng có khả năng vi phạm các quy định hiện hành, lãnh đạo các đơn vị, tổ chức cần ưu tiên việc điều chỉnh để quá trình ứng dụng AI an toàn, hiệu quả hơn và giảm thiểu rủi ro.
Đảm bảo AI mang lại hiệu quả và đáng tin cậy
ACCA đã gợi ý một số bước mà các tổ chức có thể thực hiện để hỗ trợ nhân viên và các bên liên quan khi AI ngày càng được ứng dụng phổ biến. Theo đó, các cơ chế quản trị phải phản ánh việc sử dụng AI thực tế trong toàn tổ chức; lãnh đạo đơn vị cần xem xét các khuôn khổ quản trị (việc mua sắm, phát triển, sử dụng hệ thống AI, khuôn khổ quản trị dữ liệu vững chắc…) để hỗ trợ triển khai. Cũng cần có các chính sách rõ ràng xung quanh việc xác thực các mô hình AI để đảm bảo AI mang lại hiệu quả và đáng tin cậy.
Công tác quản trị AI và quản lý rủi ro đã và đang trở thành những vấn đề được các DN, tổ chức đặc biệt quan tâm. Do đó, báo cáo của ACCA đưa ra khuyến nghị các lãnh đạo cấp cao của DN có thể thực hiện một số bước nhằm tận dụng lợi ích của AI trong khi vẫn có thể quản lý, giảm thiểu rủi ro, hướng tới tạo dựng niềm tin vững chắc với các nhà đầu tư.
Trong bối cảnh môi trường kinh doanh ngày càng phức tạp và không chắc chắn, đầu tư vào phát triển kỹ năng và hiểu biết về AI là một trong những nhiệm vụ hàng đầu. Các chuyên gia tài chính, kế toán, kiểm toán phải đầu tư vào đào tạo để có đủ năng lực thực hiện đánh giá nghiêm túc các kết quả đầu ra của AI. Bên cạnh đó cần tăng cường hợp tác và giao tiếp với các bên liên quan góp phần đưa ra những quyết định sáng suốt.
Ngoài ra, ACCA khuyến nghị lãnh đạo các DN cần cộng tác với các nhóm đa chức năng, cần tích cực tham gia các nhóm công nghệ thông tin, khoa học dữ liệu, pháp lý và quản lý rủi ro. Để phát triển khung quản trị AI, lãnh đạo DN cần thực hiện các bước cần thiết trong tổ chức để thiết lập các chính sách, hoạt động giám sát và quản trị rõ ràng./.
(Theo ACCA)