Nghị quyết của Quốc hội về xử lý tiền thuế nợ đối với người nộp thuế không còn khả năng nộp NSNN: Quy định chặt chẽ, tránh trường hợp lợi dụng để trốn thuế

17/09/2019
Xem cỡ chữ Đọc bài viết In trang Google

(sav.gov.vn) - Sáng ngày 17/9/2019, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 37, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) thảo luận, cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về xử lý tiền thuế nợ đối với người nộp thuế không còn khả năng nộp Ngân sách Nhà nước (NSNN).  

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Đức Hải trình bày báo cáo thẩm tra

Chính phủ đề nghị xóa 10.562 tỷ đồng số nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp thuế cho 758.660 người nộp thuế

Trình bày Tờ trình dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về xử lý tiền thuế nợ đối với người nộp thuế không còn khả năng nộp NSNN, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, tình hình nợ đọng thuế vẫn còn cao, tổng số tiền thuế nợ tính đến ngày 31/12/2018 là 81.618 tỷ đồng, tăng 4% so với thời điểm 31/12/2017, trong đó tiền thuế nợ không có khả năng thu NSNN là 41.387 tỷ đồng, chiếm 50,7% tổng số tiền thuế nợ. Cơ quan thuế quản lý là 37.572 tỷ đồng, Cơ quan Hải quan quản lý là 3.815 tỷ đồng.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng, để giải quyết nợ đọng thuế không còn khả năng nộp NSNN, cần thiết phải xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về xử lý tiền thuế nợ của người nộp thuế không còn khả năng nộp NSNN, xuất phát từ những lý do sau:

Một là, tạo cơ chế pháp lý để xử lý dứt điểm tiền thuế nợ, tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp tồn tại lâu năm không còn khả năng thu của các đối tượng đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự, thực tế đã phá sản, giải thể nhưng chưa thực hiện các thủ tục phá sản, giải thể theo quy định pháp luật, người nộp thuế đã chấm dứt kinh doanh, không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký kinh doanh.

Hai là, Luật Quản lý thuế năm 2006 đã qua ba lần bổ sung sửa đổi, tuy nhiên Luật Quản lý thuế hiện hành chưa có quy định để xử lý nợ thuế đối với người nộp thuế đã chấm dứt hoạt động sản xuất kinh doanh và thực sự không còn khả năng nộp NSNN, nên số nợ tiền thuế, tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp tồn tại dây dưa kéo dài.

Ba là, Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 vừa được QH thông qua có hiệu lực thi hành từ ngày 1.7.2020, trong đó đã có quy định để xử lý nợ cho các đối tượng này như: Khoanh nợ, xóa nợ tiền thuế, tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp, không tính tiền chậm nộp. Các quy định này được áp dụng cho đối tượng nợ thuế phát sinh từ ngày 1.7.2020 trở đi, không áp dụng đối với các trường hợp nợ thuế phát sinh trước ngày 1.7.2020.

Bốn là, xử lý tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp nhằm tháo gỡ khó khăn về tài chính cho những người nộp thuế có phát sinh nợ thuế, bị thiệt hại vật chất do gặp thiên tai, thảm họa, dịch bệnh, hoả hoạn, tai nạn bất ngờ hoặc trường hợp bất khả kháng khác.
 
Bộ trưởng Bộ Tài Chính Đinh Tiến Dũng trình bày dự thảo Tờ trình Nghị quyết

Bộ trưởng Bộ Tài Chính Đinh Tiến Dũng cho biết, Nghị quyết này quy định về xử lý tiền thuế nợ đối với người nộp thuế không còn khả năng nộp NSNN, bao gồm tiền thuế, tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp, tiền phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế, hải quan phát sinh trước ngày Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 có hiệu lực thi hành. Đối tượng áp dụng bao gồm: Người nộp thuế có tiền thuế nợ thuộc đối tượng được xử lý tiền thuế nợ quy định tại Nghị quyết này; cơ quan quản lý thuế, công chức quản lý thuế; cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.

