14/11/2025
Xem cỡ chữ
Đọc bài viết
In trang
TƯỜNG THUẬT TRỰC TIẾP TỌA ĐÀM: “KẾ HOẠCH KIỂM TOÁN 2026: KHOA HỌC, LINH HOẠT, ĐỔI MỚI CÙNG ĐẤT NƯỚC”(sav.gov.vn) - Sáng nay, 14/11, Báo Kiểm toán tổ chức Tọa đàm với chủ đề “Kế hoạch kiểm toán 2026: Khoa học, linh hoạt, đổi mới cùng đất nước”. Tọa đàm phát trực tiếp trên Báo điện tử Kiểm toán (baokiemtoan.vn), kênh Youtube và Fanpage của Báo.8h Tọa đàm: “Kế hoạch kiểm toán 2026: Khoa học, linh hoạt, đổi mới cùng đất nước” chính thức bắt đầu. Chương trình có sự tham gia của 2 khách mời: ông Lê Minh Nam - Ủy viên là Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội; ông Hoàng Văn Lương - Vụ trưởng Vụ Tổng hợp, Kiểm toán nhà nước (KTNN).
08:00-08:05
MC Nguyễn Tiến Tú giới thiệu Tọa đàm
Chào mừng quý vị và các bạn đến với Tọa đàm của chúng tôi ngày hôm nay với chủ đề: “Kế hoạch kiểm toán 2026: Khoa học, linh hoạt, đổi mới cùng đất nước”.
Thưa quý vị và các bạn! Chỉ còn hơn 1 tháng nữa, chúng ta sẽ bước sang năm 2026. Đây là năm đầu tiên triển khai Luật Ngân sách nhà nước (NSNN) mới, đồng thời cũng là năm khởi đầu của kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2026-2030.
Bám sát thực tiễn và chiến lược phát triển, KTNN đã chủ động xây dựng kế hoạch kiểm toán 2026 với tinh thần đổi mới, khoa học và thích ứng linh hoạt; tập trung vào các lĩnh vực trọng tâm, trọng điểm nhằm nâng cao hiệu quả kiểm tra, giám sát việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công và phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.
Vậy đâu là những điểm mới, những nội dung trọng tâm, những vấn đề được dư luận xã hội, Quốc hội và cử tri quan tâm trong Kế hoạch kiểm toán năm 2026? Chúng ta sẽ cùng 2 vị khách mời trao đổi, làm rõ hơn vấn đề này trong Chương trình Tọa đàm ngày hôm nay.
08:05-08:10
Phát phóng sự: Giữ vững “An toàn - Uy tín”, nâng tầm chất lượng kiểm toán
08:10-08:15
MC Nguyễn Tiến Tú: Vâng, thưa các vị khách mời! Chúng ta vừa theo dõi tổng hợp về những nội dung trọng tâm của Kế hoạch kiểm toán (KHKT) năm 2026, qua đó thấy được sự chủ động, tích cực của KTNN nhằm sẵn sàng triển khai tốt, hiệu quả các nhiệm vụ kiểm toán năm 2026.
Và để làm rõ hơn những vấn đề xoay quanh KHKT năm 2026, chúng ta sẽ cùng trò chuyện với các vị khách mời ngay sau đây.
Ông Hoàng Văn Lương - Vụ trưởng Vụ Tổng hợp, KTNN. Ảnh: Nguyễn Lộc
Đầu tiên xin được trao đổi với ông Hoàng Văn Lương - Vụ trưởng Vụ Tổng hợp, KTNN. Thưa ông, là đơn vị tham mưu, tổng hợp cho Tổng Kiểm toán nhà nước trong xây dựng KHKT năm, ông có thể chia sẻ những nguyên tắc mang tính kế thừa và những điều đặc biệt khi xây dựng KHKT năm 2026?
Ông Hoàng Văn Lương trả lời: Vâng, như chúng ta đã biết năm 2026 là năm diễn ra nhiều sự kiện chính trị quan trọng: Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng; bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân (HĐND) các cấp; đồng thời là năm đầu thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2026-2030 với nhiều chính sách, chế độ mới, đặc biệt liên quan đến kiểm toán theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp và việc phê chuẩn quyết toán NSNN của từng cấp theo quy định của Luật NSNN 2025. Đây cũng là năm đầu tiên triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ KTNN lần thứ VIII, nhiệm kỳ 2025-2030.
Xuất phát từ thực tiễn nêu trên và quán triệt phương châm xuyên suốt “An toàn - Uy tín” nhằm không ngừng nâng cao chất lượng kiểm toán, nguyên tắc xây dựng KHKT năm 2026 vẫn phải đảm bảo nguyên tắc mang tính kế thừa như: (i) Đảm bảo tính độc lập của KTNN theo quy định của Hiến pháp và Luật KTNN; (ii) Đảm bảo định hướng Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2030, KHKT trung hạn; cân đối chung giữa KHKT với kế hoạch công tác, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng của Ngành; dự phòng chủ động nguồn lực để thực hiện các nhiệm vụ kiểm toán được lãnh đạo Đảng, Nhà nước giao; (iii) thực hiện theo các nhiệm vụ được giao tại các Luật, Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội; (iv) tập trung kiểm toán những vấn đề nóng được dư luận xã hội quan tâm, các vấn đề có rủi ro cao về quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công; (v) Đảm bảo không trùng lặp, chồng chéo với hoạt động của các cơ quan thanh tra, kiểm tra và trong nội bộ ngành kiểm toán.
Đặc biệt, khi xây dựng KHKT năm 2026, phải đảm bảo phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp và quy định của Luật NSNN năm 2025, chẳng hạn như xác định quy mô mẫu kiểm toán cấp xã thay vì như cấp huyện trước đây (trước đây cấp huyện có 696 đơn vị hành chính, sau sáp nhập cấp xã có 3.321 đơn vị hành chính) hoặc một điểm đáng chú ý là sự điều chỉnh căn bản về mặt thời gian tổ chức kiểm toán báo cáo quyết toán ngân sách địa phương và quyết toán NSNN (phải thực hiện kiểm toán sớm hơn) so với trước đây nhằm cung cấp kịp thời kết quả kiểm toán phục vụ Quốc hội và HĐND phê chuẩn quyết toán ngân sách theo quy định của Luật NSNN năm 2025.
08:15-08:18
MC: Tiến Tú Như ông vừa chia sẻ, năm 2026, KTNN sẽ thực hiện kiểm toán 100% Báo cáo quyết toán của các Bộ, cơ quan Trung ương và địa phương. Vậy theo ông, việc thực hiện mục tiêu này đặt ra những thách thức nào đối với Kiểm toán nhà nước?
Ông Hoàng Văn Lương trả lời:
Theo Luật NSNN thì quy định như vậy. Có mấy mốc thời gian, ví dụ Luật NSNN 2020 quy định HĐND phê chuẩn quyết toán chậm mất ngày 05/7 của năm sau. Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội vào ngày 20/9, đặt ra áp lực cho KTNN làm sao tổ chức nhiệm vụ kiểm toán để phục vụ cho HĐND, Quốc hội phê chuẩn quyết toán NSNN.
Về thời gian, các đơn vị KTNN khu vực phải hoàn thành nhiệm vụ kiểm toán mà chúng tôi đang tham mưu cho Tổng Kiểm toán nhà nước theo phương án là 20/6, các khu vực phải hoàn thành cuộc kiểm toán báo cáo quyết toán ngân sách địa phương và 20/8, Vụ Tổng hợp - đơn vị tham mưu cho Tổng kiểm toán nhà nước - thực hiện kiểm toán báo cáo quyết toán NSNN phải hoàn thành và phải phát hành báo cáo trước ngày 20/9 để gửi cung cấp thông tin cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội phục vụ cho phê chuẩn quyết toán NSNN.
Trước đây theo Luật NSNN cũ thời gian từ thời điểm kết thúc cuộc kiểm toán đến khi phát hành báo cáo kiểm toán là có giao động khoảng 35 - 40 ngày. Theo quy định của Luật NSNN mới về thời điểm phê chuẩn quyết toán NSNN các cấp, thời gian từ lúc kết thúc đến lúc phát hành báo cáo kiểm toán có những cuộc chỉ 10 - 15 ngày. Đây là áp lực rất lớn với KTNN trong năm 2026.
08:18-08:20
MC: Xin cảm ơn ông Hoàng Văn Lương! Chúng tôi cũng xin được lắng nghe ý kiến của ông Lê Minh Nam. Ông đánh giá như thế nào về mục tiêu kiểm toán toàn diện quyết toán ngân sách của KTNN?
Ông Lê Minh Nam - Ủy viên là Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội
Ông Lê Minh Nam trả lời: Có thể nói, đây là quyết tâm và nỗ lực vượt bậc của lãnh đạo KTNN và toàn ngành KTNN trong việc thực hiện có hiệu quả Khoản 4 Điều 10 Luật KTNN. Theo đó, khoản 4 Điều 10 Luật KTNN có quy định nhiệm vụ của KTNN là trình ý kiến để Quốc hội xem xét quyết định phê chuẩn quyết toán NSNN.
Thứ hai, việc thực hiện kiểm toán toàn diện quyết toán NSNN cũng khẳng định kết quả rất tích cực của KTNN trong việc hoàn thành sớm mục tiêu đặt ra trong Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2030.
