Vừa qua, Giám đốc Phòng Kiểm toán nội bộ của Cơ quan Hành chính Thủ đô Kampala (KCCA) đã công bố Báo cáo kiểm toán tổng kết hoạt động tính đến quý II năm tài chính 2018-2019 của Cơ quan. Báo cáo đã chỉ trích tình trạng lãng phí ngân sách và sự quản lý lỏng lẻo, yếu kém của chính quyền Thành phố, đặc biệt là trong công tác chi tiêu mua sắm công.
Các hợp đồng, dự án không được quản lý chặt chẽ
Theo các điều khoản ủy quyền trong Mục 60 của Đạo luật KCCA, Giám đốc Phòng Kiểm toán nội bộ có trách nhiệm biên soạn các Báo cáo kiểm toán hằng quý và nộp cho cơ quan có thẩm quyền cũng như trình lên Ủy ban Tài khoản công Uganda. Báo cáo kiểm toán nội bộ mới nhất được Giám đốc Moses Canon Bwire biên soạn trong 3 tháng, từ tháng 10 - 12/2018, đã tập trung trình bày những kết quả sau quá trình xem xét các hợp đồng mua sắm được KCCA ký từ ngày 10/7/2016 đến ngày 30/6/2018.
Kết quả kiểm toán cho thấy, KCCA đã ký kết nhiều hợp đồng với các nhà thầu kém chất lượng, không có trách nhiệm với những điều khoản đã ký kết trong các hợp đồng hợp tác. Điều này dẫn đến việc làm trì trệ, giảm chất lượng của các công trình xây dựng tại địa phương. Một số nhà thầu thậm chí đã không đưa ra các báo cáo trình bày về chất lượng, tiến độ, cảnh báo an toàn của công trình.
Trước và trong quá trình đấu thầu công khai, Ban Lãnh đạo KCCA đã lơ là trong việc tìm hiểu hồ sơ năng lực của từng nhà thầu, không nghiên cứu kỹ lưỡng giá cả thị trường mà đã vội vàng ký kết các hợp đồng; việc quản lý các hợp đồng cũng rất lỏng lẻo, bừa bãi. Hậu quả là, KCCA đã phải phá bỏ một số hợp đồng đã ký kết với các nhà thầu đưa ra giá cao hơn nhiều so với các đơn vị khác và phải chịu bồi thường thiệt hại cho các nhà thầu này. Sau khi một số công trình được hoàn thành và bàn giao, chính quyền Thành phố lại quá chậm trễ trong việc thanh toán.
Báo cáo kiểm toán cho biết thêm, KCCA đã ký một số hợp đồng sửa chữa, bảo dưỡng định kỳ các công trình đường bộ tại địa phương với 5 nhà thầu trong thời gian 18 tháng, 2/5 nhà thầu này đã không thực hiện các điều khoản thỏa thuận. Tuy nhiên, KCCA vẫn chưa có biện pháp xử lý cứng rắn để đảm bảo quyền lợi của chính quyền Thành phố. Không những thế, các hợp đồng ký kết với 5 nhà thầu trên có cùng nội dung công việc nhưng lại có giá trị khác nhau. KCCA đã không thể đưa ra những lý do chính đáng cho sự chênh lệch giá trị hợp đồng đối với từng nhà thầu.
Ban Lãnh đạo KCCA còn tự ý sử dụng ngân sách để xây dựng, sửa chữa một số công trình trên địa bàn và không đưa những trường hợp này vào hồ sơ quản lý của địa phương.
Cần giám sát chặt việc ký kết, thực hiện các hợp đồng
Phòng Công nghệ thông tin của KCCA đã phát triển một hệ thống quản lý hợp đồng nhằm hỗ trợ công tác giám sát các giai đoạn thực hiện hợp đồng từ khi các công trình bắt đầu được khởi công đến khi hoàn thành. Tuy nhiên, Báo cáo kiểm toán chỉ ra rằng, hệ thống trên vẫn luôn nằm trong tình trạng “đắp chiếu” khi không hề có thông tin nào về các hợp đồng, các dự án, nhà thầu và các bên liên quan được cập nhật lên đây.
Ông Bwire cho rằng, sự tắc trách của những cán bộ KCCA rõ ràng đã làm lãng phí ngân sách của Thành phố cũng như làm giảm hiệu lực, hiệu quả của hoạt động đầu tư công tại địa phương này.
Báo cáo kiểm toán đã đưa ra một số khuyến nghị nhằm giúp KCCA cải thiện công tác quản lý, giám sát việc sử dụng ngân sách cho các mục tiêu mua sắm công của Cơ quan. Báo cáo đặc biệt nhấn mạnh một số khuyến nghị thiết thực cần tiến hành ngay như: Giám đốc Phòng Mua sắm công cần rà soát, đảm bảo rằng tất cả các hợp đồng phải được giám sát chặt chẽ từng khâu, thông tin phải được cập nhật thường xuyên từ khi bắt đầu đến khi các dự án kết thúc; các nhà thầu và các bên liên quan cũng cần tuân thủ nghiêm ngặt các điều khoản trong hợp đồng đã ký kết...
Phát ngôn viên của KCCA Peter Kaujju đã đồng tình với các phát hiện mà Báo cáo kiểm toán nêu ra. Ông này chưa đưa ra được kế hoạch cụ thể của Cơ quan nhằm thu hồi số tiền đã thất thoát mà chỉ khẳng định rằng, thông qua Báo cáo kiểm toán này, KCCA sẽ nỗ lực cải thiện hệ thống giám sát, quản lý của Cơ quan trong thời gian tới.
(Theo Moneyinafrica và Allafrica)
(Báo Kiểm toán số 22/2019)