(sav.gov.vn) - Chiều 18/8/2022, tại Phiên họp chuyên đề Pháp luật tháng 8/2022, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã xem xét, cho ý kiến về dự án Luật Phòng, chống rửa tiền (sửa đổi).
ây dựng pháp luật về phòng, chống rửa tiền đảm bảo sự phù hợp với các yêu cầu và chuẩn mực quốc tế
Luật Phòng, chống rửa tiền (PCRT) được Quốc hội khóa XIII thông qua ngày 18/6/2012 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2013. Đây là văn bản pháp lý toàn diện quy định về PCRT, tạo cơ sở pháp lý để từng bước nâng cao hiệu quả công tác PCRT ở Việt Nam, tiến tới phù hợp với thông lệ và chuẩn mực quốc tế về PCRT.
Luật PCRT năm 2012 được xây dựng trên cơ sở 40 khuyến nghị của Lực lượng đặc nhiệm tài chính về chống rửa tiền (FATF). Đến nay, FATF đã 11 lần sửa đổi khuyến nghị, do đó, một số quy định tại Luật PCRT 2012 không còn phù hợp với 40 Khuyến nghị hiện hành của FATF, gây ảnh hưởng đến việc thực thi cam kết của Việt Nam trong việc thực hiện các khuyến nghị của FATF. Vì vậy, việc sửa đổi Luật PCRT thể hiện nỗ lực của Việt Nam nhằm khắc phục một số thiếu hụt về cơ sở pháp lý so với các khuyến nghị của FATF.
Luật PCRT (sửa đổi) được bố cục gồm 4 Chương, 54 Điều. Trong đó, bổ sung mới 09 Điều; sửa đổi 43 Điều và hủy bỏ 07 Điều; giữ nguyên quy định của Luật PCRT 2012 02 Điều.
Về cơ bản, dự thảo Luật kế thừa quy định tại Luật PCRT năm 2012. Phạm vi điều chỉnh của Luật quy định về các biện pháp phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn tổ chức, cá nhân có hành vi rửa tiền, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong PCRT; hợp tác quốc tế trong PCRT.
Dự Luật cũng quy định việc PCRT nhằm tài trợ khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt được thực hiện theo quy định của Luật này, quy định của pháp luật hình sự và pháp luật về phòng, chống khủng bố, phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt.
Dự Luật kế thừa quy định về đối tượng báo cáo PCRT tại Luật PCRT, bao gồm tổ chức tài chính và tổ chức, cá nhân kinh doanh ngành nghề phi tài chính có liên quan. Bên cạnh đó, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung tên gọi của một số hoạt động của đối tượng báo cáo, phù hợp với nội hàm khái niệm của FATF và phù hợp với quy định pháp luật hiện hành, không thu hẹp đối tượng báo cáo so với quy định tại Luật PCRT năm 2012; bổ sung đối tượng báo cáo là các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán…
Quan tâm tới dự thảo Luật đang được lấy ý kiến rộng rãi, nhiều chuyên gia đề nghị, việc sửa đổi lần này phải luật hóa đầy đủ các khuyến nghị của FATF, khắc phục những hạn chế nội tại, đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong tình hình mới, đồng thời đảm bảo sự phù hợp với các yêu cầu và chuẩn mực quốc tế.
Theo TS. Cấn Văn Lực - thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia, với việc thông qua Luật Phòng, chống rửa tiền 2012, hệ thống tài chính của Việt Nam đã đạt được một số kết quả tích cực và tạo cơ sở pháp lý để từng bước nâng cao hiệu quả của công tác này. Tuy nhiên, từ năm 2012 đến nay, FATF đã 11 lần sửa đổi các khuyến nghị. Theo đánh giá, hiện nay, Việt Nam mới tuân thủ hoàn toàn được 13/40 khuyến nghị; còn 27/40 khuyến nghị bị xếp hạng Tuân thủ một phần hoặc chưa tuân thủ.
Trong khi đó, các chiêu thức rửa tiền tại Việt Nam đã rất đa dạng từ thông qua các hoạt động đầu tư bất động sản, núp bóng công ty ma, góp vốn đầu tư... đến các hoạt động rất mới, sử dụng công nghệ hiện đại như lợi dụng thị trường chứng khoán, núp bóng kinh doanh online, đầu tư tiền ảo, tiền kỹ thuật số... Các dấu hiệu đáng ngờ phần lớn là dấu hiệu định tính, chưa thật sự rõ ràng. Hoặc là các vấn đề liên quan đến tài sản ảo, tiền kỹ thuật số, nhà cung cấp các dịch vụ này lại có máy chủ ở nước ngoài hay được thuê đứng ra điều hành, nên rất khó quản lý. Chính vì vậy, TS. Cấn Văn Lực cho rằng, dự án Luật PCRT (sửa đổi) sẽ được Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến và kỳ vọng được thông qua tại Kỳ họp thứ 4 của Quốc hội khóa XV là vô cùng cấp thiết./.
M.Thúy