Theo Chiến lược này, giai đoạn 2026-2030, KTNN sẽ phấn đấu để kiểm toán thường xuyên hằng năm đối với quyết toán NSNN của các Bộ, cơ quan Trung ương cũng như quyết toán ngân sách địa phương của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Cho nên việc mới bắt đầu vào ngưỡng đầu của giai đoạn mà KTNN đã thực hiện được nhiệm vụ này cho thấy nỗ lực vượt bậc và là kết quả rất tích cực.
Điều quan trọng hơn nữa là việc thực hiện kiểm toán toàn diện quyết toán ngân sách sẽ cung cấp thông tin cho HĐND các địa phương có đủ thông tin khi quyết định phê chuẩn quyết toán ngân sách địa phương.
Đặc biệt hơn nữa là việc cung cấp báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách năm, việc thực hiện kiểm toán một cách toàn diện đầy đủ như thế sẽ cung cấp cho các cơ quan của Quốc hội trong quá trình thẩm tra báo cáo quyết toán ngân sách, giúp cho các đại biểu Quốc hội yên tâm hơn khi bấm nút thông qua phê chuẩn quyết toán NSNN.
Rõ ràng, trong những năm trước, khi KTNN chưa thực hiện kiểm toán được đầy đủ, toàn diện các đơn vị thì dù sao các đại biểu cũng có những băn khoăn nhất định về những khoảng trống còn chưa được kiểm soát, giám sát, thì tới đây, thông qua việc kiểm toán toàn diện quyết toán NSNN của năm 2026 như kế hoạch thì tôi cho rằng đây là một thành tích rất nổi bật, rất có giá trị đối với công tác quản lý tài chính công, tài sản công trong những năm tiếp theo.
08:20-08:22
MC: Thưa ông Nam, theo quy định mới của Luật Ngân sách nhà nước, thời gian quyết toán ngân sách sẽ được rút ngắn 6 tháng. Theo ông, quy định này đặt ra những yêu cầu gì mới đối với KTNN?
Ông Lê Minh Nam trả lời: Nghị quyết số 89/2025/QH15 vừa được Quốc hội thông qua ở Kỳ họp thứ 9 ngày 25/6/2025.
Theo quy định của Luật, thời hạn mà Quốc hội xem xét phê chuẩn quyết toán NSNN chậm nhất là 12 tháng sau khi kết thúc năm ngân sách. So với trước đây thì đúng là sẽ rút ngắn 6 tháng.
Để tổ chức thực hiện theo quy định của Luật, Điều 73 Luật NSNN 2025 quy định, KTNN cũng phải thực hiện việc kiểm toán báo cáo quyết toán NSNN để trình Quốc hội trước khi phê chuẩn, cũng như phải cung cấp báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách địa phương cho các HĐND phê chuẩn quyết toán. Rõ ràng, trong một điều kiện khi yêu cầu về thời hạn, tiến độ rút ngắn 6 tháng thì nó đặt ra yêu cầu KTNN phải điều chỉnh phương án tổ chức kiểm toán làm sao cho nó đảm bảo phù hợp.
Ông Lương cũng có nói rồi, với điều kiện thời gian rút ngắn như thế, áp lực đặt ra rất lớn cho KTNN không chỉ là điều chỉnh phương án tổ chức thực hiện kiểm toán mà quy trình kiểm toán cũng phải xem xét để điều chỉnh.
Ví dụ trước kia, thời gian từ khi kết thúc kiểm toán đến khi phát hành báo cáo kiểm toán thì có một khoảng thời gian khá dài để các Vụ tham mưu có thể thẩm tra, thẩm định, kiểm soát, đánh giá và thực hiện các bước theo quy trình. Bây giờ, với điều kiện thời gian như vậy thì rõ ràng, không chỉ là khâu chuẩn bị để tổ chức thực hiện kiểm toán ở giai đoạn trước, mà ngay cả giai đoạn để hoàn thành phát hành báo cáo kiểm toán cũng cần phải điều chỉnh.
Thứ hai, đúng như ông Lương đã trình bày, theo quy định của Luật, các đơn vị dự toán cấp I ở Trung ương và Ủy ban nhân dân (UBND) các tỉnh bắt buộc phải gửi báo cáo, nộp báo cáo để chuyển cho KTNN trước ngày 05/7 của năm sau. Còn Bộ Tài chính thì sẽ phải có trách nhiệm tổng hợp và gửi báo cáo quyết toán NSNN trước ngày 15/8. Chính phủ thì có trách nhiệm gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét trước khi trình Quốc hội, tức là trước 20/9 của năm ngân sách sau.
Rõ ràng, các mốc thời gian như vậy thì cũng đòi hỏi KTNN phải làm sao đảm bảo đáp ứng được, cung cấp đủ các báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách cho các cơ quan có liên quan để phục vụ cho quá trình thực hiện. Điều này cũng đặt ra cho KTNN, ngoài việc điều chỉnh phương án tổ chức thực hiện, phải có những giải pháp rất quan trọng trong việc điều phối về nguồn lực, nhân lực, về mặt thời gian, rồi các phương án làm sao để cho nó khớp nối, đồng bộ, kịp thời.
Điều kiện bây giờ đặt ra rất nhiều yêu cầu quan trọng như ông Lương vừa trình bày thì chắc chắn KTNN cũng cần phải cân đối rất nhiều nội dung. Tôi thấy cần phải quan tâm thêm nữa là vấn đề phối hợp với các đơn vị được kiểm toán trong quá trình cung cấp, xử lý thông tin kịp thời, giúp cho việc triển khai thực hiện kiểm toán, phát hành báo cáo kiểm toán và cung cấp cho cơ quan sử dụng báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách đúng hạn, để thực hiện một cách nghiêm túc quy định của Luật NSNN cũng như Luật KTNN.
08:22-08:25
MC: Cảm ơn những chia sẻ của ông Lê Minh Nam. Thưa ông Hoàng Văn Lương, cùng với kiểm toán báo cáo quyết toán ngân sách, KTNN đặt mục tiêu kiểm toán chuyên đề, hoạt động, môi trường, công nghệ thông tin đạt tỷ lệ tối thiểu 30% tổng số nhiệm vụ kiểm toán năm 2026, trong đó có những cuộc kiểm toán với quy mô lớn. Vụ Tổng hợp có tham mưu với lãnh đạo KTNN như thế nào về phương án tổ chức các cuộc kiểm toán này trong năm tới để hiệu quả đạt được như kỳ vọng?
Ông Hoàng Văn Lương trả lời: Để các cuộc kiểm toán chuyên đề, nhất là những chuyên đề có quy mô lớn, thực hiện toàn ngành hoặc nhiều đơn vị cùng tham gia thực hiện đạt hiệu quả như kỳ vọng; đồng thời, với quy định thay đổi về thời gian quyết toán NSNN các cấp theo quy định của Luật NSNN 2025 như đã nói ở trên, Vụ Tổng hợp tham mưu cho Tổng Kiểm toán nhà nước phương án tổ chức các cuộc kiểm toán này theo 2 nhóm, bao gồm: (i) Nhóm các cuộc kiểm toán chuyên đề phục vụ các Đoàn giám sát tối cao của Quốc hội và Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; (ii) Nhóm các cuộc kiểm toán chuyên đề khác do KTNN lên kế hoạch tập trung vào những vấn đề nóng được dư luận xã hội quan tâm.
Theo 2 nhóm trên, phương án tổ chức đối với các cuộc kiểm toán chuyên đề phục vụ các Đoàn giám sát tối cao của Quốc hội và Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đó là, thông thường hoạt động giám sát của Quốc hội thường diễn ra từ đầu năm nên đối với các cuộc kiểm toán này, KTNN phải tổ chức ngay từ đầu năm để tổng hợp, báo cáo kết quả kiểm toán để kịp thời cung cấp thông tin, tài liệu phục vụ các đoàn giám sát.
Theo đó, đối với các chủ đề kiểm toán này, Vụ Tổng hợp tham mưu KTNN sẽ tổ chức các chuyên đề lồng ghép với các cuộc kiểm toán ngân sách địa phương và quyết toán ngân sách bộ, cơ quan Trung ương để làm sao cung cấp kịp thời thông tin cho Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội phục vụ các chuyên đề giám sát.
Đối với các cuộc kiểm toán chuyên đề khác, chúng tôi xác định là không bị áp lực về thời gian để cung cấp thông tin cho các cơ quan giám sát của Quốc hội, do đó, chúng tôi tham mưu theo hướng.
Thứ nhất, đối với các chuyên đề ở địa phương thì tổ chức thành một cuộc độc lập và phải thực hiện sau khi hoàn thành toàn bộ các cuộc quyết toán ngân sách địa phương để làm sao tập trung nhân lực nâng cao chất lượng kiểm toán ngân sách địa phương.
Thứ hai, đối với các cuộc kiểm toán chuyên đề khi kiểm toán các Bộ, ngành thì có hai phương án tổ chức, một là có thể lồng ghép nếu như đủ năng lực, nhân lực và thời gian; thứ hai có thể tổ chức thành một cuộc kiểm toán độc lập nhưng kết thúc các cuộc kiểm toán cũng phải kết thúc trước ngày 30/10 để phát hành trước ngày 31/12, cung cấp kịp thời các thông tin cho các cơ quan chức năng có liên quan.
