(sav.gov.vn) - Sáng 18/12/2019, tại trụ sở Kiểm toán nhà nước (KTNN) - 111 Trần Duy Hưng, Hà Nội, Hội đồng khoa học KTNN đã tổ chức nghiệm thu đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ: “Quy trình và phương pháp kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin của KTNN”. Đề tài do Ths. Vũ Văn Cường và Ths. Nguyễn Thị Thanh Loan (KTNN chuyên ngành VII) đồng chủ nhiệm.
GS.TS. Đoàn Xuân Tiên làm Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu.
Báo cáo trước Hội đồng nghiệm thu, Ban chủ nhiệm đề tài cho biết, kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin là lĩnh vực mới đối với KTNN. Các hướng dẫn về phương pháp, kỹ thuật kiểm toán riêng cho lĩnh vực này cũng chưa có, mới chỉ được lồng ghép vào các chuẩn mực kiểm toán đối với một số nội dung liên quan đến công nghệ thông tin. Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 hiện nay, Nhà nước, Chính phủ đang tích cực triển khai các chương trình, kế hoạch nhằm thực hiện xây dựng Chính phủ số, nền kinh tế số. Tiến tới hầu hết các hoạt động quản lý điều hành, công tác kế toán, tài chính, sản xuất kinh doanh của đơn vị đều diễn ra trong môi trường mạng, đặc biệt là trong lĩnh vực tài chính công, thuế, hải quan, các tập đoàn, tổng công ty, cũng như các tổ chức tài chính ngân hàng. Điều này khiến cho kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin ngày càng trở thành một mục tiêu kiểm toán mới đối với KTNN. Vì vậy việc nghiên cứu đề tài “Quy trình và phương pháp kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin của KTNN” là hết sức cần thiết và mang nhiều ý nghĩa thực tiễn và lý luận.
Ngoài phần mở đầu, kết luận, đề tài gồm 03 phần: Chương 1- Những vấn đề lý luận chung về quy trình, phương pháp kiểm toán, các khái niệm về công nghệ thông tin, kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin; Chương 2 - Thực trạng kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin của KTNN; Chương 3 - Đề xuất quy trình, phương pháp kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin.
Đề tài sử dụng các phương pháp như: thống kê, phân tích, tổng hợp, kết hợp với tiếp cận từ thực tiễn. Đây là những phương pháp nghiên cứu truyền thống phù hợp với nội dung nghiên cứu của đề tài.
Theo đánh giá của Hội đồng nghiệm thu, đề tài đã thể hiện sự nghiên cứu trách nhiệm, nghiêm túc, cụ thể đã hướng tới đề xuất quy trình và phương pháp kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin để nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động kiểm toán, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới. Tuy nhiên để đề tài có giá trị hơn nữa về lý luận và thực tiễn, Ban chủ nhiệm đề tài cần xem xét hoàn thiện một số nội dung như: Ban chủ nhiệm có thể nghiên cứu làm rõ hơn phần lý luận sao cho gắn kết quy trình, phương pháp trong điều kiện kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin; Cần rà soát để đảm bảo tính logic, xuyên suốt giữa lý luận, thực trạng và giải pháp, sản phẩm nghiên cứu; Chương 3 trình bày sản phẩm nghiên cứu bao gồm quy trình và phương pháp kiểm toán nhưng chỉ với 20 trang là quá ngắn gọn. Đây là phần nội dung quan trọng nhất thể hiện kết quả nghiên cứu và sản phẩm của đề tài nên cần rà soát biên tập lại để đảm bảo tính rõ ràng và chuyên môn, theo đó, không gắn nội dung nghiên cứu với các “điều” vì đây là sản phẩm nghiên cứu khoa học; quy trình cần hướng dẫn đầy đủ hơn các bước thực hiện, phù hợp với quy trình chung của KTNN. Bên cạnh đó, đề tài cần rà soát và biên tập lại để đảm bảo hình thức gắn với các nội dung nghiên cứu…
Phát biểu kết luận, Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Đoàn Xuân Tiên đánh giá cao tinh thần trách nhiệm của Ban đề tài trong quá trình nghiên cứu. Tuy nhiên để đề tài hoàn thiện hơn, Ban chủ nhiệm đề tài cần tiếp thu đầy đủ các ý kiến góp ý của Hội đồng nghiệm thu, rà soát và hoàn thiện đề tài theo hướng: Xác định rõ sản phẩm đầu ra là các hướng dẫn về quy trình, phương pháp kiểm toán báo cáo tài chính trong môi trường công nghệ thông tin; Bố cục trình bày cần bám sát mục tiêu nghiên cứu; Đối tượng áp dụng là kiểm toán viên trong toàn ngành. Cụ thể, Chương 1 cần làm rõ = sự khác biệt giữa kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin và kiểm toán theo truyền thống. Sự khác biệt ấy chi phối quy trình phương pháp như thế nào. Quá trình tiếp cận dữ liệu, phân tích dữ liệu ra sao. Chương 2 cần đề cập rõ thực trạng kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin của KTNN; những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế. Chương 3 ngoài dự thảo hướng dẫn, phương pháp kiểm toán cần đưa ra lộ trình và giải pháp thực hiện (các quy định pháp lý, nguồn nhân lực, điều kiện thực hiện)….Phó Tổng Kiểm toán nhà nước đề nghị Ban chủ nhiệm đề tài tiếp tục rà soát hoàn thiện đề tài trong vòng 01 tháng và gửi về Văn phòng của Hội đồng.
Đề tài đạt 73,3 điểm, được Hội đồng nghiệm thu xếp loại Khá./.
Diệu Thúy