Cụ thể, các khoản phải nộp gồm: Thuế giá trị gia tăng (GTGT) trên 9,4 tỷ đồng; Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) hơn 162 tỷ đồng; Thuế tiêu thụ đặc biệt 167 triệu đồng; Lợi nhuận còn lại sau phân phối hơn 2.495 tỷ đồng; Tiền thuê đất gần 511 triệu đồng; Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp gần 32 triệu đồng và phí bảo vệ môi trường trên 16 triệu đồng.
Lý giải về kiến nghị lớn nhất - Lợi nhuận còn lại sau phân phối mà Sabeco phải nộp vào NSNN hơn 2.495 tỷ đồng, báo cáo của KTNN chỉ rõ, đối với lợi nhuận còn lại chưa phân phối từ năm 2015 trở về trước, Bộ Công Thương chưa có chủ trương phân phối khoản lợi nhuận này để chia cổ tức mà đã có văn bản đề nghị chỉ đề nghị Bộ phận quản lý vốn nhà nước báo cáo tình hình phân phối lợi nhuận hằng năm từ khi đi vào hoạt động đến năm 2015, số dư các quỹ và phần lợi nhuận chưa phân phối tồn đến ngày 30/6/2016 để xin ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Đối với lợi nhuận còn lại chưa phân phối của năm 2016, Bộ Công Thương và bộ phận đại diện vốn nhà nước tại Công ty mẹ chưa có chủ trương phân phối tiếp số lợi nhuận còn lại để chia cổ tức sau Nghị quyết của Đại hội đồng cổ đông chi trả cổ tức năm 2016 bằng 30% vốn điều lệ. Do đó, KTNN kiến nghị xử lý Sabeco nộp lợi nhuận còn lại từ năm 2016 trở về trước sau khi điều chỉnh kết quả kinh doanh năm 2016 qua kiểm toán. Theo đó, số lợi nhuận còn lại phân phối cho cổ đông Nhà nước tại Sabeco theo tỷ lệ vốn góp 89,59% là trên 2.495 tỷ đồng.
KTNN kiến nghị Bộ Công thương chỉ đạo kiểm tra, kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân tại Bộ Công Thương trong việc không chia hết lợi nhuận của năm 2016 trở về trước, và trách nhiệm của Bộ phận đại diện vốn tại Tổng công ty về việc không đề xuất phương án phân phối tiếp lợi nhuận còn lại của năm 2016 để Bộ Công Thương quyết định, ảnh hưởng nguồn thu NSNN.Xem xét chỉ đạo Bộ phận đại diện vốn tại Tổng công ty CP Bia Rượu Nước giải khát Sài Gòn xử lý số dư quỹ đầu tư phát triển đến thời điểm 31/12/2016 không có phương án sử dụng và chia cổ tức năm 2017 đúng quy định hiện hành của Nhà nước, tránh thất thoát Ngân sách Nhà nước.
KTNN kiến nghị Sabeco phải nộp trên 162 tỷ đồngthuế TNDN do việc giảm chi phí khấu hao, chi phí sản xuất chung, chi phí hỗ trợ bằng tiền, chi phí khoản dự phòng hàng hóa công cụ dụng cụ tồn kho chậm luân chuyển, chi phí tiền lương; loại trừ thuế TTĐB phải nộp thay cho các đơn vị sản xuất từ các kiến nghị truy thu thuế TTĐB, chi thưởng sáng kiến không phù hợp tại Công ty mẹ; Giảm chi phí vận chuyển, tạm tính tăng tiền thuê đất...tại Công ty TNHH MTV Thương mại Bia Sài Gòn; Giảm chi phí khấu hao, tăng thu từ lãi tiền gửi không được ưu đãi theo địa bàn...của Công ty TNHH MTV Bia Sài Gòn Hà Tĩnh; Trích chi phí trước, trích lập dự phòng không đúng quy định...tại Công ty CP nước giải khát Chương Dương...
Đánh giá tính kinh tế, hiệu lực, hiệu quả trong quản lý, sử dụng vốn, tiền và tài sản nhà nước tại các đơn vị được kiểm toán, KTNN cho rằng, tồn tại lớn trong công tác này là các khoản đầu tư dài hạn hầu hết không hiệu quả, mất vốn, nhiều khoản đầu tư khác mất toàn bộ hoặc phần lớn vốn đầu tư với số tiền lớn, chủ yếu liên quan đến lĩnh vực ngân hàng, quỹ đầu tư, kinh doanh chứng khoán.