08:25-08:27
MC: Có thể thấy, dự kiến Kế hoạch kiểm toán năm 2026 với rất nhiều nhiệm vụ, kèm theo yêu cầu “chất lượng, chất lượng và chất lượng hơn nữa”.
Bên cạnh các nhiệm vụ theo kế hoạch, KTNN có thể còn được giao bổ sung nhiều nhiệm vụ kiểm toán trong năm để phục vụ cho công tác kiểm tra, giám sát. Và câu hỏi này chúng tôi muốn dành cho ông Lê Minh Nam, theo ông, khả năng những nội dung nào sẽ được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao bổ sung cho KTNN trong thời gian tới?
Ông Lê Minh Nam trả lời: Theo Điều 10 Luật KTNN, nhiệm vụ của KTNN là cung cấp các thông tin kiểm toán phục vụ cho hoạt động của Quốc hội, tức là nó không chỉ đơn thuần là việc kiểm toán trình ý kiến để phê chuẩn quyết toán NSNN như tôi vừa nêu, mà nó còn rất nhiều nội dung liên quan phục vụ hỗ trợ cho công tác lập pháp trong công tác giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước.
Thông thường, một nhiệm vụ mà Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao bổ sung cho KTNN thì thường là việc nằm ngoài dự kiến kế hoạch, tức là nó phát sinh một cách đột xuất. Còn thông thường, đúng theo quy định của Luật KTNN thì KTNN sẽ báo cáo Quốc hội KHKT năm trước khi thực hiện.
Các năm vừa qua, có thể nói, việc xây dựng KHKT của KTNN cũng dần được hoàn thiện. Trước hết nó xuất phát từ đòi hỏi yêu cầu nhiệm vụ kiểm toán của KTNN.
Thứ hai là từ ý kiến của các cơ quan trong quá trình thẩm tra kế hoạch, ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến của các đại biểu Quốc hội. Các vị đại biểu Quốc hội thì hoạt động trong tất cả các lĩnh vực và tất cả địa phương, cho nên khi tham gia những nội dung cần thiết, quan trọng thì đều có tham gia vào KHKT năm của KTNN.
Thông thường khi xây dựng các KHKT năm của KTNN, KTNN cũng đã phải căn cứ vào những mục tiêu lớn trong quá trình quản lý, vận hành, quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công của đất nước, rồi những nhiệm vụ liên quan đến nhiệm vụ chính trị của cả một quá trình, cả một giai đoạn; rồi phải xem xét đến yêu cầu thực tiễn, tiếng nói cử tri và đặc biệt như năm 2026, Quốc hội cũng đã ban hành Nghị quyết số 207/2025/QH15 về Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2026 về vấn đề giám sát của năm 2026 của Quốc hội.
Theo đó, những chương trình liên quan đến giám sát tối cao hay giám sát chuyên đề của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã đặt ra những nội dung đấy rồi. Cho nên khi xây dựng các KHKT năm của KTNN, KTNN cũng đã xem xét lại trên tinh thần nắm bắt các nội dung liên quan đến nhiệm vụ giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và chủ động đưa ra những chủ đề, chuyên đề để có thể cung cấp thông tin phục vụ cuộc giám sát này.
Thêm nữa, tôi thấy, ví dụ trong một số quy định như Luật Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm xã hội chẳng hạn, cũng có đưa ra những yêu cầu KTNN phải thực hiện kiểm toán như thế nào và cũng đã đưa vào Luật. Hoặc Nghị quyết liên quan đến các vấn đề quan trọng của đất nước, các dự án quan trọng quốc gia chẳng hạn, thì cuối của các phần Nghị quyết, trong quá trình tổ chức thực hiện cũng đều giao KTNN có trách nhiệm thực hiện kiểm toán theo nhiệm vụ, chức trách của mình.
Cho nên tôi nghĩ, về mặt nguyên tắc thì Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội trên tinh thần là để cho KTNN được chủ động, độc lập, khách quan trong việc xây dựng và tổ chức thực hiện kiểm toán. Còn những gì đặt ra thì cũng đã có những văn bản quy phạm pháp luật định hướng, đã có quá trình thẩm tra để hoàn thiện KHKT, cụ thể như KHKT 2026 đã lấy xong ý kiến của các đại biểu Quốc hội.
Sắp tới, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ có thông báo gửi KTNN để tiếp thu, hoàn thiện, phát hành KHKT và triển khai tổ chức thực hiện trong năm 2026.
Tôi nghĩ là, trên cơ sở việc tổ chức thực hiện kiểm toán của KTNN một cách toàn diện như ông Lương vừa nêu thì chúng ta có thể sử dụng những kết quả kiểm toán tổng hợp từ nhiều cuộc kiểm toán để phục vụ cho một nội dung, một nhiệm vụ, không nhất thiết phải bổ sung thành một cuộc kiểm toán mới. Hoặc có thể trường hợp mà bắt buộc phải có, thì tôi nghĩ, KTNN cũng đã có phương án chủ động để dự phòng nguồn lực tổ chức thực hiện nhiệm vụ đặc biệt được giao.
Tôi nghĩ, về cơ bản, KHKT năm 2026 của KTNN đặt ra là khá toàn diện. Chúng ta đã thấy, vừa rồi, yêu cầu kiểm toán toàn diện về NSNN thì đấy cũng là một trong những điểm mới và tôi nghĩ phạm vi nó bao trùm thì nó sẽ giảm bớt được việc giao nhiệm vụ bổ sung.
08:27-08:29
MC: Xin cảm ơn ông Lê Minh Nam, thưa ông Hoàng Văn Lương, từ kinh nghiệm thực tiễn của đơn vị tham mưu cho lãnh đạo KTNN về kế hoạch kiểm toán, xin ông cho biết KTNN cần làm gì để có thể thực tốt các cuộc kiểm toán theo yêu cầu của Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ và các địa phương cũng như kế hoạch kiểm toán năm?
Ông Hoàng Văn Lương trả lời: Để thực hiện thành công, hiệu quả, chất lượng KHKT năm 2026, chúng tôi nhận thấy có nhiều giải pháp, song từ góc độ đơn vị tham mưu, chúng tôi cho rằng KTNN cần tập trung tổ chức triển khai đồng bộ, có hiệu quả một số giải pháp cốt lõi sau:
Thứ nhất, bám sát sự chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ để chủ động triển khai nhiệm vụ một cách khoa học, hiệu quả; cung cấp kịp thời các số liệu, thông tin, các phát hiện kiểm toán nổi bật phục vụ hoạt động giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, chỉ đạo điều hành của Chính phủ.
Bên cạnh đó, như ông Nam đã chia sẻ, KTNN cũng cần phải dự phòng một lực lượng để tổ chức những nhiệm vụ đột xuất, phát sinh. Ngoài nhiệm vụ được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng giao theo Luật, KTNN còn phải thực hiện nhiệm vụ kiểm toán theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Điển hình như năm 2024, chúng tôi phải tổ chức thực hiện 2 cuộc kiểm toán. Như vậy, KTNN phải dự phòng lực lượng để tổ chức cuộc kiểm toán được giao đột xuất.
Thứ hai, tiếp tục nâng cao vai trò, trách nhiệm của thủ trưởng đơn vị, trưởng đoàn kiểm toán, tổ trưởng tổ kiểm toán, kiểm toán viên trong thực thi nhiệm vụ; nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm soát chất lượng kiểm toán; xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm chuẩn mực đạo đức, quy trình kiểm toán, quy chế hoạt động của đoàn kiểm toán, đưa ra kết luận, kiến nghị không đầy đủ căn cứ pháp lý, thiếu bằng chứng hoặc cố tình bỏ sót, bỏ lọt các vi phạm, hạn chế của đơn vị được kiểm toán; kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi nhũng nhiễu, tiêu cực, tham nhũng.
Thứ ba, rà soát, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý của KTNN, trong đó lưu ý rà soát, hoàn thiện các quy định bảo đảm thống nhất, đồng bộ với các thay đổi của hệ thống pháp luật và mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Hiện nay, lãnh đạo KTNN cũng đang chỉ đạo sát sao việc hoàn thiện hệ thống văn bản quy định pháp luật, văn bản quản lý của Ngành cho phù hợp với bối cảnh mới.
Thứ tư, trước sự thay đổi lớn về số lượng đầu mối đơn vị dự toán, trước đây, cấp huyện là 696 đơn vị, nhưng hiện nay là 3.321 đơn vị hành chính cấp xã, bài toán đặt ra là KTNN phải tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin mới có thể hoàn thành được nhiệm vụ chính trị trong giai đoạn tới, đồng thời thực hiện chuyển đổi số theo Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị.
Cùng với đó, cần tăng cường sử dụng chuyên gia trong hoạt động kiểm toán, nhất là việc sử dụng chuyên gia trong kiểm toán lĩnh vực mới như biến đổi khí hậu, môi trường, đánh giá chất lượng công trình, dự án đầu tư để nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả kiểm toán.
