Trước tình trạng trốn thuế tràn lan tại Zimbabwe trong khi Chính phủ đang thiếu tiền mặt trầm trọng và cần huy động tiền, Tổng cục Thuế Zimbabwe (ZIMRA) vừa tiến hành một cuộc kiểm toán lối sống của các lãnh đạo DNNN có tài sản ròng lớn. Trên thực tế, kiểm toán lối sống là công cụ quan trọng trong việc xác định gian lận, trốn thuế. Loại hình kiểm toán này có vai trò đặc biệt ở một đất nước đã và đang bị nạn tham nhũng hoành hành đến kiệt quệ suốt nhiều năm qua như Zimbabwe.
Trong cuộc kiểm toán, ZIMRA đã đưa ra một loạt câu hỏi điều tra liên quan đến lối sống, chi phí sinh hoạt hằng tháng và thói quen giải trí của các đối tượng trên nhằm đánh giá xem liệu các chi phí sinh hoạt của mỗi người có phù hợp với thu nhập và tài sản kê khai của họ không. Hình thức kiểm toán này khá phổ biến ở nhiều quốc gia, trong đó có các nước tại Nam Phi.
Hằng năm, Tổ chức Minh bạch quốc tế (TI) đều tiến hành xếp hạng các nước dựa trên mức độ tham nhũng trong khu vực công của quốc gia đó và Zimbabwe luôn nằm trong danh sách những nước có tỷ lệ tham nhũng cao nhất trên thế giới. Năm 2014, Zimbabwe xếp thứ 156 trên tổng số 175 nước có tỷ lệ tham nhũng cao nhất; năm 2015, quốc gia này đứng ở vị trí 150 trên tổng số 168 nước.
Tại Zimbabwe, các chính trị gia và công chức, viên chức nhà nước có mức thu nhập rất khiêm tốn, tuy nhiên, một số người lại có khối lượng tài sản kếch xù, họ tận hưởng phong cách sống vô cùng xa hoa. Một số người đã tham gia vào các hoạt động đầu tư bất động sản lớn, nhiều người cố tình lạm dụng chức quyền của mình để kiếm tiền thậm chí nhúng tay vào những vụ tham nhũng quy mô lớn.
Ví dụ điển hình tại Zimbabwe là Bộ trưởng Bộ Nội vụ Ignatius Chombo. Vụ án ly hôn của ông năm 2010 đã tiết lộ rằng, ông hiện sở hữu vô số công ty, biệt thự, gian hàng và những lô đất tại nhiều thành phố, thị trấn trên khắp cả nước cùng với một bộ sưu tập xe sang trọng. Việc tiến hành kiểm toán lối sống vào những công chức nhà nước như vị Bộ trưởng này là hoàn toàn chính đáng. Cuộc kiểm toán của ZIMRA sẽ thực sự thiết thực, hiệu quả và có ý nghĩa hơn nếu cơ quan này mở rộng những đối tượng được kiểm toán bao gồm cả các chính trị gia, các quan chức cấp cao, những người đứng đầu các tổ chức công trên cả nước…
(Theo The Independent)
(Báo Kiểm toán số 17)