Giám sát việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2022: Tập trung giám sát khu vực công, hiệu quả sử dụng đất đai; bổ sung chuyên đề kiểm toán, thanh tra để phục vụ giám sát(sav.gov.vn) - Tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 3 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), sáng 22/9, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương, UBTVQH xem xét Kế hoạch chi tiết và đề cương giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021”. Đây là một trong hai chuyên đề giám sát tối cao của Quốc hội trong năm 2022.Tập trung giám sát 5 nội dung trọng điểm trong lĩnh vực công Theo kế hoạch chi tiết và đề cương giám sát do Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách (UBTCNS) Nguyễn Phú Cường - Phó Trưởng đoàn thường trực đoàn giám sát trình bày tại phiên họp, mục đích cuộc giám sát là đánh giá toàn diện, khách quan việc ban hành, triển khai, thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí của Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương, các cơ quan, tổ chức quản lý, sử dụng nguồn lực Nhà nước; kịp thời xử lý những tồn tại, vướng mắc trong hoàn thiện chính sách, pháp luật; tổ chức, chỉ đạo, điều hành công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.. Đồng thời, việc giám sát nhằm nâng cao trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân, người đứng đầu các cơ quan, đơn vị và ý thức chấp hành của các cấp, các ngành, bảo đảm thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; làm rõ trách nhiệm của cơ quan, đơn vị, cá nhân vi phạm; kiến nghị hình thức xử lý đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm các quy định về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Chủ nhiệm UBTCNS Nguyễn Phú Cường cho biết, từ cuộc giám sát cũng sẽ kiến nghị các giải pháp hoàn thiện chính sách pháp luật, tăng cường việc tổ chức thực hiện để nâng cao chất lượng công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, bảo đảm sử dụng các nguồn lực tiết kiệm, hiệu quả. Đối tượng giám sát gồm: Chính phủ, các Bộ, ngành, các cơ quan quản lý, sử dụng vốn Nhà nước, tài sản Nhà nước; Tòa án Nhân dân tối cao, Viện kiểm sát Nhân dân tối cao; Kiểm toán nhà nước; các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị, xã hội; Doanh nghiệp nhà nước; HĐND, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.   Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính Ngân sách Nguyễn Phú Cường báo cáo trước UBTVQH Phạm vi giám sát bao gồm: Giám sát tình hình thực hiện chính sách, pháp luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong khu vực công (không giám sát công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí hoạt động sản xuất, kinh doanh khu vực tư nhân và tiêu dùng của nhân dân) từ 1/1/2016 đến 31/12/2021 và thời kỳ trước, sau có liên quan. Nội dung giám sát tập trung 5 lĩnh vực, gồm: Quản lý, sử dụng NSNN; Quản lý, sử dụng vốn nhà nước khác; Quản lý tài sản nhà nước; Quản lý, sử dụng lao động, thời gian lao động; Quản lý, khai thác và sử dụng tài nguyên. Đối với từng lĩnh vực cụ thể, dự thảo kế hoạch nêu cụ thể các nội dung trọng tâm, trọng điểm tập trung giám sát, nội dung chi tiết nêu trong Đề cương và Khung Đề cương yêu cầu Chính phủ, Bộ, ngành, địa phương báo cáo báo cáo giám sát bám sát các quy định của Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và các quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Chương trình tổng thể của Chính phủ về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí các năm giai đoạn 2016-2021. "Yêu cầu làm rõ tình hình triển khai thực hiện giai đoạn 2016-2021 và các kết quả đạt được, trong đó chỉ rõ: Các mô hình hay, các tổ chức, cá nhân thực hiện tốt; các tồn tại, hạn chế; xác định nguyên nhân; trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân vi phạm, không kịp thời ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, tổ chức, thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan" - Chủ nhiệm UBTCNS nêu rõ. Việc tổ chức thực hiện gồm: Phân công trách nhiệm của UBTCNS, cơ quan thường trực Đoàn giám sát; Văn phòng Quốc hội; trách nhiệm phối hợp của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, các ban của Ủy ban Thường vụ Quốc  hội, Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Đoàn đại biểu Quốc hội trong tổ chức thực hiện Kế hoạch giám sát. Bổ sung chuyên đề kiểm toán, thanh tra để phục vụ cho giám sát Tại Phiên thảo luận, đa số các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành với Kế hoạch chi tiết và đề cương giám sát chuyên đề và đề xuất một số vấn đề, lĩnh vực trọng tâm để đoàn giám sát thực hiện tốt nhiệm vụ được giao. Phát biểu tại Phiên thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá, việc đại biểu Quốc hội lựa chọn giám sát chuyên đề về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí là rất trúng, người dân cũng kỳ vọng về kết quả giám sát, bên cạnh công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực đã và đang được thực hiện quyết liệt. "Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí là lĩnh vực rất lớn, quốc gia nào cũng chú ý, nhất là nước có nguồn lực còn hạn chế như chúng ta. Thu nhập bình quân đầu người còn thấp, tỷ lệ hộ nghèo còn cao, đời sống một bộ phận cán bộ còn khó khăn nên nếu tiết kiệm được đồng nào thì ích lợi cho quốc gia đồng đó. Nhiều khi thiệt hại do lãng phí còn lớn hơn hậu quả tham nhũng" - Chủ tịch Quốc hội nói. Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, tiết kiệm, chống lãng phí cùng với phòng, chống tham nhũng và tiêu cực là “hai mũi giáp công”, giải quyết được những tồn tại của việc huy động, phân bổ, sử dụng hiệu quả nguồn lực quốc gia cho phát triển nhanh và bền vững. Vì vậy, đề nghị các Đoàn giám sát nêu cao tinh thần trách nhiệm để báo cáo kết quả chính xác, khách quan với cử tri và nhân dân cả nước. Chủ tịch Quốc hội lưu ý Đoàn giám sát cần bám sát Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; Chương trình tổng thể của Chính phủ về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và số liệu thanh tra, kiểm toán của Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán nhà nước để giám sát tổng thể cho cả giai đoạn 2016-2021. Qua công tác giám sát, cần đưa ra những đánh giá, phân tích thấu đáo, cập nhật bổ sung những tình hình mới. Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cơ bản đồng tình với Kế hoạch, đề cương giám sát mà cơ quan thường trực của Đoàn giám sát là Ủy ban Tài chính, Ngân sách trình. Để thực hiện công tác giám sát về nội dung thực hành tiết kiệm, chống lãng phí ở các lĩnh vực được khách quan, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ lưu ý các Đoàn giám sát nên có giám sát tổng quát kết hợp với giám sát chi tiết một số lĩnh vực. Phạm vi giám sát khoanh lại ở lĩnh vực công, tuy nhiên, theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, 5 lĩnh vực như dự thảo gồm quản lý, sử dụng ngân sách Nhà nước; vốn Nhà nước khác; tài sản Nhà nước; lao động, thời gian lao động và tài nguyên là rất rộng. Theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, việc xác định trọng điểm là về nhân lực, vật lực hay tài lực thì cần tính toán. Với nhân lực, hiện nay khối công chức của cả hệ thống chính trị, tỷ lệ quỹ lương hàng năm không lớn nhưng xác định biên chế sự nghiệp thế nào để tiết kiệm lại là một vấn đề khó, chưa thống nhất cao về nhận thức cũng như tổ chức thực hiện. Nhiều địa phương phát triển, xã hội hoá tốt có khi không cần nhiều biên chế sự nghiệp. Song những đô thị khác cũng cần tăng cường xã hội hoá hơn nữa để dành biên chế cho nơi khó khăn. Có địa phương dành được nhiều ngân sách cho chi đầu tư phát triển, có địa phương lại chi thường xuyên lớn hơn. Vì vậy, các Đoàn giám sát cần phối hợp với các cơ quan, đơn vị hữu quan chỉ rõ hơn được nơi nào cần nhân lực thực sự, nơi nào cần tinh giản để tiết kiệm ngân sách chi thường xuyên.   Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên họp Chủ tịch Quốc hội cho rằng, cần lựa chọn trọng tâm, trọng điểm, trong lĩnh vực Quản lý, khai thác và sử dụng tài nguyên, Đoàn giám sát cần làm rõ về việc cả nước có bao nhiêu đất đã giao mà chưa thu tiền sử dụng đất, sử dụng không đúng mục đích. Việc quản lý sử dụng đất nông, lâm trường cũng cần công bố rõ vì thực tế đã từng giám sát, tái giám sát. Đất nông nghiệp có tổng diện tích hoang hoá, chưa sử dụng là bao nhiêu để có giải pháp khai thác, quản lý sử, dụng hiệu quả. Một trong những lĩnh vực quan trọng khác, Chủ tịch Quốc hội lưu ý nội dung giám sát cũng nên tập trung vào đầu tư công, sử dụng ngân sách vì chi cho họp hành, lễ tân, đi nước ngoài vẫn còn lãng phí; công trình, dự án xây dựng dở dang kéo dài. Đoàn giám sát phải nêu rõ được có bao nhiêu “dự án treo” nằm ở đâu, địa chỉ của ai và thực hiện quy định pháp luật thế nào, phải yêu cầu địa phương báo cáo kỹ rồi kiểm tra chéo sao cho chính xác, khách quan. Từ đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị giám sát phải rõ đối tượng giám sát, rõ người chịu trách nhiệm, không né tránh. "Lần này phải làm cho đến nơi đến chốn, làm cho có hiệu lực. Việc này nhiều địa phương, đơn vị cũng muốn sử dụng tối đa, nhưng đôi khi do vướng về thể chế, chính sách chung nên chưa làm được thì lần này mình phải phân tích nguyên nhân khách quan, chủ quan là gì, đề xuất gỡ chính sách và huy động các nguồn lực cho các địa phương, đơn vị” - Chủ tịch Quốc hội gợi ý.   Kết luận tại Phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nhấn mạnh: Ủy ban Thường vụ Quốc hội xác định chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021” là chuyên đề được Đảng, Nhà nước và nhân dân quan tâm; phạm vi phức tạp, rộng lớn với những yêu cầu giám sát cao. Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đánh giá cao sự chuẩn bị của đoàn giám sát và và lưu ý nên có sự tập trung vào những nội dung, phạm vi giám sát trọng tâm, trọng điểm. Về phương thức thực hiện, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất như đã quy định trong Báo cáo và lưu ý đoàn giám sát tập trung vào Báo cáo kết quả của Chính phủ, cơ quan Kiểm toán, Thanh tra và các ngành đối với công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong thời gian qua. Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cũng đề nghị Kiểm toán nhà nước, Thanh tra Chính phủ góp ý sớm đối với các nội dung trọng tâm; phân tích đánh giá kết quả kiểm toán trong 5 năm qua để có báo cáo phù hợp với nội dung của giám sát. Bên cạnh đó, cần bổ sung chuyên đề kiểm toán, thanh tra để phục vụ cho Đoàn giám sát thực hiện tốt nhiệm vụ được giao./. Phương Ngọc