Báo cáo của Chính phủ về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển KT-XH năm 2021; Tình hình triển khai Kế hoạch phát triển KT-XH năm 2022 cho biết, năm 2021 diễn ra nhiều sự kiện trọng đại của đất nước trong bối cảnh nền kinh tế nước ta đối mặt với những khó khăn, thách thức chưa từng có. Đợt bùng phát dịch COVID-19 lần thứ 4 đã tác động lớn đến mọi mặt đời sống KT-XH. Với tinh thần coi sức khỏe, tính mạng của nhân dân là trên hết, trước hết, công tác phòng, chống dịch COVID-19 đã được Đảng, Nhà nước ưu tiên hàng đầu và huy động được sức mạnh của cả hệ thống chính trị, của toàn dân, toàn quân và sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế. Nước ta đã thực hiện thành công chiến dịch tiêm chủng lớn nhất lịch sử; kịp thời điều động một lực lượng lớn quân đội, công an, y tế tham gia phòng, chống dịch; tổ chức nâng cao năng lực y tế; kịp thời triển khai ngay chương trình an sinh xã hội trên diện rộng, quy mô lớn hơn nhiều so với điều kiện bình thường.
Thành công trong công tác phòng, chống dịch COVID-19 là điều kiện quan trọng để thực hiện chuyển hướng chiến lược sang "thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát có hiệu quả dịch COVID-19" từ đầu Quý I/2022, từ đó giúp nền kinh tế dần phục hồi. Hầu hết các ngành, lĩnh vực trên đà tăng trưởng trở lại; hoạt động sản xuất, kinh doanh, đời sống người dân, người lao động dần ổn định và phát triển trong trạng thái bình thường mới.
Tại Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV đã thảo luận và đồng tình, đánh giá cao những nỗ lực, kết quả đạt được, đồng thời chia sẻ những khó khăn, hạn chế trong phát triển KT-XH năm 2021. Đến nay, trên cơ sở báo cáo bổ sung của các cơ quan về kết quả thực hiện cả năm 2021, một lần nữa khẳng định 11 nhóm kết quả đạt được và 8 nhóm hạn chế, khó khăn chủ yếu trong thực hiện kế hoạch phát triển KT-XH năm 2021 như đã được Chính phủ báo cáo Trung ương, Quốc hội.
So với báo cáo tại Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV, nhiều chỉ tiêu sau khi đánh giá bổ sung đã đạt được kết quả tích cực hơn, tuy nhiên một số chỉ tiêu không đạt được như mức đã dự kiến.
Những thay đổi tích cực như, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân cả năm chỉ tăng 1,84%, thấp nhất kể từ năm 2016 (số đã báo cáo Quốc hội là dưới 4%); thu NSNN đạt khoảng 1.568,4 nghìn tỷ đồng, tăng 202,9 nghìn tỷ đồng so với số đã báo cáo Quốc hội; bội chi NSNN thực hiện khoảng 286,5 nghìn tỷ đồng, bằng khoảng 3,41% GDP, thấp hơn dự toán là 4% (343,67 nghìn tỷ đồng); xuất siêu đạt hơn 4 tỷ USD (số đã báo cáo là nhập siêu khoảng 2 tỷ USD); thu hút đầu tư nước ngoài (FDI) đạt kết quả ấn tượng với mức tăng trưởng cao 25,2% (số đã báo cáo Quốc hội là giảm 0,2-3,4%); tỷ lệ lao động trong độ tuổi tham gia bảo hiểm xã hội đạt khoảng 36,8% (số đã báo cáo Quốc hội là khoảng 35-36%); tỷ lệ lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia bảo hiểm thất nghiệp đạt khoảng 30% (số đã báo cáo Quốc hội là khoảng 28-29%).
Một số chỉ tiêu không đạt được mức dự kiến đã báo cáo Quốc hội như: Có 5/12 chỉ tiêu chủ yếu không đạt mục tiêu đề ra (số đã báo cáo Quốc hội là 4 chỉ tiêu) do có thêm chỉ tiêu tốc độ tăng năng suất lao động xã hội chỉ đạt 4,71% (số đã báo cáo Quốc hội là khoảng 4,4-4,9%), thấp hơn mục tiêu đề ra (4,8%); năng suất lao động đạt thấp do tăng trưởng GDP cả năm chỉ đạt 2,58%, thấp hơn mức phấn đấu đã báo cáo Quốc hội (3-3,5%).