Thứ năm, phối hợp chặt chẽ hơn nữa với các cơ quan thanh tra, kiểm tra để tránh trùng lặp, chồng chéo trong hoạt động giữa thanh tra và kiểm toán. Hiện nay, cơ quan thanh tra của các Bộ, ngành đã chuyển về Thanh tra Chính phủ thì quy mô của cơ quan thanh tra cũng gần tương đương với quy mô của cơ quan kiểm toán, như vậy, đặt ra vấn đề là hai cơ quan cần phối hợp như thế nào, tuân thủ theo nguyên tắc phân lập để tránh chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động của hai cơ quan, từ đó giảm thiểu tác động và ảnh hưởng của hoạt động thanh tra, kiểm toán đến các hoạt động thường xuyên của đơn vị.
Thứ sáu, đa dạng hình thức công khai kết quả kiểm toán nhằm nâng cao trách nhiệm giải trình trong quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công; tăng cường chia sẻ, cung cấp kết quả kiểm toán phục vụ công tác chỉ đạo điều hành của cơ quan quản lý các cấp, hoạt động giám sát của các cơ quan đại biểu dân cử; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan có chức năng đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong việc phát hiện, điều tra, xử lý các vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật được phát hiện qua kiểm toán theo quy định.
08:29-08:32
MC: Thưa ông Lê Minh Nam, ông có gợi ý gì để KTNN xây dựng và triển khai Kế hoạch kiểm toán năm 2026 một cách khả thi, bảo đảm chất lượng, qua đó phục vụ hiệu quả công tác quyết toán ngân sách nhà nước cũng như hoạt động giám sát, quyết định các vấn đề quan trọng quốc gia của Quốc hội?
Tôi hoàn toàn đồng tình với một số giải pháp mà ông Lương vừa trình bày. Những giải pháp đó rất quan trọng, nó giúp cho việc tổ chức thực hiện KHKT năm 2026 đạt kết quả tích cực, khả thi.
Ở đây, tôi cũng muốn chia sẻ thêm, đúng như ông Lương có nói, năm 2026 - một năm có rất nhiều sự kiện quan trọng và nó cũng đặt ra nhiều yêu cầu, trách nhiệm của KTNN cao hơn so với thời gian trước.
Đặc biệt như chúng ta đã biết, trước hết là yêu cầu rút ngắn thời gian kiểm toán quyết toán ngân sách, cái thứ hai nữa là thực hiện kiểm toán toàn diện NSNN như KHKT năm 2026 đặt ra.
Thứ ba là các công tác thanh tra, kiểm tra, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cũng vẫn đang được Đảng, Nhà nước đặt ra yêu cầu rất cao. Điều này cũng đặt ra áp lực cho KTNN không chỉ kiểm toán công tác quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công, mà còn phải đi sâu kiểm toán cả những vấn đề liên quan đến phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Thứ tư nữa là đặt ra khi công khai, minh bạch kết quả kiểm toán thì nó giúp cho vấn đề tăng lên trách nhiệm giải trình của đơn vị được kiểm toán, của những người chịu trách nhiệm quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công.
Bên cạnh đó, nó cũng đặt ra vấn đề rất áp lực cho KTNN với việc là sự giám sát của xã hội, của đại biểu đối với kết quả kiểm toán. Ví dụ, nếu KTNN thực hiện kiểm toán rồi xong lại phát sinh ra những sai phạm hay những vướng mắc khác; hoặc kết quả kiểm toán chưa nêu được những hạn chế, vướng mắc, những sai phạm đã được các cơ quan giám sát và phản biện xã hội nêu thì nó cũng đặt ra trách nhiệm xã hội lớn cho KTNN. Tôi nghĩ là, với nỗ lực cố gắng, quyết tâm, KTNN cũng sẽ vượt qua.
Ở đây, tham gia thêm ý kiến gì thì tôi cũng muốn nhấn mạnh 3 yếu tố.
Thứ nhất, tôi đồng tình với quan điểm của ông Lương nêu, tức là yêu cầu đổi mới hiệu quả công tác tổ chức thực hiện kiểm toán.
Theo đó, từ câu chuyện bố trí nhân lực, nguồn lực, sắp xếp thời gian, cân đối lại tất cả những điều kiện để tổ chức thực hiện cuộc kiểm toán. Như ông Lương nói, ví dụ như ưu tiên cho kiểm toán ngân sách để cung cấp báo cáo quyết toán ngân sách, rồi vấn đề tổ chức kiểm toán chuyên đề thế nào, những cuộc quan trọng thì làm trước, tức là có sự ưu tiên. Khi đã ưu tiên thì câu chuyện để đảm bảo thực hiện thì nó phải gắn với ưu tiên về nguồn lực, về con người, thậm chí phải hy sinh một số mục tiêu khác để tập trung làm những việc quan trọng trước.
Rõ ràng, KHKT, nhiệm vụ kiểm toán đã được danh mục và được các đại biểu Quốc hội có ý kiến, nhưng vấn đề để tổ chức thực hiện kế hoạch đó làm sao cho hiệu quả thì đòi hỏi rất lớn ở KTNN trong vấn đề đổi mới công tác tổ chức thực hiện phương án thực hiện kế hoạch đó.
Thứ hai, trong bối cảnh thực tiễn chúng ta vừa sắp xếp tinh gọn lại tổ chức bộ máy hoạt động hiệu lực, hiệu quả và với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, như ông Lương đã nói, trước kia mô hình cấp huyện có 696 huyện, bây giờ tổ chức lại có 3.321 xã. Rõ ràng, khi tổ chức thực hiện kiểm toán, đầu mối kiểm toán đã khác và yêu cầu KTNN làm sao chọn mẫu để đại diện.
Vấn đề tổ chức thực hiện kiểm toán đó phải thay đổi và như thế cũng đặt ra câu chuyện là KTNN cần phải áp dụng phương pháp tiếp cận kiểm toán dựa trên đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu để đi vào trọng tâm, trọng điểm; đi vào vấn đề xác định là khẳng định được tổng thể từ kết quả kiểm toán, giúp cho việc vừa đạt được mục tiêu kiểm toán, nhưng mà nó đảm bảo được điều kiện tổ chức thực hiện kiểm toán tốt nhất.
Thời gian thì ngắn, nguồn lực thì có hạn, câu chuyện là yêu cầu đối tượng kiểm toán rộng hơn như thế về mẫu và đầu mối thì nó cũng đặt ra yêu cầu rất quan trọng. Cho nên tôi nghĩ cần phải tiếp tục triển khai phương pháp tiếp cận kiểm toán dựa trên đánh giá rủi ro và xác định trong yếu để mà có chủ thuyết khi tổ chức thực hiện kiểm toán hiệu quả hơn.
Cuối cùng, đó là vấn đề ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số cũng như sử dụng trí tuệ nhân tạo hỗ trợ hoạt động kiểm toán. Đây là chủ trương lớn của Đảng, vừa rồi, Bộ Chính trị cũng đã ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 về chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. Việc ứng dụng khoa học công nghệ rất thiết thực, quan trọng với KTNN trong giai đoạn hiện nay như ông Lương trình bày.
Tôi thấy có một điều quan trọng hơn, rất thuận lợi cho KTNN là khoản 2 Điều 11 Luật KTNN cho phép KTNN có quyền truy cập vào Cơ sở dữ liệu quốc gia và dữ liệu điện tử của đơn vị được kiểm toán của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động kiểm toán để khai thác, thu thập thông tin, dữ liệu phục vụ hoạt động kiểm toán.
Tất nhiên có thể cũng cần thiết có những quy định pháp luật cụ thể hơn để hướng dẫn KTNN tổ chức thực hiện. Nhưng rõ ràng, khi KTNN có quyền này thì quá trình tổ chức thực hiện và ứng dụng khoa học công nghệ, hoặc ứng dụng trí tuệ nhân tạo hỗ trợ cho hoạt động kiểm toán sẽ thuận lợi hơn.
Rất mong KTNN cố gắng phát huy được vấn đề này trong quá trình tổ chức thực hiện KHKT. Ứng dụng công nghệ sẽ giúp việc thực hiện KHKT 2026 đạt được mục tiêu khả thi và hiệu quả. Chúng ta hy vọng rằng kết thúc năm 2026, khi tổng kết công tác năm thì KTNN có thể đánh giá được việc hoàn thành nhiệm vụ một cách hiệu quả, đặc biệt là KHKT năm 2026.
08:32-08:33
MC Nguyễn Tiến Tú: Xin trân trọng cảm ơn hai vị khách mời đã tham gia chương trình và cảm ơn quý khán giả đã quan tâm theo dõi
Vâng, thưa quý vị!
Từ những chia sẻ của các vị khách mời, có thể thấy Kế hoạch kiểm toán năm 2026 không chỉ là kế hoạch nghiệp vụ thường niên, mà còn là bước khởi đầu mở ra giai đoạn mới trong hoạt động kiểm toán của Kiểm toán nhà nước.
Với định hướng khoa học, linh hoạt và thích ứng với bối cảnh mới của đất nước, Kiểm toán nhà nước thể hiện rõ quyết tâm nâng cao chất lượng, hiệu quả kiểm toán, phục vụ thiết thực cho Quốc hội, Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương trong công tác quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Những ý kiến tâm huyết tại Tọa đàm hôm nay sẽ là cơ sở để KTNN tiếp tục hoàn thiện kế hoạch kiểm toán năm 2026, góp phần cùng cả nước thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2026 và những năm tiếp theo.
