Trong báo cáo của Tòa Thẩm kế châu Âu (ECA) phát hành hôm 15/11/2018, các kiểm toán viên của ECA đặc biệt chỉ trích sự thiếu minh bạch của Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ trong các chương trình nhân đạo được Liên minh châu Âu (EU) hỗ trợ ngân sách nhằm giải quyết vấn đề người tị nạn Syria tại nước này.
Thiết lập cơ sở dành cho người tị nạn tại Thổ Nhĩ Kỳ là cơ chế chính nhằm hỗ trợ tài chính cho khoảng 4 triệu người tị nạn Syria tại Thổ Nhĩ Kỳ với giá trị khoảng 6 tỷ Euro (6,78 triệu USD), được giải ngân thành 2 giai đoạn dành cho các chương trình giải quyết nhu cầu của người tị nạn. ECA cho biết, các kiểm toán viên gặp khó khăn trong việc giám sát công tác quản lý các khoản ngân sách EU tại Thổ Nhĩ Kỳ. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ việc chính quyền Ankara từ chối tiết lộ tên tuổi những người thụ hưởng mà chỉ cung cấp thông tin ngân hàng tương ứng của họ.
ECA đặc biệt nêu tên 2 trong số những chương trình bị chỉ trích là: Chương trình Giải quyết nhu cầu đến trường của trẻ Syria do EU đồng tài trợ cùng Chính phủ Hoa Kỳ và Na Uy, Chương trình Mạng lưới an sinh xã hội nhằm cung cấp hỗ trợ thực phẩm và tiền thuê nhà cho người tị nạn.
Theo ECA, chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ đã tham chiếu luật quốc gia về bảo vệ dữ liệu làm cơ sở cho việc không cấp quyền tiếp cận dữ liệu về người thụ hưởng cho ECA hay bất kỳ đối tác nào của Liên Hợp Quốc (UN). Chính việc này đã dẫn đến những hạn chế về phạm vi kiểm toán và mức độ đảm bảo của ECA.
Mặc dù Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ chiếu luật cương quyết cho rằng, họ không nhất thiết phải chia sẻ thông tin cá nhân người thụ hưởng cho bất kỳ một bên thứ ba nào song ECA cho rằng, Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đã đồng ý thiết lập các cơ chế kiểm soát nội bộ và giám sát riêng ngay từ khi mới ký kết thỏa thuận hỗ trợ và việc cản trở phối hợp như vậy là chưa có tiền lệ. ECA khuyến nghị Ủy ban châu Âu (EC) cần tăng cường giám sát và báo cáo về cơ sở người tị nạn tại Thổ Nhĩ Kỳ. Ngoài ra, ECA cho biết, trong thời gian tới, ECA sẽ tiếp tục các cuộc kiểm toán pháp lý đối với các dự án nhân đạo tại nước này.
EC cho rằng, Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ cần xem xét áp dụng cơ chế phù hợp và minh bạch hóa việc sử dụng ngân sách hỗ trợ, đồng thời tuyên bố sẽ xem xét các khuyến nghị theo Báo cáo kiểm toán của ECA để thực hiện hỗ trợ tài chính giai đoạn tiếp theo dành cho quốc gia này.
(Theo Stockholm CF và Arab News)
(Báo Kiểm toán số 47/2018)