Bên cạnh đó, khi dịch COVID-19 xảy ra, hàng loạt doanh nghiệp phải tạm dừng hoạt động, một bộ phận lao động nghỉ việc, cũng như chuyển sang hình thức làm việc trực tuyến, làm việc luân phiên, giảm giờ làm, đã ảnh hưởng không nhỏ tới năng suất lao động của doanh nghiệp cũng như năng suất lao động chung của cả nước.
Báo cáo của Chính phủ cũng nêu bật các kết quả đạt được trong 4 tháng đầu năm 2022, cụ thể, tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt khá, GDP Quý I ước tăng 5,03% so với cùng kỳ. Đáng chú ý, khu vực dịch vụ tăng 4,58%, gấp gần 1,5 lần so với cùng kỳ các năm 2020-2021, qua đó tạo niềm tin vào chính sách phục hồi và phát triển KT-XH và tạo đà tích cực cho Quý II và cả năm.
Đồng thời, kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm. Thị trường tài chính - tiền tệ cơ bản ổn định; duy trì mặt bằng lãi suất cho vay hợp lý, hỗ trợ tích cực nhu cầu tín dụng cho sản xuất, kinh doanh. Xuất khẩu phục hồi mạnh mẽ, tính chung 4 tháng đầu năm tăng 16,4% so với cùng kỳ, trong đó xuất khẩu của khu vực kinh tế trong nước tăng 21,6%, gấp gần 1,5 lần tốc độ tăng của khu vực FDI (14,7%). Nền kinh tế xuất siêu 2,53 tỷ USD trong 4 tháng đầu năm (cùng kỳ năm 2021 xuất siêu 1,5 tỷ USD).
Tình hình doanh nghiệp rất tích cực. Số doanh nghiệp thành lập mới trong tháng 4/2022 lần đầu tiên vượt mốc 15.000 doanh nghiệp. Tính chung 4 tháng đầu năm 2022, cả nước có hơn 80.500 doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động, cao nhất cùng kỳ từ trước đến nay.
Các lĩnh vực văn hóa, xã hội tiếp tục được quan tâm. Triển khai nhiều chính sách an sinh xã hội, chăm lo đời sống người dân, đối tượng chính sách; xuất cấp 27.190 tấn gạo dự trữ quốc gia để khắc phục hậu quả mưa lũ, cứu trợ, cứu đói nhân dân trong dịp Tết Nguyên đán và giáp hạt đầu năm. Tiếp tục hỗ trợ người dân, người lao động bị ảnh hưởng dịch COVID-19.
Tình hình lao động, việc làm có bước khởi sắc, tỷ lệ thất nghiệp và thiếu việc làm trong quý I/2022 giảm so với quý trước, thu nhập người lao động được cải thiện; giải quyết tốt các vụ việc đình công phát sinh.
Công tác phòng chống dịch, tiêm vaccine, điều trị bệnh nhân mắc COVID-19 tiếp tục được triển khai quyết liệt. Từ ngày 21/4/2022 nhiều địa phương trên cả nước đã đồng loạt tổ chức tiêm vaccine phòng COVID-19 cho trẻ em từ 5 đến dưới 12 tuổi. Số ca nhiễm mới giảm dần; số ca nhập viện, chuyển nặng, tử vong duy trì ở mức thấp và trong phạm vi kiểm soát.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp
Thẩm tra về báo cáo kinh tế - xã hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban Kinh tế cơ bản nhất trí với các kết quả đạt được sau khi đánh giá bổ sung có một số thay đổi đáng ghi nhận.
Trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, bùng phát mạnh, chịu các tác động nghiêm trọng cả về y tế, KT-XH, tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quyết tâm và nỗ lực lớn của cả hệ thống chính trị, sự đồng lòng của nhân dân, chúng ta đã vượt qua khó khăn, thách thức, đạt được nhiều kết quả, thành tích quan trọng; đạt và vượt 7/12 chỉ tiêu KT-XH chủ yếu; kinh tế vĩ mô tiếp tục duy trì ổn định; tỷ giá, thị trường ngoại tệ, dự trữ ngoại hối Nhà nước tiếp tục được củng cố; CPI bình quân cả năm chỉ tăng 1,84%, thu NSNN tăng 202,9 nghìn tỷ đồng; GDP quý IV tăng trưởng 5,22%, nền kinh tế đã xuất hiện những điểm sáng tích cực về sản xuất, đầu tư, thương mại và dịch vụ.
