(sav.gov.vn) - Cơ quan Sáng kiến phát triển của Tổ chức Quốc tế các Cơ quan Kiểm toán tối cao (IDI-INTOSAI) vừa qua có bài viết đánh giá về việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động kiểm toán.
AI có thể trở thành công cụ đắc lực cho các kiểm toán viên. Ảnh: ST
Lợi ích tiềm năng của AI
Trước sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin trên thế giới, thời gian gần đây, AI đã được trao đổi thường xuyên trong các cuộc thảo luận, thu hút sự chú ý của mọi quốc gia. AI không ngừng phát triển và được kỳ vọng sẽ đóng vai trò quan trọng trong tương lai của nhân loại. Việc sử dụng hệ thống AI và công nghệ hiện đại là chìa khóa cho việc xử lý dữ liệu trong kiểm toán, giúp công việc kiểm toán hiệu quả hơn.
Trong kiểm toán, AI mang lại những lợi ích đáng kể từ việc sử dụng hệ thống như kiểm toán viên có thể tiếp cận thông tin và bằng chứng cần thiết trong quá trình kiểm toán vào thời điểm thích hợp. Việc cung cấp thông tin kịp thời sẽ làm tăng tính chính xác của thông tin và có thể giúp kiểm toán viên đạt được độ tin cậy và tính minh bạch.
Kế toán, kiểm toán được coi là một trong những nghề bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi AI, kiểm toán viên cần theo kịp hệ thống kế toán của đơn vị được kiểm toán. Do đó, nghề kiểm toán không thể dựa vào các phương pháp truyền thống và kiểm toán viên phải đáp ứng sự phát triển của công nghệ, nâng cao năng lực và kiến thức liên tục và phù hợp.
IDI nhấn mạnh, AI có thể đóng góp lớn cho hoạt động kiểm toán bởi công nghệ này thực sự mang lại nhiều lợi ích trong lĩnh vực kiểm toán như tận dụng lợi thế của việc sử dụng hệ thống máy tính có thể mô phỏng khả năng ra quyết định của con người; AI được sử dụng phổ biến nhất trong các thủ tục kiểm toán hợp đồng vì số lượng hợp đồng lớn hơn có thể được phân tích liên tục trong thời gian thực; việc số hóa kiểm toán góp phần giảm giá thành dịch vụ kiểm toán và tăng lợi nhuận của doanh nghiệp kiểm toán.
AI và học máy còn có thể được sử dụng để phát hiện gian lận vì những công nghệ này giúp nâng cao hiệu quả của các mô hình phân tích dữ liệu; kiểm toán điện tử và sự phát triển của nó thông qua công nghệ AI có thể tiết kiệm thời gian và công sức, đồng thời mang lại kết quả kiểm toán mong muốn một cách chắc chắn và được hỗ trợ tốt.
Sẵn sàng đối mặt thách thức trong ứng dụng AI
Bên cạnh đó, IDI cũng chỉ ra những trở ngại, thách thức cản trở việc sử dụng AI trong hoạt động kiểm toán. Khi lĩnh vực AI đổi mới và phát triển theo thời gian cùng với những tiến bộ về công nghệ, kiểm toán viên sẽ tiếp tục phải đối mặt với những thách thức trong việc sử dụng AI.
Hiện tại, việc thiết kế chương trình cho AI cho mục đích kiểm toán có thể gặp khó khăn do môi trường dữ liệu phức tạp. Kiểm toán viên thu thập và sử dụng nhiều loại dữ liệu và bằng chứng khác nhau, việc tích hợp các dạng dữ liệu khác nhau vào một mô hình AI cũng là một thách thức lớn. Ngoài ra, các chương trình kiểm toán cần cân bằng phương pháp tích hợp AI, đồng thời duy trì vai trò của kiểm toán viên.
Kiểm toán viên cần nâng cao trình độ để sử dụng các công cụ liên quan đến AI và có thể theo kịp sự phát triển công nghệ trong kiểm toán. Kiểm toán viên cũng cần hiểu và có thể giải thích với đơn vị được kiểm toán về các phát hiện kiểm toán nhằm đảm bảo tính minh bạch.
Việc đảm bảo an ninh mạng, dữ liệu chất lượng cao cho đơn vị được kiểm toán và cho các SAI cũng là một thách thức lớn. Các mô hình AI phụ thuộc rất nhiều vào dữ liệu nhất quán và chất lượng để đưa ra quyết định chính xác. Cần đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu vì sự thiếu chính xác trong dữ liệu đầu vào có thể dẫn đến kết quả sai sót.
IDI cảnh báo, các bên liên quan và khách hàng kiểm toán có kỳ vọng ngày càng cao đối với kiểm toán viên do nhu cầu hỗ trợ nhiều hơn và những rủi ro mới phát sinh nhiều hơn. Để đáp ứng nhu cầu của các bên liên quan, nghề kiểm toán cần thích ứng với mọi thay đổi, đặc biệt là thay đổi về mặt kỹ thuật.
Để thích ứng với những thay đổi của xã hội và công nghệ, kiểm toán viên cần sử dụng hệ thống AI và chuyên gia, đảm bảo các chuẩn mực về hiệu lực, hiệu quả. Các SAI cũng cần theo kịp sự phát triển công nghệ và chuyển đổi kỹ thuật số của đơn vị được kiểm toán. Bằng cách sử dụng AI, SAI có thể xử lý dữ liệu lớn để xác định rủi ro, sai sót và gian lận hiệu quả hơn, đồng thời có thể nâng cao vai trò trong việc bảo vệ ngân sách công./.
Thanh Xuyên (Theo intosaijournal và tổng hợp)