Cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 (CMCN 4.0) với các xu hướng công nghệ vượt trội đã ảnh hưởng mạnh mẽ và sâu rộng đến hoạt động của cơ quan kiểm toán tối cao (SAI) và kiểm toán viên (KTV). Hiện nay, các SAI và KTV lĩnh vực công đã, đang và sẽ phải kiểm toán trong môi trường công nghệ 4.0, số hóa. Đây là xu thế tất yếu, là thách thức lớn nhưng đồng thời cũng là cơ hội đòi hỏi các SAI phải định hình lại và đề ra phương pháp kiểm toán hiệu quả.
Trong thời đại CMCN 4.0, KTV có thể thu thập, xử lý thông tin/dữ liệu kiểm toán một cách nhanh chóng bằng các thiết bị thông minh như máy tính, điện thoại, thiết bị cảm ứng từ dữ liệu lớn (Big Data). Muốn vậy, KTV phải có năng lực phân tích chất lượng dữ liệu nói chung và dữ liệu lớn nói riêng; am hiểu các ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) lõi, cách thức truyền tải và kiểm tra dữ liệu của các giao dịch trong chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị và giữa các tổ chức, cá nhân… Bên cạnh đó, mỗi KTV phải nắm vững, sử dụng hiệu quả tài nguyên số hình thành từ các cơ sở dữ liệu của đơn vị được kiểm toán, cơ sở dữ liệu quốc gia và cơ sở dữ liệu chuyên ngành của KTNN; phát huy tối đa sự sáng tạo, năng suất làm việc thông qua vận dụng các thành tựu của CMCN 4.0.
Một trong những thách thức lớn nhất của các SAI nói chung và KTNN nói riêng là thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng có đủ trình độ, kinh nghiệm để triển khai các cuộc kiểm toán trong môi trường chuyển đổi số. Theo đó, KTNN cần xây dựng một kế hoạch hay chương trình hành động bài bản, có hệ thống về tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ KTV trong môi trường CMCN 4.0, trong đó cần có chiến lược thu hút, sử dụng nhân tài về công nghệ 4.0 - chuyển đổi số để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ, phù hợp với bối cảnh mới.
Hệ thống chương trình đào tạo cần được xây dựng, xác định rõ các nội dung, chủ đề, cấp độ đào tạo từ các vấn đề nhận thức, kiến thức, hiểu biết chung như quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về việc phát triển ứng dụng CNTT - chuyển đổi số đến các vấn đề mang tính chuyên môn kỹ thuật như hệ thống thông tin, dữ liệu lớn, chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, các công cụ thu thập, phân tích dữ liệu…
Cùng với đó, KTNN cần thường xuyên tổ chức và tham gia các cuộc hội thảo, tọa đàm, khóa học… trong nước cũng như quốc tế về kiểm toán CNTT, cách mạng 4.0, chuyển đổi số, đặc biệt là việc ứng dụng dữ liệu lớn trong hoạt động kiểm toán; lựa chọn một nhóm công chức, KTV nòng cốt để tập trung đào tạo, bồi dưỡng trong và ngoài nước, tiếp cận với các phương pháp, kỹ thuật kiểm toán mới trong môi trường CMCN 4.0 ngày càng thay đổi nhanh chóng.
Đồng thời, sự tăng cường hợp tác quốc tế với các SAI sẽ giúp KTNN học hỏi, chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm thực tiễn về các cuộc kiểm toán CNTT và chuyển đổi số...
Theo Báo Kiểm toán