Báo cáo kiểm toán của KTNN chỉ rõ, đối với 16 khoản đầu tư dài hạn (góp vốn, mua cổ phiếu, trái phiếu) có đến 10 khoản đầu tư phải lập dự phòng tổn thất đầu tư tài chính với số tiền gần 445 tỷ đồng, bằng 77,8% giá trị đầu tư theo sổ kế toán. Cụ thể, ngoài trái phiếu Vinashin thì 9 khoản đầu tư bị tổn thất lớn phát sinh thời kỳ công ty nhà nước (trước tháng 4/2008) gồm các khoản đầu tư vào: Ngân hàng TMCP Phương Đông, Ngân hàng TMCP Đông Á, Công ty PVI Sài Gòn, Quỹ Đầu tư Chứng khoán Sài Gòn A2 , Công ty CP Chứng khoán Đại Việt, Quỹ Đầu tư Việt Nam, Công ty CP Du lịch Dầu khí Phương Đông, Trái phiếu Vinashin; Công ty CP Bia Sài Gòn - Đồng Nai và Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển không gian ngầm, trong đó Ngân hàng TMCP Đông Á (đầu tư hơn 135 tỷ đồng) là ngân hàng bị kiểm soát đặc biệt, cổ đông không được chuyển nhượng cổ phiếu. KTNN kiến nghị Bộ Công thương chỉ đạo làm rõ nguyên nhân, xem xét trách nhiệm tập thể, cá nhân trong việc đầu tư góp vốn, mua cổ phiếu, trái phiếu tại 10 doanh nghiệp này.
Qua kiểm toán 60 khu đất của 13 đơn vị được kiểm toán đang quản lý và sử dụng với diện tích trên 2 triệu m2, báo cáo kiểm toán đánh giá còn một số trường hợp sử đất chưa đúng quy định, chưa hiệu quả như: thỏa thuận hợp đồng hợp tác đầu tư trên đất thuê Nhà nước khi chưa được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận; nghĩa vụ tiền thuê đất chưa đúng quy định; đất đai có các hộ dân ở chưa được đề nghị xử lý;việc xác định tiền thuê đất trả 1 lần cho thời gian 40 năm có một số điểm chưa đúng quy định; tiến độ thực hiện dự án chậm; nhiều khu đất chưa được sử dụng; một số khu đất cho thuê lại... Ví dụ: 18 khu đất thuê của Nhà nước có 5/18 khu đất chưa ký Hợp đồng thuê đất với Sở Tài nguyên và Môi trường và 3/18 khu đất đã hết thời hạn thuê đất; trong đó, đất đã được tính vào giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa chưa được UBND Tp. Hồ Chí Minh có ý kiến nên còn nộp tiền thuê đất hàng năm (4 địa chỉ), hoặc hiện cán bộ nhân viên đang cư trú (1 địa chỉ), đã có kế hoạch di dời nhà máy khỏi khu đô thị (1 địa chỉ), thuộc khu vực được quy hoạch cho mục đích khác (2 địa chỉ)...
Kiến nghị đối với công tác quản lý, sử dụng đất, KTNN đề nghị có kế hoạch, phương án nâng cao hiệu quả sử dụng đối với các khu đất chưa sử dụng hoặc sử dụng chưa hết diện tích đất (Công ty mẹ, Công ty CP Thương mại bia Sài Gòn Miền Đông, Công ty CP Thương mại bia Sài Gòn Sông Hậu, Công ty CP Nước giải khát Chương Dương, Công ty CP Bia Sài Gòn Vĩnh Long); đối với khu đất thuê Nhà nước chưa có kế hoạch đầu tư, sử dụng hết diện tích, cần được xem xét hoàn trả cho Nhà nước: Ấp Tân Vĩnh Thuận, xã Tân Ngãi, Tp. Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long của Công ty CP Bia Sài Gòn Vĩnh Long có diện tích đất chưa sử dụng là 291.118,5m
2 (Công ty CP Bia Sài Gòn Vĩnh Long) và Khu đất Km 12, đường tránh thành phố Hà Tĩnh, xã Thạch Tân, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh có diện tích đất chưa sử dụng là 73.585,9 m
2 (Công ty TNHH MTV Bia Sài Gòn Hà Tĩnh); xem xét trách nhiệm trong việc sử dụng đất không hiệu quả tại các công ty con
.../.
Ngọc Bích