Tờ trình cũng nêu rõ, dự kiến có 758.660 người nộp thuế thuộc đối tượng, với số nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đề nghị xóa là 10.562 tỷ đồng.

Quy định chặt chẽ, tránh trường hợp lợi dụng để trốn thuế

Trình bày Báo cáo thẩm tra sơ bộ về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về xử lý tiền thuế nợ đối với người nộp thuế không còn khả năng nộp NSNN, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách (TCNS) Nguyễn Đức Hải cho biết, thường trực Ủy ban TCNS cơ bản nhất trí với nguyên tắc xử lý nợ nêu tại Tờ trình của Chính phủ. Tuy nhiên để bảo đảm minh bạch, gắn trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền khoanh nợ, xóa nợ, đề nghị Chính phủ nghiên cứu bổ sung quy định về trách nhiệm của người đứng đầu theo quy định của pháp luật và theo quy định của tổ chức Đảng. Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị Chính phủ rà soát lại việc xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đối với các đối tượng không tuân thủ theo quy định của pháp luật.

Uỷ ban TCNS Nguyễn Đức Hải cũng đề nghị cân nhắc, làm rõ việc xử lý tiền nợ thuế đối với các doanh nghiệp Nhà nước (DNNN), vì DNNN là pháp nhân do Nhà nước làm đại diện chủ sở hữu và hiện nay đang trong tiến trình cổ phần hóa, sắp xếp lại các DNNN. Do vậy, việc khoanh nợ, xóa nợ tiền thuế cần được xử lý trong quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp.  Cơ quan thẩm tra cũng cho rằng cần rà soát, báo cáo rõ việc xử lý tiền thuế nợ đối với các khoản nợ liên quan đến tiền sử dụng đất, tiền thuê đất… Theo đó sẽ quy định cụ thể các trường hợp cụ thể được khoanh nợ, xóa nợ.

Thảo luận tại phiên làm việc, Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu cho rằng, các quy định trong Nghị quyết cần chặt chẽ, tránh trường hợp lợi dụng để trốn thuế. Ví như, trường hợp chỉ cần nộp đơn yêu cầu phá sản hoặc Tòa án mới thụ lý, chưa giải quyết đã xóa nợ. “Chúng ta chỉ xóa nợ thuế khi Tòa án đã khẳng định là doanh nghiệp phá sản” -  Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu nhấn mạnh. Cùng quan điểm, Trưởng ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải đề nghị cần làm rõ nguyên nhân và nêu tên một cách công khai từng tổ chức, cá nhân sẽ được xóa nợ thuế.

Một số ý kiến cho rằng cần làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân để nợ tiền thuế lên đến nhiều ngàn tỷ; cũng như làm rõ vấn đề tại sao trong vòng 13 năm, từ 2006 đến nay, qua 5 năm lần sửa Luật Quản lý thuế mà vẫn còn có khoảng trống pháp lý chưa được xử lý…

Kết luận tại Phiên họp, Phó Chủ tịch QH Phùng Quốc Hiển đề nghị Chính phủ rà soát toàn bộ các luật liên quan đến quản lý thuế từ năm 2006, 2012, 2014, 2016, 2019, xem những khoản nào chưa có quy định liên quan đối tượng cần phải xử lý mới đưa vào Nghị quyết ngay, đảm bảo thực hiện đúng tinh thần điều khoản chuyển tiếp của Luật Quản lý thuế năm 2019, bảo đảm phủ hết các đối tượng không có khả năng nộp NSNN. Chính phủ cũng cần làm rõ trách nhiệm của đối tượng nộp thuế, cơ quan quản lý thuế, cán bộ các bộ, ngành, địa phương liên quan đến tình trạng để nợ đọng thuế trong thời gian vừa qua để báo cáo Quốc hội.  

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, Chính phủ tiếp thu đầy đủ ý kiến của UBTVQH, ý kiến của Ủy ban Tài chính - Ngân sách, Ủy ban Pháp luật hoàn chỉnh  dự thảo Nghị quyết trình Quốc hội xem xét tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV vào tháng 10/2019./.

 
Ngọc Bích

Xem thêm »