Quang cảnh Hội thảo. Ảnh: P. THẮNG
Tham dự và đồng chủ trì Hội thảo có các đồng chí: Trần Cẩm Tú - Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư; Nguyễn Xuân Thắng - Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Nguyễn Thị Thanh - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội; Mai Văn Chính - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ.
Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn dự Hội thảo.
Đáp ứng yêu cầu đổi mới, hoàn thiện thể chế
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, nhìn lại 80 năm qua, từ Quốc dân Đại hội Tân Trào - tiền thân của Quốc hội Việt Nam - đến sự ra đời của Quốc hội khóa 1 và 15 nhiệm kỳ, Quốc hội luôn đồng hành cùng dân tộc, quyết định những vấn đề trọng đại, theo ý chí và nguyện vọng của Nhân dân; thực hiện tốt chức năng lập hiến, lập pháp, giám sát tối cao và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước; ban hành 5 bản Hiến pháp; 567 luật, 236 pháp lệnh và hàng nghìn nghị quyết, tạo cơ sở pháp lý quan trọng phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xây dựng hệ thống chính trị, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, củng cố quốc phòng, an ninh, đối ngoại, đảm bảo việc thực hiện quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu khai mạc Hội thảo. Ảnh: P. THẮNG
Hoạt động giám sát được tăng cường, đổi mới, lần đầu tiên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức “Diễn đàn của Quốc hội về hoạt động giám sát”; nội dung giám sát tập trung vào những vấn đề thực tiễn cuộc sống, đáp ứng tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, thúc đẩy việc thực hiện Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội. Hoạt động đối ngoại của Quốc hội được đẩy mạnh, mở rộng, đưa ngoại giao Nghị viện đi vào chiều sâu, góp phần làm cho nhân dân thế giới và bạn bè quốc tế hiểu rõ hơn về đất nước, con người và nền văn hoá đặc sắc của Việt Nam chúng ta, nâng cao vai trò, vị thế của nước ta trên trường quốc tế.
Tại kỳ họp thường kỳ thứ 8, thứ 9 và Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khoá XV, với tinh thần đổi mới mạnh mẽ về tư duy và quy trình lập pháp, Quốc hội đã xem xét, cho ý kiến và quyết định khối lượng công việc rất lớn, có ý nghĩa lịch sử, đáp ứng yêu cầu đổi mới, hoàn thiện thể chế và tổ chức của hệ thống chính trị đảm bảo đồng bộ, tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, gần dân, sát dân.
Đặc biệt, Quốc hội đã thảo luận và thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam với tỷ lệ đồng thuận tuyệt đối của các vị đại biểu Quốc hội.
Tiếp tục đổi mới toàn diện, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, cả dân tộc đang quyết tâm thực hiện thành công mục tiêu đến năm 2030 trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Thực tiễn đất nước đang đặt ra những vấn đề cấp bách cần giải quyết, Nhân dân đang mong chờ và kỳ vọng vào những quyết sách của Đảng, Nhà nước, đòi hỏi Quốc hội phải tiếp tục đổi mới toàn diện, đổi mới cách nghĩ, cách làm, nâng cao năng lực lập pháp, giám sát và quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước.
“Trong bối cảnh đó, việc trao đổi, thảo luận, tổng kết, đánh giá thực tiễn đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội qua 80 năm qua, xác định những thành tựu đạt được, những hạn chế, bất cập và đề xuất, kiến nghị các giải pháp nhằm tiếp tục đổi mới tổ chức, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội trong giai đoạn mới là yêu cầu cấp thiết, khách quan. Đó là định hướng quan trọng để Quốc hội tiếp tục đồng hành cùng dân tộc, tiến bước vững chắc trong kỷ nguyên mới; như đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã từng phát biểu: Quốc hội phải đi trước một bước về thể chế; phải dám mở đường, dám sửa đường, dám quyết định những vấn đề khó, những việc mới, những lĩnh vực chưa từng có tiền lệ” - Chủ tịch Quốc hội nói; đồng thời bày tỏ tin tưởng Hội thảo sẽ thật sự phát huy dân chủ, đóng góp được những kiến nghị, đề xuất có giá trị cả về lý luận và thực tiễn.
