Vừa qua, Kiểm toán nhà nước (KTNN) Cộng hòa Slovakia đã thực hiện cuộc kiểm toán đối với Cơ quan Quản lý xăng dầu dự trữ quốc gia (SMRA). KTNN Slovakia nhấn mạnh, hệ thống dự trữ dầu thô và các sản phẩm xăng dầu do SMRA quản lý hiện không hiệu quả, minh bạch.

Nga vẫn là nguồn cung cấp dầu thô chính cho Slovakia. Ảnh: ST

Thiếu sót trong hệ thống quan trọng

Hệ thống dự trữ dầu thô và các sản phẩm xăng dầu của SMRA hiện đảm bảo số lượng cần thiết, đáp ứng những trường hợp khẩn cấp. Tuy nhiên, theo đánh giá của KTNN Slovakia, mô hình này được thiết kế quá phức tạp, không minh bạch và hoạt động không hiệu quả nếu không có sự tham gia tích cực của khu vực tư nhân.

Đây là một trong những kết luận của KTNN Slovakia sau khi thực hiện cuộc kiểm toán đối với SMRA. SMRA và Công ty Lưu trữ nguyên - nhiên liệu (SpS) cùng chịu trách nhiệm đảm bảo việc dự trữ dầu thô, còn việc lưu trữ các sản phẩm xăng dầu (gồm: Xăng, dầu diesel, nhiên liệu cho ngành hàng không…) do khu vực tư nhân thực hiện.

Ông Ľubomír Andrassy - người đứng đầu Cơ quan KTNN Slovakia - cho biết, xung đột chiến tranh tại Ukraina đã xảy ra trong hơn một năm rưỡi càng làm nổi bật tầm quan trọng của việc thiết lập khả năng dự trữ dầu thô và các sản phẩm xăng dầu của Nhà nước cho các tình huống khẩn cấp.

Tuy nhiên, hệ thống dự trữ dầu thô và các sản phẩm xăng dầu khẩn cấp đã được thành lập cách đây 10 năm (từ năm 2013), cùng thời gian khi SpS được thành lập, mà không có bất kỳ phân tích chuyên môn cần thiết nào.

"Cơ sở hạ tầng hiện tại rất thiếu thốn, chật hẹp, sơ sài, chưa thể cho phép Slovakia bổ sung lượng lớn dầu thô và các sản phẩm xăng dầu cho các kho dự trữ." - Ông Ľubomír Andrassy - Chủ tịch KTNN Slovakia

Cuộc kiểm toán cho thấy, một số đơn vị trực thuộc SMRA và công ty đối tác hầu như không có vai trò gì trong hệ thống quản lý khủng hoảng của Nhà nước, trong việc cung cấp nhiên liệu khẩn cấp. Thậm chí, các đơn vị này còn gây ra những vướng mắc, phức tạp cho một trong những hệ thống quản lý khủng hoảng quan trọng.

Ông Ľubomír Andrassy cho biết thêm, các cơ sở lưu trữ dầu thô và sản phẩm xăng dầu do SpS sở hữu không đáp ứng được yêu cầu tối thiểu. Trong khi đó, SpS lại cho một công ty tư nhân thuê các cơ sở này với giá 1,4 triệu USD để họ dùng làm kho lưu trữ các sản phẩm xăng dầu.

Trong cuộc kiểm toán năm 2020, KTNN Slovakia đã chỉ ra những khoản chi tiêu lãng phí lên đến hơn 209 triệu USD liên quan đến việc thành lập một số công ty, cơ quan quản lý dầu thô và sản phẩm xăng dầu khẩn cấp. Trong cuộc kiểm toán lần này, các kiểm toán viên tiếp tục chỉ ra rằng, từ năm 2020 đến năm 2022, các khoản chi tiêu lãng phí tăng 22 triệu USD do SpS phải thanh toán thêm một số chi phí phát sinh.  

Kiến nghị Chính phủ thay đổi để cải thiện

Thông qua cuộc kiểm toán, KTNN Slovakia nhấn mạnh những rủi ro không chỉ liên quan đến sự thiếu minh bạch trong hoạt động của SMRA, SpS, của các công ty, đối tác mà còn trực tiếp gây ra tình trạng mất cân bằng về mặt kinh tế của Nhà nước và các đối tác tư nhân...

Do đó, KTNN Slovakia kiến nghị, Chính phủ nên tiến hành phân tích toàn diện tính hiệu quả của hệ thống hiện tại, từ đó đưa ra những quyết định, thay đổi cần thiết để cải thiện những thiếu sót. Slovakia phải được chuẩn bị sẵn sàng nếu việc ngừng hoàn toàn nguồn cung cấp dầu thô của Nga xảy ra, điều này đòi hỏi phải thay đổi các quy định trong việc quản lý bền vững lượng dự trữ khẩn cấp.

Bình luận về kết quả kiểm toán, Chủ tịch KTNN Slovakia đã cảnh báo rằng, SMRA và SpS không đáp ứng được các mục tiêu chiến lược đã được vạch ra cũng như các thỏa thuận của các bên liên quan. Lãnh đạo 2 đơn vị này cũng bị chỉ trích thiếu sự phối hợp cần thiết trong việc vạch ra các kế hoạch hành động hiệu quả nhằm bảo đảm lượng lưu trữ dầu cho tương lai, cho việc đổi mới và hiện đại hóa hệ thống hiện tại.

Chủ tịch KTNN Slovakia đã thông báo cho các lãnh đạo cấp cao nhất trong Chính phủ về kết luận của cuộc kiểm toán cũng như các phát hiện khác từ các cuộc kiểm toán trước đó thông qua báo cáo định kỳ của Cơ quan.

Những năm trước, KTNN Slovakia đã nhiều lần xem xét cách thức đảm bảo dự trữ các mặt hàng chiến lược này của Slovakia cho tình huống khẩn cấp. Do chưa thực hiện đầy đủ các hoạt động theo khuyến nghị kiểm toán sau cuộc kiểm toán năm 2020, kết quả của cuộc kiểm toán mới này đã được gửi trực tiếp tới Chính phủ./.

(Theo nku.gov.sk và tổng hợp)