Với vai trò và địa vị pháp lý không ngừng được nâng cao, Kiểm toán nhà nước (KTNN) Lào ngày càng phát triển lớn mạnh sau 25 năm thành lập. Trong quan hệ song phương với KTNN Việt Nam, hai bên đã thiết lập mối quan hệ hợp tác đặc biệt, có chiều sâu và mang lại hiệu quả thiết thực.
KTNN Việt Nam và KTNN Lào chia sẻ kinh nghiệm tăng cường năng lực cán bộ, đảm bảo chất lượng kiểm toán. Ảnh tư liệu
Không ngừng xây dựng và phát triển
KTNN Lào thành lập vào tháng 8/1998 trên cơ sở Nghị định của Văn phòng Thủ tướng Lào. Tháng 7/2006, Luật KTNN Lào được thông qua, theo đó, KTNN Lào là Cơ quan Kiểm toán tối cao của Lào, thực hiện các loại hình kiểm toán: Tài chính, tuân thủ và hoạt động. KTNN Lào được tổ chức thống nhất từ trên xuống, đứng đầu là Chủ tịch. KTNN Lào có 3 KTNN khu vực đặt tại 3 miền: Bắc, Trung, Nam.
Năm 2015, Quốc hội Lào đã thông qua Hiến pháp sửa đổi, bao gồm cả nội dung quy định về KTNN Lào. Đây là dấu mốc quan trọng trong quá trình xây dựng và phát triển của KTNN Lào, giúp nâng cao vai trò và vị trí của KTNN Lào trong hệ thống quản lý nhà nước.
Chủ tịch KTNN Lào Viengthavisone Thephachanh cho biết: Lợi thế của KTNN Lào là có nguồn cán bộ trẻ dồi dào, song trình độ chuyên môn nghiệp vụ còn nhiều hạn chế, chuyên môn đào tạo về kiểm toán chưa nhiều. Vì vậy, nâng cao chất lượng đào tạo đội ngũ cán bộ là một yêu cầu bức thiết đặt ra để hoàn thành được nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước giao phó.
Từ thực tế này, KTNN Lào không ngừng học hỏi kinh nghiệm chuyên môn của KTNN các nước, đặc biệt là từ KTNN Việt Nam. Ngoài ra, KTNN Lào tiếp tục phát huy các thế mạnh, các lĩnh vực Lào có kinh nghiệm, đặc biệt trong việc thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính.
Trong thời kỳ đại dịch Covid-19 bùng phát, KTNN Lào đã liên tục triển khai các sáng kiến và đạt được nhiều kết quả tích cực như: Hoàn thành kiểm toán ngân sách nhà nước của các Bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp nhà nước, ngân hàng thương mại nhà nước, các dự án vay, viện trợ theo kế hoạch được duyệt có thể thực hiện được 94% kế hoạch hằng năm; báo cáo kịp thời kết quả kiểm toán việc thực hiện ngân sách nhà nước trước Quốc hội và Hội đồng nhân dân cấp tỉnh.
KTNN Lào đã tiến hành kiểm toán 200 đơn vị bao gồm: Các Bộ, ngành, ngân hàng, doanh nghiệp, các dự án vay, viện trợ và các tỉnh. Ngoài việc kiểm toán các đơn vị ngân sách, KTNN Lào còn cung cấp các thông tin liên quan đến báo cáo kiểm toán cho Bộ Tài chính và các bên liên quan để làm cơ sở điều chỉnh kết quả kiểm toán theo nghị quyết của Quốc hội trong từng thời kỳ.
Trong hoạt động hợp tác quốc tế, KTNN Lào là thành viên tích cực của các tổ chức quốc tế như: Tổ chức quốc tế Các cơ quan Kiểm toán tối cao (INTOSAI), Tổ chức Các cơ quan Kiểm toán tối cao châu Á (ASOSAI), Tổ chức Các cơ quan Kiểm toán tối cao Đông Nam Á (ASEANSAI) và diễn đàn hợp tác ba bên giữa KTNN Việt Nam - Lào - Campuchia. KTNN Lào đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEANSAI giai đoạn 2017-2019.
Thúc đẩy nâng cao hiệu quả hợp tác với KTNN Việt Nam
Ngay từ những ngày đầu KTNN Lào được thành lập, KTNN Việt Nam và KTNN Lào đã cùng nhau xây dựng mối quan hệ đặc biệt và toàn diện. Mối quan hệ ấy tiếp tục được hai bên thắt chặt và tăng cường để cùng nhau đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động, cùng nhau đạt được những bước tiến nổi bật.