08:38: Kết thúc Tọa đàm
Ảnh: Nguyễn Lộc
Tin: Ngọc Mai
(sav.gov.vn) - Sáng nay, 14/11, Báo Kiểm toán tổ chức Tọa đàm với chủ đề “Kế hoạch kiểm toán 2026: Khoa học, linh hoạt, đổi mới cùng đất nước”. Tọa đàm phát trực tiếp trên Báo điện tử Kiểm toán (baokiemtoan.vn), kênh Youtube và Fanpage của Báo.
MC và các khách mời tại Tọa đàm. Ảnh: Nguyễn Lộc
8h Tọa đàm: “Kế hoạch kiểm toán 2026: Khoa học, linh hoạt, đổi mới cùng đất nước” chính thức bắt đầu. Chương trình có sự tham gia của 2 khách mời: ông Lê Minh Nam - Ủy viên là Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội; ông Hoàng Văn Lương - Vụ trưởng Vụ Tổng hợp, Kiểm toán nhà nước (KTNN).
08:00-08:05
MC Nguyễn Tiến Tú giới thiệu Tọa đàm
Chào mừng quý vị và các bạn đến với Tọa đàm của chúng tôi ngày hôm nay với chủ đề: “Kế hoạch kiểm toán 2026: Khoa học, linh hoạt, đổi mới cùng đất nước”.
Thưa quý vị và các bạn! Chỉ còn hơn 1 tháng nữa, chúng ta sẽ bước sang năm 2026. Đây là năm đầu tiên triển khai Luật Ngân sách nhà nước (NSNN) mới, đồng thời cũng là năm khởi đầu của kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2026-2030.
Bám sát thực tiễn và chiến lược phát triển, KTNN đã chủ động xây dựng kế hoạch kiểm toán 2026 với tinh thần đổi mới, khoa học và thích ứng linh hoạt; tập trung vào các lĩnh vực trọng tâm, trọng điểm nhằm nâng cao hiệu quả kiểm tra, giám sát việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công và phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.
Vậy đâu là những điểm mới, những nội dung trọng tâm, những vấn đề được dư luận xã hội, Quốc hội và cử tri quan tâm trong Kế hoạch kiểm toán năm 2026? Chúng ta sẽ cùng 2 vị khách mời trao đổi, làm rõ hơn vấn đề này trong Chương trình Tọa đàm ngày hôm nay.
08:05-08:10
Phát phóng sự: Giữ vững “An toàn - Uy tín”, nâng tầm chất lượng kiểm toán
08:10-08:15
MC Nguyễn Tiến Tú: Vâng, thưa các vị khách mời! Chúng ta vừa theo dõi tổng hợp về những nội dung trọng tâm của Kế hoạch kiểm toán (KHKT) năm 2026, qua đó thấy được sự chủ động, tích cực của KTNN nhằm sẵn sàng triển khai tốt, hiệu quả các nhiệm vụ kiểm toán năm 2026.
Và để làm rõ hơn những vấn đề xoay quanh KHKT năm 2026, chúng ta sẽ cùng trò chuyện với các vị khách mời ngay sau đây.
Ông Hoàng Văn Lương - Vụ trưởng Vụ Tổng hợp, KTNN. Ảnh: Nguyễn Lộc
Đầu tiên xin được trao đổi với ông Hoàng Văn Lương - Vụ trưởng Vụ Tổng hợp, KTNN. Thưa ông, là đơn vị tham mưu, tổng hợp cho Tổng Kiểm toán nhà nước trong xây dựng KHKT năm, ông có thể chia sẻ những nguyên tắc mang tính kế thừa và những điều đặc biệt khi xây dựng KHKT năm 2026?
Ông Hoàng Văn Lương trả lời: Vâng, như chúng ta đã biết năm 2026 là năm diễn ra nhiều sự kiện chính trị quan trọng: Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng; bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân (HĐND) các cấp; đồng thời là năm đầu thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2026-2030 với nhiều chính sách, chế độ mới, đặc biệt liên quan đến kiểm toán theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp và việc phê chuẩn quyết toán NSNN của từng cấp theo quy định của Luật NSNN 2025. Đây cũng là năm đầu tiên triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ KTNN lần thứ VIII, nhiệm kỳ 2025-2030.
Xuất phát từ thực tiễn nêu trên và quán triệt phương châm xuyên suốt “An toàn - Uy tín” nhằm không ngừng nâng cao chất lượng kiểm toán, nguyên tắc xây dựng KHKT năm 2026 vẫn phải đảm bảo nguyên tắc mang tính kế thừa như: (i) Đảm bảo tính độc lập của KTNN theo quy định của Hiến pháp và Luật KTNN; (ii) Đảm bảo định hướng Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2030, KHKT trung hạn; cân đối chung giữa KHKT với kế hoạch công tác, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng của Ngành; dự phòng chủ động nguồn lực để thực hiện các nhiệm vụ kiểm toán được lãnh đạo Đảng, Nhà nước giao; (iii) thực hiện theo các nhiệm vụ được giao tại các Luật, Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội; (iv) tập trung kiểm toán những vấn đề nóng được dư luận xã hội quan tâm, các vấn đề có rủi ro cao về quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công; (v) Đảm bảo không trùng lặp, chồng chéo với hoạt động của các cơ quan thanh tra, kiểm tra và trong nội bộ ngành kiểm toán.
Đặc biệt, khi xây dựng KHKT năm 2026, phải đảm bảo phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp và quy định của Luật NSNN năm 2025, chẳng hạn như xác định quy mô mẫu kiểm toán cấp xã thay vì như cấp huyện trước đây (trước đây cấp huyện có 696 đơn vị hành chính, sau sáp nhập cấp xã có 3.321 đơn vị hành chính) hoặc một điểm đáng chú ý là sự điều chỉnh căn bản về mặt thời gian tổ chức kiểm toán báo cáo quyết toán ngân sách địa phương và quyết toán NSNN (phải thực hiện kiểm toán sớm hơn) so với trước đây nhằm cung cấp kịp thời kết quả kiểm toán phục vụ Quốc hội và HĐND phê chuẩn quyết toán ngân sách theo quy định của Luật NSNN năm 2025.
08:15-08:18
MC: Tiến Tú Như ông vừa chia sẻ, năm 2026, KTNN sẽ thực hiện kiểm toán 100% Báo cáo quyết toán của các Bộ, cơ quan Trung ương và địa phương. Vậy theo ông, việc thực hiện mục tiêu này đặt ra những thách thức nào đối với Kiểm toán nhà nước?
Ông Hoàng Văn Lương trả lời:
Theo Luật NSNN thì quy định như vậy. Có mấy mốc thời gian, ví dụ Luật NSNN 2020 quy định HĐND phê chuẩn quyết toán chậm mất ngày 05/7 của năm sau. Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội vào ngày 20/9, đặt ra áp lực cho KTNN làm sao tổ chức nhiệm vụ kiểm toán để phục vụ cho HĐND, Quốc hội phê chuẩn quyết toán NSNN.
Về thời gian, các đơn vị KTNN khu vực phải hoàn thành nhiệm vụ kiểm toán mà chúng tôi đang tham mưu cho Tổng Kiểm toán nhà nước theo phương án là 20/6, các khu vực phải hoàn thành cuộc kiểm toán báo cáo quyết toán ngân sách địa phương và 20/8, Vụ Tổng hợp - đơn vị tham mưu cho Tổng kiểm toán nhà nước - thực hiện kiểm toán báo cáo quyết toán NSNN phải hoàn thành và phải phát hành báo cáo trước ngày 20/9 để gửi cung cấp thông tin cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội phục vụ cho phê chuẩn quyết toán NSNN.
Trước đây theo Luật NSNN cũ thời gian từ thời điểm kết thúc cuộc kiểm toán đến khi phát hành báo cáo kiểm toán là có giao động khoảng 35 - 40 ngày. Theo quy định của Luật NSNN mới về thời điểm phê chuẩn quyết toán NSNN các cấp, thời gian từ lúc kết thúc đến lúc phát hành báo cáo kiểm toán có những cuộc chỉ 10 - 15 ngày. Đây là áp lực rất lớn với KTNN trong năm 2026.
08:18-08:20
MC: Xin cảm ơn ông Hoàng Văn Lương! Chúng tôi cũng xin được lắng nghe ý kiến của ông Lê Minh Nam. Ông đánh giá như thế nào về mục tiêu kiểm toán toàn diện quyết toán ngân sách của KTNN?
Ông Lê Minh Nam - Ủy viên là Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội
Ông Lê Minh Nam trả lời: Có thể nói, đây là quyết tâm và nỗ lực vượt bậc của lãnh đạo KTNN và toàn ngành KTNN trong việc thực hiện có hiệu quả Khoản 4 Điều 10 Luật KTNN. Theo đó, khoản 4 Điều 10 Luật KTNN có quy định nhiệm vụ của KTNN là trình ý kiến để Quốc hội xem xét quyết định phê chuẩn quyết toán NSNN.
Thứ hai, việc thực hiện kiểm toán toàn diện quyết toán NSNN cũng khẳng định kết quả rất tích cực của KTNN trong việc hoàn thành sớm mục tiêu đặt ra trong Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2030.
