Quang cảnh buổi nghiệm thu. Ảnh: Nguyễn Ly
TS. Lê Đình Thăng - Kiểm toán trưởng KTNN chuyên ngành II - làm Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu; cùng tham dự cuộc họp có các thành viên Hội đồng nghiệm thu và Ban Đề tài.
PGS, TS. Đặng Văn Thanh cho biết: Cơ quan dân cử (Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp) là cơ quan đại diện cho nhân dân, cử tri để thực hiện quyền quyết định các vấn đề lớn của đất nước và quyền giám sát tối cao đối với các tổ chức, cá nhân trong bộ máy Nhà nước.
Để hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân (HĐND) có chất lượng và đạt hiệu quả, ngoài những yêu cầu về thể chế, quy trình giám sát, năng lực của đại biểu dân cử thì vấn đề quan trọng là phải có những thông tin tin cậy, tư liệu được đánh giá và kiểm chứng, ý kiến mang tính tư vấn khoa học từ những cơ quan kiểm tra, kiểm toán.
Vì vậy, thông tin, tư liệu và ý kiến của KTNN cung cấp cho Quốc hội, HĐND là rất quan trọng và thực sự hữu ích. Đồng thời, các cơ quan dân cử cũng phải sử dụng một cách hiệu quả các thông tin và ý kiến của KTNN phục vụ hoạt động giám sát về ngân sách nhà nước (NSNN).
TS. Lê Đình Thăng - Kiểm toán trưởng KTNN chuyên ngành II, Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu - đánh giá cao kết quả nghiên cứu. Ảnh: Nguyễn Ly
Thực tế cho thấy, hằng năm, KTNN đã cung cấp nhiều thông tin, tư liệu và ý kiến mang tính tư vấn để các cơ quan dân cử sử dụng trong hoạt động giám sát, trong đó có giám sát về NSNN. Tại các địa phương, KTNN đã giúp HĐND các tỉnh hoàn thiện công tác chỉ đạo, điều hành, quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công.
Những thông tin, dữ liệu trao đổi giữa KTNN và Thường trực HĐND, UBND đã có tác dụng tích cực cho các cấp chính quyền địa phương, cơ quan chức năng xây dựng và triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, lập dự toán ngân sách; phòng, chống tham nhũng, lãng phí. HĐND các cấp đã sử dụng trực tiếp các thông tin, dữ liệu và ý kiến, kiến nghị của KTNN để làm cơ sở giám sát quản lý, sử dụng ngân sách địa phương.
Tuy nhiên, việc khai thác và sử dụng kết quả KTNN còn nhiều hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng và giá trị của nguồn thông tin. Cơ quan dân cử, đặc biệt là HĐND các cấp còn gặp khó khăn trong việc phân tích, chọn lọc và sử dụng các thông tin do KTNN cung cấp để làm căn cứ cho các kiến nghị về chính sách, xác định trách nhiệm của đối tượng giám sát.
Các thành viên Hội đồng nghiệm thu góp ý với Ban đề tài. Ảnh: Nguyễn Ly
Xuất phát từ những lý do nêu trên, Ban đề tài đã nghiên cứu, hệ thống hóa, bổ sung, làm rõ về lý luận và thực tiễn nhằm đưa ra giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả sử dụng kết quả kiểm toán phục vụ hoạt động giám sát của cơ quan dân cử về NSNN. Từ đó, phần nâng cao giá trị của báo cáo kiểm toán cũng như chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội, HĐND.
Đánh giá cao kết quả nghiên cứu, Hội đồng nghiệm thu cho rằng, Đề tài xuất phát từ yêu cầu khách quan và cấp thiết trong bối cảnh cải cách quản lý tài chính công, hội nhập kinh tế quốc tế và chuyển đổi số quốc gia. Đề tài đã đưa ra giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả giám sát NSNN, góp phần phòng ngừa thất thoát, lãng phí; tăng cường kỷ luật tài khóa, củng cố niềm tin của nhân dân đối với hoạt động quản lý tài chính công.
Để Đề tài hoàn thiện, Hội đồng nghiệm thu đề xuất: Ban đề tài cập nhật, bổ sung quy định của Luật NSNN năm 2025; bổ sung thực trạng kết quả và việc sử dụng kết quả kiểm toán của KTNN phục vụ hoạt động giám sát. Ban đề tài nghiên cứu, phân loại rõ cơ quan dân cử là Quốc hội và HĐND để từ đó đưa ra giải pháp cụ thể cho từng nhóm.
Trong phần giải pháp, Ban đề tài có thể bổ sung xây dựng các chỉ số đo lường để đánh giá mức độ cải thiện, cụ thể: tỷ lệ các kiến nghị của KTNN được Quốc hội và HĐND đưa vào nội dung giám sát; tỷ lệ thực thi các kiến nghị kiểm toán; mức độ tiết kiệm, chống thất thoát NSNN nhờ vào giám sát dựa trên kết quả kiểm toán…
Bên cạnh đó, cần làm rõ định hướng trong giải pháp, có thể nghiên cứu theo hướng tăng cường khả năng tiếp cận và sử dụng thông tin kiểm toán của cơ quan dân cử, đại biểu Quốc hội và theo hướng nâng cao chất lượng kiểm toán, thông tin kiểm toán, cụ thể như: KTNN cần cung cấp thông tin dễ tiếp cận, dễ hiểu; tăng cường truyền thông, đa dạng hình thức công khai kết quả kiểm toán.
Hội đồng nghiệm thu đánh giá đề tài xếp loại Khá./.
Nguyễn Ly