“Bộ Di trú Canada đã không phát hiện và ngăn chặn kịp thời những gian lận trong quản lý quốc tịch, dẫn đến việc phải xem xét thu hồi tới 700 trường hợp nhập quốc tịch tính tới tháng 10/2015, gây thiệt hại lớn về thời gian và tiền bạc cho Chính phủ” - Đó là những chỉ trích của Tổng Kiểm toán Michael Ferguson sau khi công bố kết quả kiểm toán.
Trong bản Báo cáo Mùa Xuân được Cơ quan Tổng Kiểm toán Canada (OAG) trình lên Hạ viện đầu tháng 5, OAG đã chỉ trích Bộ Di trú đã không có những biện pháp phù hợp nhằm phát hiện và ngăn chặn gian lận trong quá trình xin cấp quốc tịch Canada của nhiều ứng viên. “Chúng tôi cho rằng, những nỗ lực của Bộ Di trú là chưa đủ, nhiều lỗ hổng trong quản lý đã khiến Bộ gặp khó khăn trong nỗ lực đấu tranh chống gian lận” - ông Ferguson cho biết.
Cuộc kiểm toán của OAG xem xét hơn 100.000 đơn xin cấp quốc tịch trong giai đoạn từ tháng 7/2014 đến tháng 10/2015, theo đó OAG kết luận, Bộ Di trú không có phương pháp xác định và lập thành tài liệu các rủi ro gian lận một cách có hệ thống; các cán bộ thực hiện không áp dụng đồng nhất các biện pháp kiểm soát theo quy định để giúp nhận dạng hành vi rủi ro gian lận; Ba cơ quan: Bộ Di trú - Cơ quan Dịch vụ biên giới Canada (CBSA) - Cảnh sát Hoàng gia Canada (RCMP) chưa có sự trao đổi thông tin tin cậy về tình trạng phạm tội hình sự của các ứng viên.
OAG cũng chỉ ra rằng, nguyên nhân phổ biến dẫn đến việc thu hồi quốc tịch là những gian lận liên quan đến nơi cư trú, nhận dạng và không khai báo tình trạng phạm tội hình sự. Cơ quan kiểm toán cũng tỏ ra quan ngại về cách thức thu thập và sử dụng thông tin mà Bộ Di trú hiện đang áp dụng. OAG phát hiện nhiều cán bộ quản lý không có đủ thông tin cần thiết để xác định những địa chỉ cư trú bị nghi ngờ khi đưa ra quyết định cấp quốc tịch. Ông Ferguson dẫn chứng một ví dụ là có trường hợp 50 ứng viên cùng sử dụng một địa chỉ mà vẫn không bị phát hiện và 7 người trong số đó vẫn được cấp quốc tịch Canada.
OAG khuyến nghị, Bộ Di trú cần cải thiện các quy trình nhập và cập nhật các địa chỉ bị nghi ngờ để tăng độ tin cậy, thiết lập các quy trình kiểm soát chất lượng để đảm bảo các cán bộ thực hiện những quy trình này một cách hiệu quả và thống nhất, những hồ sơ bị tình nghi cần phải được giữ lại, tăng cường trao đổi thông tin với các bên liên quan để đảm bảo xác nhận tính hợp lệ cần thiết khi cấp quốc tịch.
Phản hồi lại những kết luận của Tổng Kiểm toán, Bộ trưởng Bộ Di trú John McCallum bày tỏ đồng thuận với các khuyến nghị và cho biết, Bộ sẽ thực hiện tất cả các khuyến nghị của Tổng Kiểm toán trong thời gian sớm nhất có thể. Đồng thời nhấn mạnh Bộ Di trú sẽ tăng cường phối hợp chia sẻ thông tin với CBSA và RCMP để có những biện pháp xử lý cụ thể liên quan đến việc sử dụng các hồ sơ gian lận của ứng viên xin quốc tịch.
Chính phủ hiện đang điều tra những trường hợp tình nghi theo phát hiện của OAG. Bộ trưởng Bộ Di trú sẽ thực hiện tước quốc tịch những công dân trong các trường hợp gian lận thông tin cá nhân và cư trú. Tòa án liên bang cũng sẽ thực hiện tước quốc tịch trong những trường hợp gian lận liên quan đến nhập cư trái phép gây nguy hại cho an ninh quốc gia, vi phạm quyền con người, tội phạm chiến tranh và tội phạm có tổ chức.
Được biết, trong phiên thảo luận ngày 01/6 vừa qua, Quốc hội Canada đã đưa ra những trao đổi về Luật Quốc tịch. Các điều luật về vấn đề nhập cư và định cư Canada sẽ có những thay đổi lớn trước ngày 01/7 năm nay. Những phát hiện của OAG càng thu hút sự chú ý trong bối cảnh Canada đang tiến gần hơn đến những thay đổi về Luật Quốc tịch khi cho phép ứng viên rút ngắn thời gian thi để được cấp quốc tịch Canada và các thủ tục khi tham gia các chương trình định cư Canada cũng trở nên dễ dàng hơn. Chính phủ luôn khuyến khích người nhập cư Canada trở thành công dân và tham gia vào cộng đồng xã hội Canada. Những người vượt qua kỳ thi quốc tịch Canada sẽ được công nhận là công dân của quốc gia này và được quyền bỏ phiếu bầu cử, đồng thời tự do xuất, nhập cảnh Canada mà không bị ràng buộc bởi nghĩa vụ cư trú. Động thái thay đổi này được xem là trọng tâm trong chương trình nghị sự của Thủ tướng Canada Justin Trudea.
(Nguồn: The Globe news
và Gulfnews)
(Báo Kiểm toán số 25)