Trước sự hối thúc của Hiệp hội quốc gia vì sự tiến bộ của người da màu Hoa Kỳ (NAACP), tháng 4/2016, Thống đốc bang Minnesota Mark Dayton đã yêu cầu tiến hành một cuộc kiểm toán độc lập với mục đích tìm ra và khẩn trương chấn chỉnh những vấn đề bất cập, sai phạm tại nhiều cơ quan nhà nước bang Minnesota trong cách đối xử với những đối tượng người da màu, phụ nữ và người khuyết tật đang sinh sống tại bang.
Năm 2013, theo thống kê của tờ Washington Post, bang Minnesota từng bị xếp vào danh sách một trong hai bang có điều kiện sống tồi tệ nhất, nhiều bất bình đẳng nhất cho người dân Mỹ gốc Phi - những đối tượng có thu nhập hộ gia đình trung bình ít hơn một nửa so với các gia đình người da trắng. Thực trạng này đã và đang trở thành một vấn đề nhức nhối trong xã hội Mỹ nói chung khiến NAACP liên tục hối thúc chính quyền bang Minnesota cần ngay lập tức tiến hành một cuộc kiểm toán.
Tháng 01/2017 vừa qua, cuộc kiểm toán với chi phí 250.000 USD mới được hoàn thành và tiết lộ rằng nhiều quan chức bang Minnesota đã không tuân thủ nghiêm túc các quy định về đối xử bình đẳng với các nhóm đối tượng kể trên. Đây là cuộc kiểm toán độc lập đầu tiên xem xét việc tuân thủ các quy định của pháp luật tại bang Minnesota trước tình trạng các quan chức nhà nước bang coi nhẹ luật pháp của Hoa Kỳ trong việc bảo vệ bình đẳng mọi công dân trước pháp luật, chống kỳ thị trong vấn đề việc làm dựa vào giới tính, chủng tộc, màu da, tôn giáo, hoặc nguồn gốc quốc tịch.
Công dân da màu chiếm khoảng 15 (34.000 người) dân số bang Minnesota, nhưng hiện chỉ 10 có cơ hội làm việc trong các cơ quan hành pháp của bang. Viên chức nhà nước là người lao động da màu được hưởng những quyền lợi ít hơn so với người Mỹ da trắng, do đó tỷ lệ người xin từ chức hoặc thôi việc luôn cao hơn.
Cuộc kiểm toán cũng chỉ ra một số vấn đề tồn tại trong bang Minnesota như: Các chương trình tuyển dụng nhân lực của bang chỉ được công bố trên một vài trang web hạn hẹp và không được phổ biến rộng rãi trong cộng đồng người da màu, nhiều nhân tài không được trọng dụng hoặc bị yêu sách nếu họ là người da màu…
Cuộc kiểm toán cũng cho thấy, một số cơ quan của bang đã không tuân thủ quy định đảm bảo quyền bình đẳng trong các hoạt động mua sắm, tuyển dụng, thuê mướn, đấu thầu… đối với mọi công dân. Một ví dụ điển hình là trong giai đoạn từ năm 2012-2014, Sở Giao thông vận tải bang Minnesota (MnDOT) được Chính phủ Liên bang cấp cho 2,4 tỷ USD ngân sách phục vụ các hoạt động của ngành, tuy nhiên trong đó các hợp đồng có liên quan đến những đối tượng bị phân biệt đối xử trên chỉ chiếm giữ khoảng 1.
Báo cáo kiểm toán dài 114 trang tiết lộ rằng, chính quyền bang Minnesota đã cố tình cắt giảm đáng kể ngân sách và nhân lực tại Cơ quan Nhân quyền của bang - đây là cơ quan có nhiệm vụ điều tra những cáo buộc phân biệt đối xử công dân và xem xét việc tuân thủ các quy định của pháp luật về quyền bình đẳng con người.
Báo cáo kiểm toán cho hay, nhiều cơ quan của bang chưa thực sự tích cực trong công tác khắc phục những sai phạm được chỉ ra trong cuộc kiểm toán, điển hình là Cơ quan Quản lý hành chính bang (DOA). Mặc dù DOA đã tăng ngân sách hỗ trợ cho các DN đã được chứng nhận, thuộc sở hữu của người da màu từ 12,3 triệu USD trong năm 2015 lên 13,3 triệu USD vào năm 2016, đó vẫn là con số quá ít ỏi trong khi mỗi năm DOA chi tiêu tới hơn 2,7 tỷ USD.
Nhiều chuyên gia xã hội học tại Hoa Kỳ cho rằng, sự bất công trong việc trao cơ hội bình đẳng và những thành kiến thể chế nặng nề đã gây ảnh hưởng tiêu cực, dẫn đến tình trạng chênh lệch về mức thu nhập, về trình độ giáo dục, và Báo cáo kiểm toán trên đã phần nào chứng minh thực trạng đó tại bang.
Sau khi những bất công trên bị lên án, nhiều cơ quan của bang cũng đã nỗ lực thay đổi và có một số thành công nhất định. Thống đốc bang cũng đã thành lập Ủy ban Đa dạng và hòa nhập cộng đồng có nhiệm vụ thực hiện những mục tiêu dân chủ, công bằng, văn minh. Thống đốc Dayton bày tỏ mong muốn tăng gấp đôi số lượng nhân viên người dân tộc thiểu số trong bộ máy của bang trước khi ông hoàn thành nhiệm kỳ vào năm 2019.
(Theo Startribune và Worldnews)
(Báo Kiểm toán số 10/2017)