Xứng tầm là thiết chế dẫn dắt, kiến tạo sự phát triển
Phát biểu tại Hội thảo, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú - khẳng định, Hội thảo được tổ chức trang trọng, là dịp đặc biệt để ôn lại truyền thống vẻ vang, khẳng định vị trí, vai trò lịch sử của Quốc hội trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc, đồng thời định hướng xây dựng Quốc hội ngày càng dân chủ, chuyên nghiệp, hiện đại, pháp quyền và gắn bó mật thiết với nhân dân.
Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: P. THẮNG
Theo Thường trực Ban Bí thư, sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ đất nước trong giai đoạn mới đang đặt ra yêu cầu rất cao đối với toàn Đảng, toàn dân và cả hệ thống chính trị, trong đó có vai trò trách nhiệm to lớn của Quốc hội, các vị đại biểu Quốc hội.
Trong bối cảnh đó, đồng chí Trần Cẩm Tú gợi mở một số nội dung cần nghiên cứu, thực hiện tốt hơn trong thời gian tới. Đó là, đảm bảo sự lãnh đạo tuyệt đối, toàn diện của Đảng đối với Quốc hội. Đây là yếu tố sống còn, là vấn đề then chốt để Quốc hội các nhiệm kỳ đều hoàn thành xuất sắc trọng trách mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.
Đồng thời, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy lập pháp, đáp ứng các yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới; nâng cao hơn nữa hiệu lực, hiệu quả của các quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước và hoạt động giám sát tối cao của Quốc hội; chú trọng hoàn thiện cơ chế bầu cử, nâng cao chất lượng của đại biểu Quốc hội; tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại của Quốc hội; kiện toàn tổ chức bộ máy, đẩy mạnh chuyển đổi số hoạt động của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội…
Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng phát biểu đề dẫn Hội thảo. Ảnh: P. THẮNG
Gợi mở một số vấn đề thảo luận tại Hội thảo, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng - đề nghị các đại biểu, các nhà khoa học tập trung thảo luận, tổng kết và làm sâu sắc hơn giá trị lịch sử và ý nghĩa quan trọng của cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên; tổng kết thực tiễn 80 năm hình thành và phát triển của Quốc hội Việt Nam, qua các giai đoạn lịch sử: từ thời kỳ kháng chiến kiến quốc, thời kỳ đấu tranh thống nhất đất nước, đưa cả nước quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội, đến thời kỳ đổi mới, hội nhập và phát triển; rút ra các bài học để có thể kế thừa, vận dụng và phát triển sáng tạo trong bối cảnh mới.
Đồng thời phân tích, làm rõ vai trò của Quốc hội trong việc thể chế hóa Cương lĩnh, nghị quyết của Đảng, thực hiện chức năng lập pháp, giám sát tối cao và quyết định các vấn đề quan trọng của quốc gia; rút ra những bài học kinh nghiệm sâu sắc trong đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội, vai trò của Chủ tịch Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và đại biểu Quốc hội qua các chặng đường phát triển của đất nước.
Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn cùng các đại biểu tham dự Hội thảo. Ảnh: HUY THÀNH
Trên cơ sở đó, đề xuất định hướng và giải pháp đổi mới hoạt động Quốc hội trong bối cảnh mới, từ việc nâng cao chất lượng đại biểu, đến ứng dụng công nghệ, cải tiến phương thức hoạt động, tăng cường tính chuyên nghiệp, hiện đại và bản lĩnh nghị trường; để Quốc hội Việt Nam tiếp tục phát huy vai trò là cơ quan đại diện tập trung nhất ý chí, nguyện vọng chính đáng của nhân dân, xứng tầm là thiết chế dẫn dắt, kiến tạo sự phát triển, thể hiện khát vọng Việt Nam hùng cường, dân chủ, văn minh, đồng hành cùng cả dân tộc tự tin, tự cường, vững bước trong kỷ nguyên mới.
Nguyễn Hồng