(sav.gov.vn) - Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng vừa ký ban hành Quyết định số 2711/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược quốc gia về phát triển đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Ảnh minh họa (nguồn Internet).
Chiến lược đặt mục tiêu xây dựng và phát triển đội ngũ trí thức Việt Nam có chất lượng cao, cơ cấu hợp lý, đóng vai trò là động lực chính của phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, dẫn dắt chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, hội nhập quốc tế, góp phần quan trọng đưa Việt Nam trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045, đồng thời tham gia giải quyết các thách thức toàn cầu và khu vực.
Phát triển đội ngũ trí thức cả về số lượng và chất lượng
Chiến lược xác định, đến năm 2030, đội ngũ trí thức Việt Nam được phát triển toàn diện cả về quy mô và chất lượng, tập trung vào đội ngũ có trình độ cao trong các lĩnh vực then chốt, trọng yếu; bảo đảm cân đối giữa các ngành, lĩnh vực, chú trọng vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn; gắn kết chặt chẽ với Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội 10 năm 2021–2030 và các chiến lược phát triển ngành, lĩnh vực, địa phương.
Về các chỉ tiêu cụ thể, đến năm 2030, nguồn nhân lực nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo toàn thời gian đạt 12 người/1 vạn dân, trở thành lực lượng sản xuất đặc biệt quan trọng. Tỷ lệ người học các ngành khoa học cơ bản, kỹ thuật và công nghệ đạt ít nhất 35%, trong đó có tối thiểu 6.000 nghiên cứu sinh và 20.000 người học các chương trình tài năng. Tăng tỷ lệ lao động trí thức trong các ngành công nghiệp công nghệ cao, công nghiệp chiến lược lên 25%. Bảo đảm tối thiểu 40% phụ nữ và người thuộc các nhóm thiểu số tham gia trong các vị trí làm việc, nghiên cứu, giảng dạy, lãnh đạo trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Thu hút 1.000 lượt trí thức Việt Nam ở nước ngoài tiêu biểu tham gia trao đổi học giả, hợp tác nghiên cứu, đào tạo, chuyển giao công nghệ trong nước theo các hình thức làm việc linh hoạt; xây dựng các mạng lưới kết nối trí thức Việt Nam ở nước ngoài theo lĩnh vực trọng tâm. Có ít nhất 50% trí thức dưới 45 tuổi trong khu vực công được đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, quản lý và lãnh đạo.
Đến năm 2045, đội ngũ trí thức Việt Nam phát triển lớn mạnh, chất lượng cao, cơ cấu hợp lý, thuộc nhóm hàng đầu khu vực, tiệm cận trình độ các nước phát triển; giữ vai trò dẫn dắt chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế, trở thành động lực then chốt để Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Đồng thời, hình thành hệ sinh thái trí thức quốc gia kết nối chặt chẽ giữa khu vực nhà nước và ngoài nhà nước, giữa cộng đồng trí thức trong nước và quốc tế.
5 nhóm giải pháp trọng tâm
Để thực hiện các mục tiêu đề ra, Chiến lược xác định 5 nhóm giải pháp chủ yếu, gồm: Hoàn thiện thể chế và quản trị phát triển đội ngũ trí thức; Tạo nguồn nhân lực và xây dựng hệ sinh thái phát triển đội ngũ trí thức, bao gồm đào tạo, bồi dưỡng, thúc đẩy văn hóa học tập suốt đời; xây dựng môi trường nghiên cứu, môi trường làm việc thuận lợi; tăng cường liên kết giữa doanh nghiệp với viện nghiên cứu, trường đại học; Trọng dụng, đãi ngộ và tôn vinh trí thức; Toàn cầu hóa trí thức, thúc đẩy trí thức Việt Nam vươn ra thế giới và thu hút trí thức quốc tế đến Việt Nam; Đo lường, đánh giá hiệu quả phát triển đội ngũ trí thức.
Quyết định giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, địa phương và cơ quan liên quan. Theo đó, trong Quý I/2026, các bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, địa phương, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam ban hành kế hoạch hành động, triển khai các nhiệm vụ, giải pháp và chỉ tiêu phát triển đội ngũ trí thức theo phân công tại Chiến lược.
Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì xây dựng bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả phát triển đội ngũ trí thức, hoàn thành trong Quý III/2026; đồng thời xây dựng Hệ thống dữ liệu đội ngũ trí thức Việt Nam, hoàn thành trong Quý II/2026 và thường xuyên cập nhật theo ngành, lĩnh vực. Bộ cũng chủ trì tổ chức triển khai các chương trình, dự án khoa học – công nghệ chiến lược; tuyển chọn chuyên gia giỏi quốc tế và người Việt Nam trong, ngoài nước tham gia.
Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Bộ Ngoại giao và các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung và đơn giản hóa thủ tục hành chính về xuất nhập cảnh, thị thực, cư trú nhằm tạo điều kiện thuận lợi thu hút trí thức Việt Nam và các nhà khoa học, chuyên gia quốc tế trình độ cao làm việc, sinh sống tại Việt Nam.
Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam phối hợp với các cơ quan báo chí, bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh tuyên truyền về vai trò, đóng góp của đội ngũ trí thức; biểu dương trí thức tiêu biểu; phổ biến tri thức đại chúng và lan tỏa phong trào “Trí thức Việt Nam thời kỳ chuyển đổi số”.
Hà Linh