Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành phiên họp.
Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, tại kỳ họp thứ 2, Quốc hội đã thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ. Ngay sau kỳ họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã chỉ đạo Thường trực Ủy ban Pháp luật chủ trì, phối hợp với cơ quan soạn thảo và các cơ quan hữu quan tổng hợp, nghiên cứu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội để tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật và báo cáo, thảo luận tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách; tiếp tục tiếp thu, chỉnh lý, gửi xin ý kiến các Đoàn đại biểu Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, cơ quan, tổ chức hữu quan để tiếp thu, hoàn chỉnh trình Quốc hội.
Sau khi tiếp thu, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung 104 điều trên tổng số là 222 điều của Luật hiện hành, trong đó tăng hơn 11 điều so với dự thảo luật mà Chính phủ trình Quốc hội tại kỳ họp thứ hai, trong đó có 12 điều chỉ sửa đổi, bổ sung về kỹ thuật, bãi bỏ một số quy định tại 5 điều; đồng thời sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giá, Luật Hải quan, Luật Khoa học và Công nghệ, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật.
Về các nội dung cụ thể, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho biết, đa số ý kiến đại biểu Quốc hội tán thành quy định giao quyền đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí là kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách Nhà nước cho tổ chức chủ trì; đồng thời đề nghị mở rộng giao quyền đăng ký đối với giống cây trồng và một số đối tượng của quyền tác giả; cần có cơ chế phân chia hợp lý lợi ích giữa Nhà nước, tổ chức chủ trì và tác giả theo Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 01/11/2012 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI.
Đối với nội dung liên quan đến sở hữu công nghiệp, dự thảo Luật đã được chỉnh lý theo hướng quy định việc giao quyền đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí là kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách Nhà nước một cách tự động và không bồi hoàn cho tổ chức chủ trì; đồng thời quy định cơ chế phân chia hợp lý lợi ích giữa Nhà nước, tác giả và tổ chức chủ trì.
Về đề nghị mở rộng giao quyền đăng ký cho tổ chức chủ trì liên quan đến một số đối tượng của quyền tác giả, quyền liên quan, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đề nghị Quốc hội cho giữ như dự thảo Luật để bảo đảm phù hợp với thực tiễn và đặc thù của đối tượng quyền tác giả.
Để bảo đảm kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng các kết quả nghiên cứu khoa học và công nghệ có sử dụng ngân sách Nhà nước, dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung quy định này theo hướng: Quyền đối với sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí, giống cây trồng là kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách Nhà nước chỉ được chuyển nhượng cho tổ chức được thành lập theo pháp luật Việt Nam, cá nhân là công dân Việt Nam và thường trú tại Việt Nam...
Để bảo đảm quốc phòng, an ninh quốc gia và hài hòa giữa các mục tiêu về thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển công nghệ, bảo đảm tách bạch giữa thủ tục kiểm soát an ninh đối với sáng chế và xử lý đối với đơn đăng ký sáng chế mật, đáp ứng yêu cầu thực tiễn, UBTVQH đề nghị Quốc hội cho chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng giao Chính phủ quy định chi tiết về nguyên tắc và phạm vi kiểm soát an ninh đối với sáng chế; việc xử lý đơn đăng ký đối với sáng chế mật được thực hiện theo quy định của Chính phủ.
Về trách nhiệm pháp lý về quyền tác giả, quyền liên quan đối với doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội và thống nhất với ý kiến của Chính phủ, dự thảo Luật chỉnh lý cụ thể, chặt chẽ hơn quy định này theo hướng: Xác định các trường hợp được miễn trừ, làm rõ và minh bạch hơn các điều kiện đối với doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian để được hưởng quyền miễn trừ, bảo đảm tuân thủ đầy đủ các cam kết quốc tế có liên quan trong Hiệp định EVFTA.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật
Thảo luận tại Hội trường, các ý kiến cơ bản đồng tình với báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ; Cho rằng, dự thảo Luật với nhiều nội dung được sửa đổi, bổ sung, bảo đảm thi hành các cam kết quốc tế cũng như vận dụng linh hoạt các quyết định mang tính nguyên tắc tại Điều ước quốc tế về sở hữu trí tuệ và đáp ứng được thực tiễn đặt ra.
