Những năm qua, KTNN đã thực hiện nhiều cuộc kiểm toán liên quan đến công tác quản lý, sử dụng đất tại nhiều tỉnh, thành trên cả nước thông qua việc lồng ghép với nội dung kiểm toán ngân sách địa phương hằng năm, đồng thời thực hiện nhiều cuộc kiểm toán chuyên đề về đất đai hoặc có liên quan đến đất đai như: Kiểm toán việc quản lý và sử dụng đất khu đô thị trên địa bàn các tỉnh, thành phố; Kiểm toán việc quản lý, sử dụng đất trong và sau quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước; Kiểm toán việc quản lý quy hoạch, cấp phép xây dựng tại các đô thị trên địa bàn các tỉnh, thành phố; Chuyên đề Công tác quản lý nhà nước về đất đai giai đoạn 2017-2021 tại một số địa phương.
Các cuộc kiểm toán chuyên đề chủ yếu đề cập đến công tác quản lý đất theo các dự án, đất của các khu đô thị, đất của các doanh nghiệp mà chưa đề cập đến công tác quản lý đất công ích. KTNN chưa có các cuộc kiểm toán chuyên đề riêng mang tính chuyên sâu về quản lý đất công ích. Đề cương này áp dụng cho việc kiểm toán chuyên đề liên quan đến việc quản lý và cho thuê đất công ích giai đoạn 2022 – 2023 cho các cuộc kiểm toán: Kiểm toán riêng rẽ chuyên đề quản lý và cho thuê đất công ích; Kiểm toán lồng ghép chuyên đề quản lý và cho thuê đất công ích trong cuộc kiểm toán ngân sách địa phương.
Tùy thuộc vào mục tiêu, phạm vi của từng cuộc kiểm toán và sự phân cấp quản lý và cho thuê đất công ích của từng địa phương, Đoàn kiểm toán đưa ra các nội dung kiểm toán, các đơn vị được kiểm toán cho phù hợp.
Cuộc kiểm toán chuyên đề "Việc quản lý và cho thuê đất công ích giai đoạn 2022 - 2023" nhằm các mục tiêu:
Đánh giá việc tuân thủ pháp luật, tính kinh tế, hiệu lực, hiệu quả trong việc quản lý và cho thuê đất công ích của địa phương, tập trung vào các nội dung (nếu có phát sinh tại địa phương): (i) Ban hành các văn bản của UBND các cấp và các cơ quan của địa phương trong quản lý và cho thuê đất công ích; (ii) Thống kê số lượng, diện tích đất công ích được bố trí cho công trình công cộng của địa phương theo quy định của Luật đất đai; Số lượng và diện tích đất công ích cho thuê, đất công ích chưa sử dụng,....; (iii) Giao đất, thu hồi, cho thuê đất công ích gắn với kế hoạch sử dụng đất; (iv) Thực hiện nghĩa vụ tài chính NSNN từ việc quản lý và cho thuê đất công ích; (v) Việc quản lý, sử dụng tiền thu phát sinh từ cho thuê đất công ích; (vi) Việc kiểm tra, thanh tra, giám sát về quản lý và cho thuê đất công ích.
Thông qua kiểm toán phát hiện kịp thời hành vi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và các hành vi sai phạm trong công tác quản lý và cho thuê đất công ích; Xác định trách nhiệm của tập thể, cá nhân để kiến nghị xử lý theo quy định của pháp luật.
Thông qua kiểm toán phát hiện các hạn chế, vướng mắc, bất cập của các văn bản quy phạm pháp luật, các cơ chế chính sách về quản lý và cho thuê đất công ích (nếu có) để kiến nghị hủy bỏ, sửa đổi, bổ sung các quy định không phù hợp.
Đồng thời, cung cấp thông tin, số liệu tin cậy, kịp thời cho cơ quan có thẩm quyền thực hiện chức năng kiểm tra, điều tra, giám sát quá trình quản lý, sử dụng quỹ đất công ích.
Theo Đề cương, đối tượng kiểm toán là các hoạt động liên quan đến việc quản lý và cho thuê đất công ích của đơn vị được kiểm toán.
Nội dung kiểm toán tổng hợp tại Sở Tài nguyên và Môi trường gồm: Công tác tham mưu, ban hành văn bản pháp luật, chính sách, chế độ và các hướng dẫn thực hiện việc quản lý, sử dụng đất công ích của tỉnh/thành phố (thuộc trách nhiệm của Sở Tài nguyên và Môi trường); Việc tổng hợp dữ liệu, căn cứ tính toán, xác định, theo dõi quỹ đất công ích
(theo các biểu mẫu thống kê, kiểm kê quy định) của toàn tỉnh/thành phố; Kiểm toán việc thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra việc quản lý, sử dụng đất công ích trên địa bàn tỉnh/thành phố
(thuộc trách nhiệm của Sở Tài nguyên và Môi trường); Đánh giá tính kinh tế, tính hiệu quả, hiệu lực trong công tác QLNN về đất công ích của địa phương thông qua các kết quả kiểm toán các nội dung nêu trên.
Nội dung kiểm toán tổng hợp tại Sở Tài chính gồm: Kiểm toán đánh giá, tổng hợp số liệu và công tác quản lý
tiền thu từ cho thuê quỹ đất công ích của tỉnh/thành phố; Kiểm toán việc tham mưu, ban hành các văn bản pháp luật, chế độ, chính sách có liên quan đến quản lý, sử dụng tiền thu từ cho thuê quỹ đất công ích của tỉnh/thành phố (thuộc trách nhiệm của Sở Tài chính).
Tại mỗi quận/huyện được kiểm toán: Thực hiện kiểm toán tổng hợp tại Phòng Tài chính - kế hoạch, Phòng Tài nguyên và Môi trường để thực hiện kiểm toán tổng hợp các nội dung theo chức năng, nhiệm vụ quản lý của từng đơn vị; đồng thời thực hiện kiểm toán chi tiết một số xã, phường, thị trấn.
Việc lựa chọn số lượng xã/phường/thị trấn để kiểm toán tùy thuộc vào tình hình thực tế tại mỗi địa phương, các đơn vị trình phản ánh trong KHKT của Đoàn khi xét duyệt.
Tiêu chí để chọn các xã/phường kiểm toán dựa trên: Diện tích đất công ích, số tiền thu từ cho thuê đất công ích giai đoạn 2022-2023.
Bên cạnh các mục tiêu, nội dung kiểm toán chủ yếu, Đề cương kiểm toán cũng nêu cụ thể phạm vi, giới hạn, thời gian kiểm toán; phương pháp, hồ sơ mẫu biểu và thủ tục kiểm toán.
Các đơn vị trong quá trình thực hiện kiểm toán, nếu phát hiện các vấn đề lớn, vướng mắc mang tính hệ thống hoặc các vấn đề liên quan đến trách nhiệm quản lý nhà nước của Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương, kịp thời báo cáo Tổng Kiểm toán nhà nước xem xét, chỉ đạo; đồng thời gửi KTNN khu vực I để tổng hợp, tham mưu cho Tổng Kiểm toán nhà nước.
Đề cương kiểm toán chuyên đề "Việc quản lý và cho thuê đất công ích giai đoạn 2022 - 2023"
Hà Linh