Theo Chiến lược này, giai đoạn 2026-2030, KTNN sẽ phấn đấu để kiểm toán thường xuyên hằng năm đối với quyết toán NSNN của các Bộ, cơ quan Trung ương cũng như quyết toán ngân sách địa phương của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Cho nên việc mới bắt đầu vào ngưỡng đầu của giai đoạn mà KTNN đã thực hiện được nhiệm vụ này cho thấy nỗ lực vượt bậc và là kết quả rất tích cực.
Điều quan trọng hơn nữa là việc thực hiện kiểm toán toàn diện quyết toán ngân sách sẽ cung cấp thông tin cho HĐND các địa phương có đủ thông tin khi quyết định phê chuẩn quyết toán ngân sách địa phương.
Đặc biệt hơn nữa là việc cung cấp báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách năm, việc thực hiện kiểm toán một cách toàn diện đầy đủ như thế sẽ cung cấp cho các cơ quan của Quốc hội trong quá trình thẩm tra báo cáo quyết toán ngân sách, giúp cho các đại biểu Quốc hội yên tâm hơn khi bấm nút thông qua phê chuẩn quyết toán NSNN.
Rõ ràng, trong những năm trước, khi KTNN chưa thực hiện kiểm toán được đầy đủ, toàn diện các đơn vị thì dù sao các đại biểu cũng có những băn khoăn nhất định về những khoảng trống còn chưa được kiểm soát, giám sát, thì tới đây, thông qua việc kiểm toán toàn diện quyết toán NSNN của năm 2026 như kế hoạch thì tôi cho rằng đây là một thành tích rất nổi bật, rất có giá trị đối với công tác quản lý tài chính công, tài sản công trong những năm tiếp theo.
08:20-08:22
MC: Thưa ông Nam, theo quy định mới của Luật Ngân sách nhà nước, thời gian quyết toán ngân sách sẽ được rút ngắn 6 tháng. Theo ông, quy định này đặt ra những yêu cầu gì mới đối với KTNN?
Ông Lê Minh Nam trả lời: Nghị quyết số 89/2025/QH15 vừa được Quốc hội thông qua ở Kỳ họp thứ 9 ngày 25/6/2025.
Theo quy định của Luật, thời hạn mà Quốc hội xem xét phê chuẩn quyết toán NSNN chậm nhất là 12 tháng sau khi kết thúc năm ngân sách. So với trước đây thì đúng là sẽ rút ngắn 6 tháng.
Để tổ chức thực hiện theo quy định của Luật, Điều 73 Luật NSNN 2025 quy định, KTNN cũng phải thực hiện việc kiểm toán báo cáo quyết toán NSNN để trình Quốc hội trước khi phê chuẩn, cũng như phải cung cấp báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách địa phương cho các HĐND phê chuẩn quyết toán. Rõ ràng, trong một điều kiện khi yêu cầu về thời hạn, tiến độ rút ngắn 6 tháng thì nó đặt ra yêu cầu KTNN phải điều chỉnh phương án tổ chức kiểm toán làm sao cho nó đảm bảo phù hợp.
Ông Lương cũng có nói rồi, với điều kiện thời gian rút ngắn như thế, áp lực đặt ra rất lớn cho KTNN không chỉ là điều chỉnh phương án tổ chức thực hiện kiểm toán mà quy trình kiểm toán cũng phải xem xét để điều chỉnh.
Ví dụ trước kia, thời gian từ khi kết thúc kiểm toán đến khi phát hành báo cáo kiểm toán thì có một khoảng thời gian khá dài để các Vụ tham mưu có thể thẩm tra, thẩm định, kiểm soát, đánh giá và thực hiện các bước theo quy trình. Bây giờ, với điều kiện thời gian như vậy thì rõ ràng, không chỉ là khâu chuẩn bị để tổ chức thực hiện kiểm toán ở giai đoạn trước, mà ngay cả giai đoạn để hoàn thành phát hành báo cáo kiểm toán cũng cần phải điều chỉnh.
Thứ hai, đúng như ông Lương đã trình bày, theo quy định của Luật, các đơn vị dự toán cấp I ở Trung ương và Ủy ban nhân dân (UBND) các tỉnh bắt buộc phải gửi báo cáo, nộp báo cáo để chuyển cho KTNN trước ngày 05/7 của năm sau. Còn Bộ Tài chính thì sẽ phải có trách nhiệm tổng hợp và gửi báo cáo quyết toán NSNN trước ngày 15/8. Chính phủ thì có trách nhiệm gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét trước khi trình Quốc hội, tức là trước 20/9 của năm ngân sách sau.
Rõ ràng, các mốc thời gian như vậy thì cũng đòi hỏi KTNN phải làm sao đảm bảo đáp ứng được, cung cấp đủ các báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách cho các cơ quan có liên quan để phục vụ cho quá trình thực hiện. Điều này cũng đặt ra cho KTNN, ngoài việc điều chỉnh phương án tổ chức thực hiện, phải có những giải pháp rất quan trọng trong việc điều phối về nguồn lực, nhân lực, về mặt thời gian, rồi các phương án làm sao để cho nó khớp nối, đồng bộ, kịp thời.
Điều kiện bây giờ đặt ra rất nhiều yêu cầu quan trọng như ông Lương vừa trình bày thì chắc chắn KTNN cũng cần phải cân đối rất nhiều nội dung. Tôi thấy cần phải quan tâm thêm nữa là vấn đề phối hợp với các đơn vị được kiểm toán trong quá trình cung cấp, xử lý thông tin kịp thời, giúp cho việc triển khai thực hiện kiểm toán, phát hành báo cáo kiểm toán và cung cấp cho cơ quan sử dụng báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách đúng hạn, để thực hiện một cách nghiêm túc quy định của Luật NSNN cũng như Luật KTNN.
08:22-08:25
MC: Cảm ơn những chia sẻ của ông Lê Minh Nam. Thưa ông Hoàng Văn Lương, cùng với kiểm toán báo cáo quyết toán ngân sách, KTNN đặt mục tiêu kiểm toán chuyên đề, hoạt động, môi trường, công nghệ thông tin đạt tỷ lệ tối thiểu 30% tổng số nhiệm vụ kiểm toán năm 2026, trong đó có những cuộc kiểm toán với quy mô lớn. Vụ Tổng hợp có tham mưu với lãnh đạo KTNN như thế nào về phương án tổ chức các cuộc kiểm toán này trong năm tới để hiệu quả đạt được như kỳ vọng?
Ông Hoàng Văn Lương trả lời: Để các cuộc kiểm toán chuyên đề, nhất là những chuyên đề có quy mô lớn, thực hiện toàn ngành hoặc nhiều đơn vị cùng tham gia thực hiện đạt hiệu quả như kỳ vọng; đồng thời, với quy định thay đổi về thời gian quyết toán NSNN các cấp theo quy định của Luật NSNN 2025 như đã nói ở trên, Vụ Tổng hợp tham mưu cho Tổng Kiểm toán nhà nước phương án tổ chức các cuộc kiểm toán này theo 2 nhóm, bao gồm: (i) Nhóm các cuộc kiểm toán chuyên đề phục vụ các Đoàn giám sát tối cao của Quốc hội và Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; (ii) Nhóm các cuộc kiểm toán chuyên đề khác do KTNN lên kế hoạch tập trung vào những vấn đề nóng được dư luận xã hội quan tâm.
Theo 2 nhóm trên, phương án tổ chức đối với các cuộc kiểm toán chuyên đề phục vụ các Đoàn giám sát tối cao của Quốc hội và Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đó là, thông thường hoạt động giám sát của Quốc hội thường diễn ra từ đầu năm nên đối với các cuộc kiểm toán này, KTNN phải tổ chức ngay từ đầu năm để tổng hợp, báo cáo kết quả kiểm toán để kịp thời cung cấp thông tin, tài liệu phục vụ các đoàn giám sát.
Theo đó, đối với các chủ đề kiểm toán này, Vụ Tổng hợp tham mưu KTNN sẽ tổ chức các chuyên đề lồng ghép với các cuộc kiểm toán ngân sách địa phương và quyết toán ngân sách bộ, cơ quan Trung ương để làm sao cung cấp kịp thời thông tin cho Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội phục vụ các chuyên đề giám sát.
Đối với các cuộc kiểm toán chuyên đề khác, chúng tôi xác định là không bị áp lực về thời gian để cung cấp thông tin cho các cơ quan giám sát của Quốc hội, do đó, chúng tôi tham mưu theo hướng.
Thứ nhất, đối với các chuyên đề ở địa phương thì tổ chức thành một cuộc độc lập và phải thực hiện sau khi hoàn thành toàn bộ các cuộc quyết toán ngân sách địa phương để làm sao tập trung nhân lực nâng cao chất lượng kiểm toán ngân sách địa phương.
Thứ hai, đối với các cuộc kiểm toán chuyên đề khi kiểm toán các Bộ, ngành thì có hai phương án tổ chức, một là có thể lồng ghép nếu như đủ năng lực, nhân lực và thời gian; thứ hai có thể tổ chức thành một cuộc kiểm toán độc lập nhưng kết thúc các cuộc kiểm toán cũng phải kết thúc trước ngày 30/10 để phát hành trước ngày 31/12, cung cấp kịp thời các thông tin cho các cơ quan chức năng có liên quan.