Tuy nhiên, so với số đã báo cáo Quốc hội, chỉ tiêu tốc độ tăng năng suất lao động xã hội chỉ đạt 4,71% thấp hơn mục tiêu 4,8%.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, ông Vũ Hồng Thanh cho rằng Chính phủ cần bổ sung, đánh giá sâu sắc hơn một số vấn đề như tổng kết, báo cáo, đánh giá rõ hơn về hiệu quả phân bổ NSNN, huy động, sử dụng nguồn lực cho công tác phòng, chống dịch COVID-19; chỉ rõ tồn tại, hạn chế, các Bộ, ngành, cơ quan, địa phương làm tốt, chưa tốt. Tiến độ thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước tại DNNN; việc hoàn thiện quy định pháp luật về cổ phần hóa và sắp xếp, đổi mới các đơn vị sự nghiệp công còn rất chậm và không hoàn thành mục tiêu theo kế hoạch.
Để thực hiện thành công Kế hoạch phát triển KT-XH năm 2022, bên cạnh những nhiệm vụ, giải pháp theo báo cáo của Chính phủ, Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ tiếp tục giữ ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và bảo đảm các cân đối lớn, điều hành chủ động, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ chính sách tiền tệ và tài khóa.
Bổ sung, điều chỉnh các giải pháp về hoàn thiện thể chế, pháp luật trong công tác phòng, chống dịch theo yêu cầu Nghị quyết 30/2021/QH15; triển khai đồng bộ, hiệu quả Chương trình phòng chống dịch COVID-19; tổ chức tiêm vaccine phòng COVID-19 hiệu quả cho trẻ em từ 5-12 tuổi. Nghiên cứu, hướng dẫn việc áp dụng phương pháp đánh giá cấp độ dịch theo tình hình mới.
Xây dựng phương án hỗ trợ doanh nghiệp, bảo đảm duy trì chuỗi cung ứng, tránh làm gián đoạn hoạt động sản xuất, xuất khẩu. Khuyến nghị và hướng dẫn doanh nghiệp đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa đối tác xuất khẩu và đầu tư để giảm thiểu tác động tiêu cực và bảo đảm ứng phó, thích ứng tốt với các biến động kinh tế thế giới.
Kiểm soát tốt nguồn cung, chuỗi cung ứng vật tư, nhiên liệu sản xuất, không để đứt gãy, đặc biệt là chuỗi cung ứng của thế giới với Việt Nam. Theo dõi chặt chẽ thị trường, giá cả hàng hóa, đặc biệt là vật tư, nguyên liệu đầu vào cho sản xuất; bảo đảm cung ứng, lưu thông hàng hóa và các cân đối lớn của nền kinh tế, nhất là cân đối về điện, than, xăng dầu.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Phú Cường trình bày báo cáo tại phiên họp
Thẩm tra về báo cáo ngân sách Nhà nước (NSNN), Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường bày tỏ cơ bản nhất trí với Báo cáo của Chính phủ cũng như cơ bản thống nhất với các giải pháp điều hành về kinh tế - ngân sách của Chính phủ đề ra từ nay đến cuối năm 2022.
Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị Chính phủ xây dựng kế hoạch, giải pháp thực hiện chi tiết, cụ thể hơn. Bám sát mục tiêu phát triển KT-XH và Nghị quyết của Quốc hội về dự toán NSNN năm 2022. Thực hiện chính sách tài khóa linh hoạt, phối hợp đồng bộ với chính sách tiền tệ để hỗ trợ sản xuất - kinh doanh phát triển.
Cùng với đó, đề nghị Chính phủ triển khai nhanh chóng, hiệu quả các chính sách đã được ban hành. Đẩy nhanh tiến độ triển khai Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội theo Nghị quyết 43 của Quốc hội. Khẩn trương hoàn chỉnh, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội phân bổ số tăng thu Ngân sách Nhà nước năm 2021. Tăng cường kiểm soát thị trường vốn, thị trường bất động sản, ổn định tâm lý đầu tư, kiểm soát chặt chẽ các hành vi thao túng thị trường. Tăng cường công tác theo dõi, đánh giá, giám sát, kiểm tra, thanh tra việc quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước, xử lý nghiêm các vi phạm theo quy định của pháp luật, bảo đảm tiết kiệm, hiệu quả, tránh tiêu cực, thất thoát, lãng phí…/.
Hà Linh