Trong suốt quá trình hợp tác, đặc biệt từ khi ký Thỏa thuận hợp tác ngày 11/10/2000, tại Hà Nội, KTNN Việt Nam và KTNN Lào luôn hợp tác chặt chẽ và phối hợp hiệu quả. Trong khuôn khổ hợp tác song phương, hai cơ quan KTNN đã thường xuyên thực hiện trao đổi các đoàn cấp cao. Đặc biệt từ năm 2010 đến nay, mỗi năm đều có ít nhất một đoàn cấp cao của mỗi cơ quan tiến hành thăm chính thức.
Tại buổi làm việc với Tổng Kiểm toán nhà nước Việt Nam Ngô Văn Tuấn tháng 9/2022, Chủ tịch KTNN Lào Viengthavisone Thephachanh đánh giá cao sự hợp tác, giúp đỡ hiệu quả của KTNN Việt Nam dành cho KTNN Lào trong thời gian qua. "KTNN Việt Nam có vai trò quan trọng, hỗ trợ hiệu quả giúp đỡ KTNN Lào xây dựng Luật KTNN, xây dựng Chuẩn mực KTNN, hiến định địa vị pháp lý trong Hiến pháp nhà nước Lào, góp phần nâng cao vai trò, vị thế, uy tín của KTNN Lào" - Chủ tịch KTNN Lào nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, KTNN Việt Nam và KTNN Lào luôn tham gia tích cực, thường xuyên ủng hộ lẫn nhau trong khuôn khổ hợp tác đa phương, như: INTOSAI, ASOSAI, ASEANSAI và trong khuôn khổ hợp tác ba bên giữa KTNN Campuchia - Lào - Việt Nam.
Đặc biệt, KTNN Lào đã nhiệt tình ủng hộ và phối hợp chặt chẽ với KTNN Việt Nam trong quá trình vận động đăng cai Đại hội ASOSAI 14 (năm 2018) và đảm nhiệm cương vị Chủ tịch ASOSAI nhiệm kỳ 2018-2021; KTNN Việt Nam ủng hộ và hỗ trợ KTNN Lào đảm nhiệm cương vị Chủ tịch ASEANSAI nhiệm kỳ 2017-2019.
Những hỗ trợ của hai bên trong suốt quá trình xây dựng và trưởng thành đã giúp hai cơ quan ngày càng lớn mạnh, trưởng thành, góp phần tăng cường tình đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa hai dân tộc anh em Việt - Lào./.
Quá trình hợp tác giữa Kiểm toán nhà nước Việt Nam và Kiểm toán nhà nước Lào
Năm 2000, Chủ tịch KTNN Lào Somphavan Inthavong dẫn đầu đoàn cán bộ KTNN Lào sang thăm và làm việc tại Việt Nam. Hai bên đã ký Thoả thuận hợp tác nhằm đặt nền móng cho quan hệ hợp tác song phương giữa KTNN hai nước.
Năm 2002, Tổng Kiểm toán nhà nước Việt Nam Đỗ Bình Dương dẫn đầu đoàn cán bộ của KTNN Việt Nam sang thăm và làm việc tại Lào. Hai bên đã ký Biên bản làm việc giữa Tổng Kiểm toán nhà nước Việt Nam và Chủ tịch KTNN Lào.
Năm 2010, Tổng Kiểm toán nhà nước Vương Đình Huệ dẫn đầu đoàn cán bộ KTNN Việt Nam thăm song phương KTNN Lào; ký Biên bản kết quả Hội đàm giữa Tổng Kiểm toán nhà nước Việt Nam và Chủ tịch KTNN Lào.
Năm 2014, Tổng Kiểm toán nhà nước Nguyễn Hữu Vạn dẫn đầu Đoàn cán bộ KTNN Việt Nam sang thăm và làm việc tại Lào. Biên bản Hội đàm đã được ký kết vào ngày 18/02. Hai bên nhất trí tiếp tục đẩy mạnh quan hệ hợp tác toàn diện của hai cơ quan lên một tầm cao mới, xứng tầm với mối quan hệ láng giềng hữu nghị, đặc biệt giữa hai nước.
Năm 2018, Chủ tịch KTNN Lào Viengthong Siphandone dẫn đầu Đoàn cán bộ KTNN Lào sang thăm và làm việc với KTNN Việt Nam trong khuôn khổ Đại hội ASOSAI lần thứ 14 tổ chức tại Việt Nam từ ngày 16-22/9.
Năm 2021, Hội đàm trực tuyến giữa Tổng Kiểm toán nhà nước Việt Nam Trần Sỹ Thanh với Chủ tịch KTNN Lào Malaithong Kommasith vào ngày 19/7 nhằm thúc đẩy mối quan hệ hợp tác song phương.
Năm 2023, Đoàn KTNN Lào sang Việt Nam tham gia hoạt động chia sẻ kinh nghiệm về “Kỹ năng phỏng vấn dành cho kiểm toán viên hoạt động” do Chương trình hỗ trợ của Quỹ Kiểm toán và trách nhiệm giải trình Canada thực hiện từ ngày 14-18/3.