Trong tương lai, các công ty kế toán, kiểm toán phải đối mặt với nhiều thách thức trên mọi khía cạnh. Điều này đòi hỏi sự thay đổi linh hoạt mô hình kinh doanh, quy trình làm việc, dịch vụ cung cấp cho khách hàng, tích hợp công nghệ và tuyển dụng, giữ chân nhân tài.
Cuộc chiến nhân tài
Theo một cuộc khảo sát gần đây do Ủy ban Giám sát kế toán công ty đại chúng (PCAOB) thực hiện, các công ty dịch vụ kế toán, kiểm toán hàng đầu đã xác định 20 vấn đề lớn mà họ sẽ phải giải quyết trong tương lai. Trong đó, nhân sự là mối quan tâm hàng đầu với hàng loạt vấn đề lớn thách thức doanh nghiệp.
Theo các nhà lãnh đạo dịch vụ kế toán, bối cảnh tuyển dụng hiện tại đối với ngành nghề kế toán, kiểm toán có tính cạnh tranh cao và việc tìm đúng người là một thách thức. Trên toàn thế giới, số lượng sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành kế toán, kiểm toán giảm, kéo theo đó là tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp trở thành CPA cũng giảm. Hơn nữa, sự cạnh tranh gay gắt từ các ngành nghề khác trong các lĩnh vực như: Công nghệ, tài chính cũng khiến các công ty kế toán, kiểm toán gặp khó khăn trong việc thu hút nhân viên và tìm kiếm thế hệ lãnh đạo tiếp theo.
Nguồn cung nhân lực chất lượng cao thiếu hụt trong khi nhu cầu cao cũng khiến cho các yêu cầu về lương, chi phí tuyển dụng, đào tạo cũng cao hơn. Trên thực tế, các công ty phải trả lương cho nhân tài cao đến mức nhiều lãnh đạo lo ngại về việc duy trì lợi nhuận trong khi phải tăng lương. Không chỉ vậy, bất kể công ty có bao nhiêu người, nhu cầu của khách hàng vẫn không thay đổi. Điều này đồng nghĩa với việc nếu công ty không thể tuyển thêm kế toán, kiểm toán viên mới, những người cũ sẽ phải gánh thêm nhiều công việc hơn, áp lực gia tăng, chất lượng công việc giảm và khả năng nghỉ việc cũng tăng cao.
Nghiên cứu của PCAOB đưa ra khuyến nghị rằng, để giữ chân nhân viên và khiến họ gắn bó lâu dài, tạo nên một thế hệ lãnh đạo tiếp theo, các công ty kế toán, kiểm toán cần tạo cơ hội để nhân viên được đào tạo, phát triển chuyên môn và tăng cơ hội thăng tiến nhanh hơn. Đặc biệt, các doanh nghiệp cần phát triển và giữ chân các thành viên chủ chốt có năng lực cao trong nhóm để tạo nên sự gắn kết, lôi kéo các kế toán, kiểm toán viên hoạt động theo nhóm.
Một khía cạnh khác dẫn đến cuộc khủng hoảng nhân sự là năng lực chuyên môn giảm sút. Những người có kinh nghiệm lâu năm đang dần nghỉ hưu, trong khi thế hệ trẻ chưa đủ năng lực để bắt tay ngay vào hàng loạt nhiệm vụ mới. Thậm chí, nhiều doanh nghiệp mất khách hàng do không thể cung cấp những kế toán viên dày dạn kinh nghiệm (đã nghỉ hưu) phục vụ khách hàng.
Mối lo ngại về đầu tư cho công nghệ và an ninh mạng
Tương tự như vấn đề nhân sự, sự thay đổi liên tục và tác động của các công nghệ mới đã đặt ra nhiều thách thức cho các doanh nghiệp kế toán, kiểm toán. Với tốc độ số hóa nhanh chóng cùng với khả năng tự động hóa và trí tuệ nhân tạo, các công ty kế toán không có cách nào khác là tìm cách thích ứng. Mối quan tâm này không chỉ của riêng các doanh nghiệp nhỏ mà ngay cả các doanh nghiệp lớn cũng lo ngại, nhất là về khả năng ngân sách.
Thực tế cho thấy, chi tiêu cho công nghệ tiếp tục tăng theo phần trăm doanh thu khi các doanh nghiệp kế toán, kiểm toán thích ứng với trí tuệ nhân tạo và công nghệ mới. Không chỉ vậy, các doanh nghiệp còn gặp khó khăn trong việc xác định nên đầu tư vào giải pháp công nghệ nào giữa hàng loạt công nghệ phát triển theo cấp số nhân.
Một thách thức lớn nữa trong môi trường số mà các doanh nghiệp phải đối mặt là chống lại mối đe dọa ngày càng tăng của các sự cố mạng, mã độc đánh cắp thông tin, rò rỉ dữ liệu. Giữ an toàn thông tin chưa bao giờ dễ dàng, trong khi hệ thống phòng thủ an ninh mạng tinh nhuệ lại là điểm yếu của nhiều doanh nghiệp.
Đáp ứng nhu cầu của khách hàng
Các chuyên gia của PCAOB nhấn mạnh rằng, khách hàng đang phát triển và trở nên phức tạp hơn. Vì vậy, các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ kế toán, kiểm toán phải đầu tư vào các dịch vụ, địa điểm và con người để đáp ứng nhu cầu của họ. Nếu như không đủ khả năng bao phủ tất cả các đối tượng khách hàng, các doanh nghiệp kế toán cần có chiến lược tiếp cận những khách hàng phù hợp và tối đa hóa mối quan hệ với những khách hàng đó.\
Ngoài ra, tăng lương không phải là áp lực duy nhất ảnh hưởng đến lợi nhuận của các doanh nghiệp. Phần lớn các doanh nghiệp nhỏ phải đối mặt với áp lực về giá cả. Đây là một thách thức đáng kể đối với các công ty đang tìm cách duy trì lợi nhuận trong khi vẫn cung cấp dịch vụ chất lượng cao và thậm chí có thể dẫn đến một cuộc chạy đua khiến các công ty buộc phải cắt giảm hoặc hạ thấp tiêu chuẩn nghề nghiệp để duy trì khả năng cạnh tranh về giá.
PCAOB nhấn mạnh rằng, nghề kế toán, kiểm toán theo truyền thống là một ngành kinh doanh tuân thủ theo định hướng nhưng đang phải đối mặt với mối đe dọa bởi công nghệ. Do đó, các công ty kế toán nên tập trung vào 3 yếu tố: Con người, cạnh tranh và các dịch vụ cần thiết. Để phục vụ khách hàng tốt hơn, các doanh nghiệp kế toán, kiểm toán phải trở thành cố vấn kinh doanh chính và là người tiếp cận, tham gia lập kế hoạch chiến lược cho khách hàng. Điều này cũng đồng nghĩa với việc các kế toán, kiểm toán viên phải thường xuyên cập nhật các tiêu chuẩn nghề nghiệp mới nhất và am hiểu các vấn đề mà khách hàng quan tâm như: Thuế, tài chính, đầu tư, thị trường, giá cả, chuỗi cung ứng.../.
| "Nghề kế toán, kiểm toán theo truyền thống là một ngành kinh doanh tuân thủ theo định hướng nhưng đang phải đối mặt với mối đe dọa bởi công nghệ. Do đó, các công ty kế toán nên tập trung vào 3 yếu tố: Con người, cạnh tranh và các dịch vụ cần thiết" - Ông Xavier Potier |
Thùy Lê
(Báo Kiểm toán số 17,18/2023)