Ngày 08/10 vừa qua, Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc (LHQ) Ban Ki-moon đã đề nghị Văn phòng Giám sát nội bộ tiến hành kiểm toán nhằm làm rõ nguồn gốc các khoản ngân quỹ của LHQ liên quan đến vụ bê bối nhận hối lộ của cựu Chủ tịch Đại hội đồng LHQ John Ashe từ một tỷ phú bất động sản Trung Quốc.
Quyết định của ông Ban Ki-moon được đưa ra sau khi cựu Chủ tịch Đại hội đồng LHQ John Ashe bị bắt sáng 06/10 tại nhà riêng ở New York do bị cáo buộc nhận 1,3 triệu USD tiền hối lộ từ tỷ phú Trung Quốc Ng Lap Seng cho kế hoạch xây một Trung tâm Hội nghị của LHQ tại Macau. Được biết, Trung tâm Hội nghị này sẽ có chức năng hoạt động như một vệ tinh của LHQ trong khu vực.
Theo Cục Điều tra Liên bang Mỹ, vụ bê bối hối lộ này bắt đầu từ năm 2011, sau cuộc gặp của ông Ashe, khi đó là Đại sứ Antigua và Barbuda tại LHQ, với ông Francis Lorenzo, Phó đại diện thường trực Cộng hòa Dominica tại LHQ để sắp xếp một cuộc nói chuyện với tỷ phú Ng Lap Seng. Sau cuộc tiếp ở Macau, ông Ashe đã sắp đặt cho Ng Lap Seng gặp Thủ tướng Antigua và Barbuda để thảo luận về các cơ hội đầu tư. Tháng 2/2012, ông Lorenzo soạn thảo một tài liệu cho Ashe để trình lên Tổng Thư ký LHQ về Đề án xây dựng Trung tâm Hội nghị tại Macau, trong đó đề xuất cụ thể tên Tập đoàn Sun Kian Ip của Ng Lap Seng là đơn vị xây dựng và phát triển Trung tâm này.
Cục Điều tra Liên bang Mỹ còn cáo buộc ông Ashe đã thực hiện sắp đặt các cuộc gặp giữa tỷ phú người Trung Quốc này với giới chức cấp cao của Antigua và Barbuda, Kenya để hỗ trợ thúc đẩy các dự án phát triển bất động sản và một loạt các hoạt động rửa tiền hối lộ. Ông Ashe đã nhận hối lộ 1 chiếc xe hạng sang BMW X5, 1 sân bóng rổ 30.000 USD xây dựng tại nhà riêng của ông ở bang New York cùng nhiều khoản chi xa xỉ khác… Vợ của ông John Ashe - nhà hoạt động môi trường Anilla Cherian - tuy không bị cáo buộc nhận hối lộ song cũng phải giải trình về khoản lương 2.500USD/tháng trong thời gian từ tháng 01/2001 đến tháng 12/2014 với vai trò là cố vấn cho Chương trình hợp tác Nam - Nam (một phần trong Chương trình Phát triển LHQ).
Theo ông Stephane Dujarric - Phát ngôn viên của Tổng Thư ký LHQ, có 6 người liên quan đến vụ bê bối hối lộ này gồm: cựu Chủ tịch Đại hội đồng LHQ John Ashe, tỷ phú địa ốc Ng Lap Seng cùng phụ tá Jeff Yin, Giám đốc điều hành Quỹ Bền vững toàn cầu (GSF) Shiwei Yan, Giám đốc Tài chính GSF Heidi Hong Piao và ông Francis Lorenzo - Chánh Văn phòng thông tin thuộc Chương trình hợp tác Nam - Nam. Cuộc kiểm toán sẽ điều tra mối quan hệ giữa LHQ và GSF do Tập đoàn Sun Kian Ip của Ng Lap Seng thành lập, đồng thời làm rõ việc chi tiêu các khoản ngân quỹ tiếp nhận từ Tập đoàn này. Trong một diễn biến liên quan, LHQ đã cho rà soát khoản ngân quỹ trị giá 1,5 triệu USD do Tập đoàn Sun Kian Ip tài trợ cho Chương trình hợp tác Nam - Nam của LHQ, được chi dùng để tổ chức các cuộc họp của LHQ tại Bangladesh và Macau cũng như tài trợ cho các cuộc họp trong năm tới.
Trước đó, Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon cho biết, đây là cáo buộc bê bối hối lộ gây chấn động đầu tiên trong lịch sử 70 năm của tổ chức lớn nhất hành tinh này và LHQ sẽ không khoan nhượng cho các hành vi tham nhũng, hối lộ. Hiện cựu Chủ tịch Ashe đã bị bắt giữ để các cơ quan chức năng Mỹ tiếp tục quá trình điều tra cùng 5 người liên đới cũng đã bị tạm giữ./.
Theo Báo Kiểm toán số 42/2015