08:25-08:27
MC: Có thể thấy, dự kiến Kế hoạch kiểm toán năm 2026 với rất nhiều nhiệm vụ, kèm theo yêu cầu “chất lượng, chất lượng và chất lượng hơn nữa”.
Bên cạnh các nhiệm vụ theo kế hoạch, KTNN có thể còn được giao bổ sung nhiều nhiệm vụ kiểm toán trong năm để phục vụ cho công tác kiểm tra, giám sát. Và câu hỏi này chúng tôi muốn dành cho ông Lê Minh Nam, theo ông, khả năng những nội dung nào sẽ được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao bổ sung cho KTNN trong thời gian tới?
Ông Lê Minh Nam trả lời: Theo Điều 10 Luật KTNN, nhiệm vụ của KTNN là cung cấp các thông tin kiểm toán phục vụ cho hoạt động của Quốc hội, tức là nó không chỉ đơn thuần là việc kiểm toán trình ý kiến để phê chuẩn quyết toán NSNN như tôi vừa nêu, mà nó còn rất nhiều nội dung liên quan phục vụ hỗ trợ cho công tác lập pháp trong công tác giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước.
Thông thường, một nhiệm vụ mà Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao bổ sung cho KTNN thì thường là việc nằm ngoài dự kiến kế hoạch, tức là nó phát sinh một cách đột xuất. Còn thông thường, đúng theo quy định của Luật KTNN thì KTNN sẽ báo cáo Quốc hội KHKT năm trước khi thực hiện.
Các năm vừa qua, có thể nói, việc xây dựng KHKT của KTNN cũng dần được hoàn thiện. Trước hết nó xuất phát từ đòi hỏi yêu cầu nhiệm vụ kiểm toán của KTNN.
Thứ hai là từ ý kiến của các cơ quan trong quá trình thẩm tra kế hoạch, ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến của các đại biểu Quốc hội. Các vị đại biểu Quốc hội thì hoạt động trong tất cả các lĩnh vực và tất cả địa phương, cho nên khi tham gia những nội dung cần thiết, quan trọng thì đều có tham gia vào KHKT năm của KTNN.
Thông thường khi xây dựng các KHKT năm của KTNN, KTNN cũng đã phải căn cứ vào những mục tiêu lớn trong quá trình quản lý, vận hành, quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công của đất nước, rồi những nhiệm vụ liên quan đến nhiệm vụ chính trị của cả một quá trình, cả một giai đoạn; rồi phải xem xét đến yêu cầu thực tiễn, tiếng nói cử tri và đặc biệt như năm 2026, Quốc hội cũng đã ban hành Nghị quyết số 207/2025/QH15 về Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2026 về vấn đề giám sát của năm 2026 của Quốc hội.
Theo đó, những chương trình liên quan đến giám sát tối cao hay giám sát chuyên đề của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã đặt ra những nội dung đấy rồi. Cho nên khi xây dựng các KHKT năm của KTNN, KTNN cũng đã xem xét lại trên tinh thần nắm bắt các nội dung liên quan đến nhiệm vụ giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và chủ động đưa ra những chủ đề, chuyên đề để có thể cung cấp thông tin phục vụ cuộc giám sát này.
Thêm nữa, tôi thấy, ví dụ trong một số quy định như Luật Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm xã hội chẳng hạn, cũng có đưa ra những yêu cầu KTNN phải thực hiện kiểm toán như thế nào và cũng đã đưa vào Luật. Hoặc Nghị quyết liên quan đến các vấn đề quan trọng của đất nước, các dự án quan trọng quốc gia chẳng hạn, thì cuối của các phần Nghị quyết, trong quá trình tổ chức thực hiện cũng đều giao KTNN có trách nhiệm thực hiện kiểm toán theo nhiệm vụ, chức trách của mình.
Cho nên tôi nghĩ, về mặt nguyên tắc thì Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội trên tinh thần là để cho KTNN được chủ động, độc lập, khách quan trong việc xây dựng và tổ chức thực hiện kiểm toán. Còn những gì đặt ra thì cũng đã có những văn bản quy phạm pháp luật định hướng, đã có quá trình thẩm tra để hoàn thiện KHKT, cụ thể như KHKT 2026 đã lấy xong ý kiến của các đại biểu Quốc hội.
Sắp tới, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ có thông báo gửi KTNN để tiếp thu, hoàn thiện, phát hành KHKT và triển khai tổ chức thực hiện trong năm 2026.
Tôi nghĩ là, trên cơ sở việc tổ chức thực hiện kiểm toán của KTNN một cách toàn diện như ông Lương vừa nêu thì chúng ta có thể sử dụng những kết quả kiểm toán tổng hợp từ nhiều cuộc kiểm toán để phục vụ cho một nội dung, một nhiệm vụ, không nhất thiết phải bổ sung thành một cuộc kiểm toán mới. Hoặc có thể trường hợp mà bắt buộc phải có, thì tôi nghĩ, KTNN cũng đã có phương án chủ động để dự phòng nguồn lực tổ chức thực hiện nhiệm vụ đặc biệt được giao.
Tôi nghĩ, về cơ bản, KHKT năm 2026 của KTNN đặt ra là khá toàn diện. Chúng ta đã thấy, vừa rồi, yêu cầu kiểm toán toàn diện về NSNN thì đấy cũng là một trong những điểm mới và tôi nghĩ phạm vi nó bao trùm thì nó sẽ giảm bớt được việc giao nhiệm vụ bổ sung.
08:27-08:29
MC: Xin cảm ơn ông Lê Minh Nam, thưa ông Hoàng Văn Lương, từ kinh nghiệm thực tiễn của đơn vị tham mưu cho lãnh đạo KTNN về kế hoạch kiểm toán, xin ông cho biết KTNN cần làm gì để có thể thực tốt các cuộc kiểm toán theo yêu cầu của Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ và các địa phương cũng như kế hoạch kiểm toán năm?
Ông Hoàng Văn Lương trả lời: Để thực hiện thành công, hiệu quả, chất lượng KHKT năm 2026, chúng tôi nhận thấy có nhiều giải pháp, song từ góc độ đơn vị tham mưu, chúng tôi cho rằng KTNN cần tập trung tổ chức triển khai đồng bộ, có hiệu quả một số giải pháp cốt lõi sau:
Thứ nhất, bám sát sự chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ để chủ động triển khai nhiệm vụ một cách khoa học, hiệu quả; cung cấp kịp thời các số liệu, thông tin, các phát hiện kiểm toán nổi bật phục vụ hoạt động giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, chỉ đạo điều hành của Chính phủ.
Bên cạnh đó, như ông Nam đã chia sẻ, KTNN cũng cần phải dự phòng một lực lượng để tổ chức những nhiệm vụ đột xuất, phát sinh. Ngoài nhiệm vụ được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng giao theo Luật, KTNN còn phải thực hiện nhiệm vụ kiểm toán theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Điển hình như năm 2024, chúng tôi phải tổ chức thực hiện 2 cuộc kiểm toán. Như vậy, KTNN phải dự phòng lực lượng để tổ chức cuộc kiểm toán được giao đột xuất.
Thứ hai, tiếp tục nâng cao vai trò, trách nhiệm của thủ trưởng đơn vị, trưởng đoàn kiểm toán, tổ trưởng tổ kiểm toán, kiểm toán viên trong thực thi nhiệm vụ; nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm soát chất lượng kiểm toán; xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm chuẩn mực đạo đức, quy trình kiểm toán, quy chế hoạt động của đoàn kiểm toán, đưa ra kết luận, kiến nghị không đầy đủ căn cứ pháp lý, thiếu bằng chứng hoặc cố tình bỏ sót, bỏ lọt các vi phạm, hạn chế của đơn vị được kiểm toán; kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi nhũng nhiễu, tiêu cực, tham nhũng.
Thứ ba, rà soát, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý của KTNN, trong đó lưu ý rà soát, hoàn thiện các quy định bảo đảm thống nhất, đồng bộ với các thay đổi của hệ thống pháp luật và mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Hiện nay, lãnh đạo KTNN cũng đang chỉ đạo sát sao việc hoàn thiện hệ thống văn bản quy định pháp luật, văn bản quản lý của Ngành cho phù hợp với bối cảnh mới.
Thứ tư, trước sự thay đổi lớn về số lượng đầu mối đơn vị dự toán, trước đây, cấp huyện là 696 đơn vị, nhưng hiện nay là 3.321 đơn vị hành chính cấp xã, bài toán đặt ra là KTNN phải tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin mới có thể hoàn thành được nhiệm vụ chính trị trong giai đoạn tới, đồng thời thực hiện chuyển đổi số theo Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị.
Cùng với đó, cần tăng cường sử dụng chuyên gia trong hoạt động kiểm toán, nhất là việc sử dụng chuyên gia trong kiểm toán lĩnh vực mới như biến đổi khí hậu, môi trường, đánh giá chất lượng công trình, dự án đầu tư để nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả kiểm toán.
