Vừa qua, Tổng Kiểm toán nước Cộng hòa Gambia (Tây Phi) đã công bố Báo cáo kiểm toán các tài khoản của Chính phủ trong năm tài chính 2019. Báo cáo chỉ ra nhiều khoản tiền lớn từ ngân sách công bị chi sai quy định nhưng không được báo cáo công khai.
Nhiều khoản tiền lớn bị báo cáo sai lệch
Tổng Kiểm toán đã trình bày trước Ủy ban Tài chính và Tài khoản công của Quốc hội nhiều phát hiện kiểm toán sau khi xem xét báo cáo tổng hợp tình hình tài chính nhà nước, tập trung vào các thông tin về tài sản, nợ, nguồn vốn của Chính phủ.
Trong Báo cáo, Văn phòng Tổng Kiểm toán đã chỉ ra nhiều điểm khác biệt giữa các báo cáo nợ công trong báo cáo tài chính và số liệu được ghi trong Hệ thống thông tin quản lý tài chính tích hợp. Trong quá trình đối chiếu dữ liệu, Văn phòng đã ghi nhận một khoản khai khống lên tới 656,1 triệu dalasi Gambia (GMD), tương đương 10,6 triệu USD. Điều này cho thấy, báo cáo nợ công, báo cáo tài chính đã bị làm sai lệch. Văn phòng Tổng Kiểm toán tiếp tục chỉ ra khoản tiền ngân sách Chính phủ cho các cơ quan vay 8,57 tỷ GMD chưa được báo cáo chi tiết.
Trong quá trình xem xét các hành vi gian lận, Văn phòng Tổng Kiểm toán lên án một trường hợp gian lận liên quan đến Văn phòng Quyền sở hữu trí tuệ. Một số cán bộ của cơ quan này đã có những hành vi vi phạm pháp luật như: Sử dụng biên lai thanh toán giả mạo, gian lận nhiều khoản tiền người đăng ký nhãn hiệu đã thanh toán, biển thủ số tiền thu được mà không chuyển về tài khoản chung... Báo cáo kiểm toán xác nhận các khoản thu gian lận lên tới hơn 10,5 triệu GMD. Số tiền này trên thực tế thậm chí còn có thể cao hơn và đã không được tiết lộ trong báo cáo tài chính.
Văn phòng Tổng Kiểm toán cho biết thêm, tổng số tiền tạm ứng lên tới 37,3 triệu GMD cũng chưa được báo cáo và hạch toán tính đến thời điểm báo cáo tài chính được hoàn thành. Việc cập nhật tình trạng theo dõi, thu hồi khoản tiền trên cũng chưa được cập nhật trên Hệ thống thông tin quản lý tài chính tích hợp, điều này phản ánh công tác kiểm soát nội bộ không sát sao và tiềm ẩn rủi ro ngân quỹ bị biển thủ.
Năm 2019, Văn phòng Tổng Kiểm toán từng lưu ý về các khoản thu gian lận trị giá 10,5 triệu GMD không được báo cáo trong Hệ thống thông tin quản lý tài chính tích hợp, đồng thời cũng không được tiết lộ trong báo cáo tài chính. Tuy nhiên đến nay, số tiền này vẫn bị giấu giếm và chưa được báo cáo công khai. Những khoản tiền công lớn thất thoát đã bị báo cáo sai lệch cho thấy công tác giám sát lỏng lẻo của các cơ quan nhà nước.
Doanh nghiệp nhà nước đang nợ Chính phủ gần 7,4 tỷ GMD
Đánh giá về tình trạng khó thu hồi các khoản vay từ các doanh nghiệp nhà nước (DNNN), Báo cáo kiểm toán chỉ ra rằng, hiện nay, nhiều DNNN đang nợ Chính phủ gần 7,4 tỷ GMD. Tuy nhiên, các DNNN không có kế hoạch nào để trả nợ ngân sách, một số doanh nghiệp thậm chí cố tình bỏ qua cam kết khi vay vốn, bỏ qua thời hạn trả nợ. Do đó, Báo cáo kiểm toán kiến nghị Chính phủ cần đưa ra các chính sách mạnh mẽ, có hiệu quả trong việc thu hồi các khoản vay từ các DNNN. Ngoài ra, Bộ Tài chính cần công khai tất cả các khoản thất thoát tiền công và cung cấp thông tin cập nhật về tình hình điều tra hoạt động gian lận.
Tổng Kiểm toán lưu ý: “Bộ phận kế toán các cơ quan cần báo cáo công khai về tất cả các khoản thất thoát tiền công trong các báo cáo tài chính thường niên và cung cấp thông tin cập nhật về tình hình điều tra các hành vi, cáo buộc gian lận. Hiện nay, các dữ liệu thường xuyên bị cập nhật và tổng hợp chậm trễ, do đó, việc cung cấp các số liệu trong hệ thống quản lý nợ cho Văn phòng Kiểm toán xem xét cũng bị chậm”.
Báo cáo kiểm toán đã đưa ra một số khuyến nghị, trong đó đặc biệt nhấn mạnh, bộ phận kế toán các cơ quan của Chính phủ cần phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính để tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến các số liệu chênh lệch, đồng thời thực hiện điều chỉnh số dư nợ trong các báo cáo tài chính và cung cấp thêm thông tin chi tiết cho Văn phòng Kiểm toán để xác minh, làm rõ.
Được biết, một số DNNN đang trong quá trình thực hiện thủ tục thanh toán đối với các khoản nợ đến hạn, đồng thời cam kết sẽ đưa ra kế hoạch hoàn trả tất cả các khoản vay từ ngân sách trong thời gian tới./.
Tuệ Lâm
(Theo standard.gm và foroyaa.net)
(Báo Kiểm toán số 13/2023)