Đề góp phần hoàn thiện hơn dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ, các đại biểu Quốc hội cho rằng, việc áp dụng biện pháp xử phạt hành chính đối với tất cả các hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ là hợp lý vì biện pháp xử lý hành chính, thủ tục đơn giản nhanh, kịp thời ngăn chặn các hành vi xâm phạm sở hữu trí tuệ; cần tăng mức trần thù lao cho tác giả sáng chế kiểu dáng công nghiệp, kiểu dáng công nghiệp; cần nghiên cứu, xem xét lại quy định về quyền nhân thân trong Luật Sở hữu trí tuệ; giảm thiểu hành vi xâm phạm quyền tác giả, tạo sự ổn định trong hoạt động thực thi bảo hộ quyền tác giả; đánh giá sự cần thiết và đưa ra lý do chính đáng của quy định về hoàn trả phí, lệ phí trong trường hợp phản đối đơn đăng ký sở hữu công nghiệp có cơ sở; để đảm bảo thời gian cần thiết cho bên có liên quan trong việc thu thập tài liệu trữ bằng chứng, cần khoảng thời gian hợp lý hơn đối với việc phản đối đơn đăng ký nhãn hiệu; quy định chi tiết về giới hạn quyền tác giả để bảo đảm tính khả thi của Luật...
Giải trình một số nội dung cụ thể của dự thảo Luật, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, các vị đại biểu Quốc hội có nhiều ý kiến xác đáng, trí tuệ, tâm huyết với tinh thần xây dựng và trách nhiệm cao, các ý kiến vừa có giá trị lý luận, vừa có tính thực tiễn rất cao để tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ
Qua ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, các ý kiến cũng đánh giá cao công tác tiếp thu, chỉnh lý của UBTVQH đã chỉ đạo từ kỳ họp thứ 2, cũng như những nội dung đã được tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, đặc biệt là đối với các vấn đề lớn như là cơ chế về giao quyền đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế, bố trí giống cây trồng là kết quả của nhiệm vụ khoa học, công nghệ sử dụng ngân sách Nhà nước. Vấn đề cơ chế phân chia hợp lý, lợi ích giữa Nhà nước, tác giả và tổ chức chủ trì để kịp thời thể chế hóa chủ trương của Đảng. Đồng thời các đại biểu cũng tán thành vấn đề kiểm soát việc sử dụng kết quả nghiên cứu khoa học công nghệ có sử dụng ngân sách Nhà nước để phục vụ cho lợi ích quốc gia, dân tốc, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân được hưởng thụ những thành tựu trì phát triển khoa học công nghệ. Các vị đại biểu cũng nhất trí cao việc không thu hẹp đối tượng xử phạt hành chính trong lĩnh vực công nghiệp và giữ như luật hiện hành; thống nhất cao với việc bổ sung vào dự thảo Luật vấn đề liên quan đến thực thi tổ chức, cá nhân mà thực thi quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban Pháp luật sẽ tiếp tục nghiên cứu thêm để làm rõ thế nào là tài sản trí tuệ theo yêu cầu của các Đại biểu Quốc hội. Tuy nhiên rất khó để có định nghĩa chung về tài sản trí tuệ bởi đây là một lĩnh vực rộng bao gồm tất cả sản phẩm trí tuệ con người tạo ra và mỗi loại sản phẩm trí tuệ có đặc thù và đặc trưng riêng, khác biệt các loại khác.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu rõ sẽ tổng hợp, tiếp thu đầy đủ ý kiến đại biểu Quốc hội, có giải trình thấu đáo các nội dung để chỉnh lý hoàn thiện dự thảo luật một cách tốt nhất trước khi để trình Quốc hội thông qua.
Phát biểu kết luận Phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá cao những ý kiến đóng góp trên tinh thần xây dựng, trách nhiệm cao của các đại biểu Quốc hội. Tất cả những ý kiến, đề xuất đều được Ban Thư ký Phiên thảo luận ghi chép đầy đủ. Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị Ủy ban Pháp luật tiếp tục phối hợp chặt chẽ với cơ quan soạn thảo và các đơn vị hữu quan tiếp thu, lắng nghe ý kiến đóng góp của các đại biểu Quốc hội để hoàn thiện dự án Luật, trình Quốc hội xem xét./.
Ngọc Bích