Thứ năm, phối hợp chặt chẽ hơn nữa với các cơ quan thanh tra, kiểm tra để tránh trùng lặp, chồng chéo trong hoạt động giữa thanh tra và kiểm toán. Hiện nay, cơ quan thanh tra của các Bộ, ngành đã chuyển về Thanh tra Chính phủ thì quy mô của cơ quan thanh tra cũng gần tương đương với quy mô của cơ quan kiểm toán, như vậy, đặt ra vấn đề là hai cơ quan cần phối hợp như thế nào, tuân thủ theo nguyên tắc phân lập để tránh chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động của hai cơ quan, từ đó giảm thiểu tác động và ảnh hưởng của hoạt động thanh tra, kiểm toán đến các hoạt động thường xuyên của đơn vị.
Thứ sáu, đa dạng hình thức công khai kết quả kiểm toán nhằm nâng cao trách nhiệm giải trình trong quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công; tăng cường chia sẻ, cung cấp kết quả kiểm toán phục vụ công tác chỉ đạo điều hành của cơ quan quản lý các cấp, hoạt động giám sát của các cơ quan đại biểu dân cử; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan có chức năng đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong việc phát hiện, điều tra, xử lý các vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật được phát hiện qua kiểm toán theo quy định.
08:29-08:32
MC: Thưa ông Lê Minh Nam, ông có gợi ý gì để KTNN xây dựng và triển khai Kế hoạch kiểm toán năm 2026 một cách khả thi, bảo đảm chất lượng, qua đó phục vụ hiệu quả công tác quyết toán ngân sách nhà nước cũng như hoạt động giám sát, quyết định các vấn đề quan trọng quốc gia của Quốc hội?
Tôi hoàn toàn đồng tình với một số giải pháp mà ông Lương vừa trình bày. Những giải pháp đó rất quan trọng, nó giúp cho việc tổ chức thực hiện KHKT năm 2026 đạt kết quả tích cực, khả thi.
Ở đây, tôi cũng muốn chia sẻ thêm, đúng như ông Lương có nói, năm 2026 - một năm có rất nhiều sự kiện quan trọng và nó cũng đặt ra nhiều yêu cầu, trách nhiệm của KTNN cao hơn so với thời gian trước.
Đặc biệt như chúng ta đã biết, trước hết là yêu cầu rút ngắn thời gian kiểm toán quyết toán ngân sách, cái thứ hai nữa là thực hiện kiểm toán toàn diện NSNN như KHKT năm 2026 đặt ra.
Thứ ba là các công tác thanh tra, kiểm tra, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cũng vẫn đang được Đảng, Nhà nước đặt ra yêu cầu rất cao. Điều này cũng đặt ra áp lực cho KTNN không chỉ kiểm toán công tác quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công, mà còn phải đi sâu kiểm toán cả những vấn đề liên quan đến phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Thứ tư nữa là đặt ra khi công khai, minh bạch kết quả kiểm toán thì nó giúp cho vấn đề tăng lên trách nhiệm giải trình của đơn vị được kiểm toán, của những người chịu trách nhiệm quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công.
Bên cạnh đó, nó cũng đặt ra vấn đề rất áp lực cho KTNN với việc là sự giám sát của xã hội, của đại biểu đối với kết quả kiểm toán. Ví dụ, nếu KTNN thực hiện kiểm toán rồi xong lại phát sinh ra những sai phạm hay những vướng mắc khác; hoặc kết quả kiểm toán chưa nêu được những hạn chế, vướng mắc, những sai phạm đã được các cơ quan giám sát và phản biện xã hội nêu thì nó cũng đặt ra trách nhiệm xã hội lớn cho KTNN. Tôi nghĩ là, với nỗ lực cố gắng, quyết tâm, KTNN cũng sẽ vượt qua.
Ở đây, tham gia thêm ý kiến gì thì tôi cũng muốn nhấn mạnh 3 yếu tố.
Thứ nhất, tôi đồng tình với quan điểm của ông Lương nêu, tức là yêu cầu đổi mới hiệu quả công tác tổ chức thực hiện kiểm toán.
Theo đó, từ câu chuyện bố trí nhân lực, nguồn lực, sắp xếp thời gian, cân đối lại tất cả những điều kiện để tổ chức thực hiện cuộc kiểm toán. Như ông Lương nói, ví dụ như ưu tiên cho kiểm toán ngân sách để cung cấp báo cáo quyết toán ngân sách, rồi vấn đề tổ chức kiểm toán chuyên đề thế nào, những cuộc quan trọng thì làm trước, tức là có sự ưu tiên. Khi đã ưu tiên thì câu chuyện để đảm bảo thực hiện thì nó phải gắn với ưu tiên về nguồn lực, về con người, thậm chí phải hy sinh một số mục tiêu khác để tập trung làm những việc quan trọng trước.
Rõ ràng, KHKT, nhiệm vụ kiểm toán đã được danh mục và được các đại biểu Quốc hội có ý kiến, nhưng vấn đề để tổ chức thực hiện kế hoạch đó làm sao cho hiệu quả thì đòi hỏi rất lớn ở KTNN trong vấn đề đổi mới công tác tổ chức thực hiện phương án thực hiện kế hoạch đó.
Thứ hai, trong bối cảnh thực tiễn chúng ta vừa sắp xếp tinh gọn lại tổ chức bộ máy hoạt động hiệu lực, hiệu quả và với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, như ông Lương đã nói, trước kia mô hình cấp huyện có 696 huyện, bây giờ tổ chức lại có 3.321 xã. Rõ ràng, khi tổ chức thực hiện kiểm toán, đầu mối kiểm toán đã khác và yêu cầu KTNN làm sao chọn mẫu để đại diện.
Vấn đề tổ chức thực hiện kiểm toán đó phải thay đổi và như thế cũng đặt ra câu chuyện là KTNN cần phải áp dụng phương pháp tiếp cận kiểm toán dựa trên đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu để đi vào trọng tâm, trọng điểm; đi vào vấn đề xác định là khẳng định được tổng thể từ kết quả kiểm toán, giúp cho việc vừa đạt được mục tiêu kiểm toán, nhưng mà nó đảm bảo được điều kiện tổ chức thực hiện kiểm toán tốt nhất.
Thời gian thì ngắn, nguồn lực thì có hạn, câu chuyện là yêu cầu đối tượng kiểm toán rộng hơn như thế về mẫu và đầu mối thì nó cũng đặt ra yêu cầu rất quan trọng. Cho nên tôi nghĩ cần phải tiếp tục triển khai phương pháp tiếp cận kiểm toán dựa trên đánh giá rủi ro và xác định trong yếu để mà có chủ thuyết khi tổ chức thực hiện kiểm toán hiệu quả hơn.
Cuối cùng, đó là vấn đề ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số cũng như sử dụng trí tuệ nhân tạo hỗ trợ hoạt động kiểm toán. Đây là chủ trương lớn của Đảng, vừa rồi, Bộ Chính trị cũng đã ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 về chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. Việc ứng dụng khoa học công nghệ rất thiết thực, quan trọng với KTNN trong giai đoạn hiện nay như ông Lương trình bày.
Tôi thấy có một điều quan trọng hơn, rất thuận lợi cho KTNN là khoản 2 Điều 11 Luật KTNN cho phép KTNN có quyền truy cập vào Cơ sở dữ liệu quốc gia và dữ liệu điện tử của đơn vị được kiểm toán của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động kiểm toán để khai thác, thu thập thông tin, dữ liệu phục vụ hoạt động kiểm toán.
Tất nhiên có thể cũng cần thiết có những quy định pháp luật cụ thể hơn để hướng dẫn KTNN tổ chức thực hiện. Nhưng rõ ràng, khi KTNN có quyền này thì quá trình tổ chức thực hiện và ứng dụng khoa học công nghệ, hoặc ứng dụng trí tuệ nhân tạo hỗ trợ cho hoạt động kiểm toán sẽ thuận lợi hơn.
Rất mong KTNN cố gắng phát huy được vấn đề này trong quá trình tổ chức thực hiện KHKT. Ứng dụng công nghệ sẽ giúp việc thực hiện KHKT 2026 đạt được mục tiêu khả thi và hiệu quả. Chúng ta hy vọng rằng kết thúc năm 2026, khi tổng kết công tác năm thì KTNN có thể đánh giá được việc hoàn thành nhiệm vụ một cách hiệu quả, đặc biệt là KHKT năm 2026.
08:32-08:33
MC Nguyễn Tiến Tú: Xin trân trọng cảm ơn hai vị khách mời đã tham gia chương trình và cảm ơn quý khán giả đã quan tâm theo dõi
Vâng, thưa quý vị!
Từ những chia sẻ của các vị khách mời, có thể thấy Kế hoạch kiểm toán năm 2026 không chỉ là kế hoạch nghiệp vụ thường niên, mà còn là bước khởi đầu mở ra giai đoạn mới trong hoạt động kiểm toán của Kiểm toán nhà nước.
Với định hướng khoa học, linh hoạt và thích ứng với bối cảnh mới của đất nước, Kiểm toán nhà nước thể hiện rõ quyết tâm nâng cao chất lượng, hiệu quả kiểm toán, phục vụ thiết thực cho Quốc hội, Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương trong công tác quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Những ý kiến tâm huyết tại Tọa đàm hôm nay sẽ là cơ sở để KTNN tiếp tục hoàn thiện kế hoạch kiểm toán năm 2026, góp phần cùng cả nước thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2026 và những năm tiếp theo.
08:38: Kết thúc Tọa đàm
Ảnh: Nguyễn Lộc
Tin: Ngọc Mai