Mới đây, Báo cáo kiểm toán xem xét việc quản lý, sử dụng 6 trang trại lớn thuộc sở hữu của Giáo hội Tin lành giám lý liên hiệp Zimbabwe (UMC) đã chỉ ra nhiều bất cập, thiếu sót liên quan đến việc điều hành hoạt động của các trang trại lớn trên toàn quốc, gây lãng phí các nguồn tài nguyên trong khi tình trạng khan hiếm lương thực ở nhiều vùng trên cả nước vẫn rất nghiêm trọng.
Tài nguyên đất bị sử dụng lãng phí
UMC là một trong những tổ chức tôn giáo lớn nhất tại Zimbabwe và sở hữu những tài sản lớn trên khắp đất nước bao gồm: các trang trại, bệnh viện, phòng khám, trường học các cấp và các trường cao đẳng, trường đào tạo nghề... Đầu năm nay, UMC đã tham gia Hội nghị thượng đỉnh Nông nghiệp tại TP. Johannesburg, tỉnh Gauteng, Nam Phi. Hội nghị đã kêu gọi thực hiện kiểm toán các trang trại nông nghiệp nhằm khai thác, sử dụng hợp lý và phát triển nguồn tài nguyên đất của các giáo hội tin lành giám lý liên hiệp ở châu Phi, từng bước chuyển thành các DN thương mại để thúc đẩy năng suất và sản lượng lương thực của mỗi quốc gia.
Tháng 6/2019, UMC đã thuê Công ty TNHH Đầu tư SkyArt - công ty có thế mạnh trong lĩnh vực kiểm toán tài nguyên đất tại Zimbabwe - thực hiện một cuộc kiểm toán nhằm kiểm tra, xem xét các hoạt động tại 6 trang trại lớn của Giáo hội trải rộng trên cả nước.
Mới đây, Báo cáo kiểm toán đã được công bố và nhấn mạnh, hầu hết đất đai thuộc sở hữu của các trang trại này chưa được khai thác, sử dụng hiệu quả, nhiều vùng đất đang bị bỏ không gây lãng phí tài nguyên, mặc dù các trang trại này đều được đánh giá là có tiềm năng, có thể mang lại sản lượng nuôi trồng cao.
Báo cáo dẫn chứng một trong những trang trại của UMC tại quận Murewa (tỉnh Đông Mashonaland) mới khai thác, sử dụng hợp lý 882/5.018 ha đất. Điều này có nghĩa là chỉ khoảng 5% diện tích đất của trang trại đang được sử dụng hiệu quả và tạo ra sản lượng. Những diện tích đất còn lại đang bị bỏ hoang hoặc chưa được sử dụng đúng mục đích, không mang lại giá trị và sản lượng tương xứng với tài nguyên đất của các trang trại. Lý do được cho là thiếu các nguồn nhân lực cần thiết và phù hợp. Nhiều trang trại khác cũng đang trong tình trạng tương tự. Hầu hết các trang trại được kiểm toán nằm ở các khu vực có lượng mưa lớn, thích hợp cho việc thâm canh. Tuy nhiên, những ưu thế này cũng không được tận dụng để nâng cao năng suất.
Ông Kudakwashe Mutyavaviri - đại diện Công ty SkyArt cũng là người giám sát cuộc kiểm toán trên - cho biết, kết quả kiểm toán cho thấy, các trang trại của UMC đều có tiềm năng rất lớn nếu các tài nguyên được khai thác và sử dụng phù hợp.
Cần có kế hoạch canh tác khoa học
Cuộc kiểm toán chỉ ra một trong những thách thức chính ảnh hưởng đến hoạt động của các trang trại là vấn đề thiếu nước tưới vào mùa hè và mùa đông. Do đó, UMC cần có một kế hoạch tưới tiêu khoa học, tận dụng được nguồn nước và có các biện pháp dự trữ nước trong thời kỳ khan hiếm để không làm ảnh hưởng đến các hoạt động sản xuất nông nghiệp.
Báo cáo kiểm toán kêu gọi UMC cần nhìn thẳng vào những thiếu sót trong công tác quản lý mà cuộc kiểm toán đã chỉ ra và sớm có các biện pháp giải quyết hiệu quả, đồng thời, kịp thời nắm bắt, tận dụng những cơ hội để vạch ra những kế hoạch hoạt động mới tại UMC nhằm đóng góp nhiều hơn vào nền nông nghiệp của Zimbabwe. UMC cũng nên tìm kiếm đối tác và nguồn tài trợ bổ sung để thực hiện các dự án lớn, tiến tới thương mại hóa các hoạt động nông nghiệp của hệ thống trang trại. Báo cáo kiểm toán cũng khuyến nghị UMC cần vạch ra các kế hoạch canh tác các loại cây trồng, vật nuôi mang lại lợi nhuận cao.
Kể từ khi Chính phủ Zimbabwe bắt đầu thực hiện chương trình cải cách ruộng đất gây tranh cãi vào năm 2000 cho tới nay, sản lượng lương thực trên toàn quốc chưa có cải thiện nào đáng kể, nhiều vùng trên toàn quốc vẫn thường rơi vào cảnh khan hiếm lương thực. Hiện nay, Zimbabwe đang phải vật lộn với tình trạng thiếu lương thực nghiêm trọng do năng suất tại các vựa lương thực, các trang trại lớn đã giảm sút mạnh trong mùa vụ năm 2018-2019 vừa qua khiến hơn 5 triệu dân đang rơi vào cảnh thiếu lương thực và cần cứu trợ khẩn cấp từ Chính phủ và các nhà tài trợ quốc tế.
UMC đánh giá cao những phát hiện và khuyến nghị mà Báo cáo kiểm toán nêu ra, đồng thời nhấn mạnh, cuộc kiểm toán đất đai đóng một vai trò rất quan trọng, là bước đầu để thực hiện một cuộc cải cách hoạt động nông nghiệp tại các trang trại. UMC cho biết, Giáo hội đang lên kế hoạch tuyển dụng thêm và đào tạo nhân lực làm việc tại các trang trại một cách chuyên nghiệp hơn, đồng thời, sẽ tổ chức các buổi chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm để nâng cao năng lực chuyên môn của người lao động.
Sau khi hoàn thành cuộc kiểm toán 6 trang trại trên và nhận thấy những vấn đề bất cập đã tồn tại trong một thời gian dài, UMC hiện đang tiến hành một cuộc kiểm toán 10 trang trại khác nhằm tiếp tục tìm ra những điểm yếu cần cải thiện, mở ra nhiều cơ hội phát triển cho ngành nông nghiệp, giúp tăng lợi nhuận cho UMC nói riêng và đất nước nói chung.
(Theo Umnews & Newzimbabwe)
(Báo Kiểm toán số 42/2019)