Giám sát công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí tại Bộ Tài chính(sav.gov.vn) - Sáng ngày 23/8/2022, tại Nhà Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương – Phó Chủ tịch Quốc hội, Trưởng Đoàn giám sát của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm chống lãng phí (THTK, CLP) giai đoạn 2016-2021 đã làm việc với Bộ Tài chính. Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ dự và phát biểu tại buổi giám sát. Tham dự buổi làm việc về phía Đoàn giám sát có: Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường - Phó Trưởng Đoàn thường trực; Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh- Phó Trưởng Đoàn giám sát; Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường - Phó Trưởng Đoàn giám sát; Các Ủy viên, đại biểu và chuyên gia tham gia Đoàn giám sát. Về phía cơ quan báo cáo có: Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc và đại diện Lãnh đạo các Bộ: Thông tin và Truyền thông; Kế hoạch và Đầu tư, Xây dựng, Giao thông vận tải, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ngân hàng Nhà nước, Văn phòng Chính phủ, Thanh tra Chính phủ. Đại diện Kiểm toán nhà nước, Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Doãn Anh Thơ, thành viên Đoàn giám sát tham dự buổi làm việc Phát biểu tại buổi làm việc, Thượng tướng Trần Quang Phương cho biết, hầu hết các lĩnh vực hoạt động của Bộ Tài chính đều liên quan rất lớn đến việc THTK, CLP, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực tài lực của đất nước. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng là cơ quan chủ trì tham mưu cho Chính phủ, Nhà nước về THTK, CLP, do đó, báo cáo của Bộ Tài chính có ý nghĩa rất quan trọng, cần có đánh giá toàn diện. Trong quá trình xem xét cũng nghiên cứu việc ban hành, phát hiện những vướng mắc, bất cập về chính sách pháp luật liên quan để có kiến nghị cụ thể. Nếu phát hiện vi phạm, theo thẩm quyền xử lý và kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định pháp luật. Báo cáo với Đoàn Giám sát về việc thực hiện chính sách pháp luật về THTK, CLP tại Bộ Tài chính, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, giai đoạn 2016-2021, Bộ đã trình cấp có thẩm quyền ban hành 1.206 văn bản quy phạm pháp luật về lĩnh vực tài chính, ngân sách, nhiều văn bản ban hành đã giúp tháo gỡ khó khăn trong sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và từng bước cơ cấu lại ngân sách Nhà nước (NSNN). Bộ Tài chính đã thực hiện nghiêm kỷ luật tài chính – NSNN, tăng cường kiểm tra, giám sát và công khai, minh bạch việc sử dụng NSNN. Triệt để tiết kiệm chi thường xuyên để tạo nguồn cải cách tiền lương. Từ năm 2016-2021, các đơn vị thuộc Bộ Tài chính đã tiết kiệm được hơn 6.087 tỷ đồng trong công tác lập, thẩm định, phê duyệt dự toán, quyết toán, quản lý, sử dụng kinh phí NSNN. Trong quản lý, sử dụng vốn đầu tư công, giai đoạn 2016-2021, Bộ đã cắt giảm 100% các dự án không nằm trong quy hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt; cắt giảm, tạm dừng các hạng mục công trình chưa thực sự cần thiết hoặc hiệu quả đầu tư thấp; cắt giảm 100% việc tổ chức lễ động thổ, lễ khởi công, khánh thành các công trình xây dựng cơ bản… Bộ Tài chính chủ động tổ chức, sắp xếp các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc thẩm quyền của Bộ, theo đó đã giảm từ 36 đơn vị xuống còn 26 đơn vị, tương đương giảm khoảng 28% số lượng đơn vị sự nghiệp.   Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trình bày Báo cáo Về tình hình thực hiện chính sách, pháp luật về THTK, CLP trên phạm vi toàn quốc trong giai đoạn 2016-2021, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, Chính phủ đã trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua 104 Luật, Pháp lệnh, Nghị quyết. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, ngành ở Trung ương đã ban hành theo thẩm quyền 5.978 văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến pháp luật về THTK, CLP, trong đó có 5 văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết về THTK, CLP. Đối với quản lý, điều hành NSNN và quản lý đầu tư công, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc khẳng định, cơ cấu chi giai đoạn 2016-2021 tiếp tục chuyển dịch tích cực, đạt mục tiêu đề ra, tăng tỷ lệ chi đầu tư phát triển bình quân giai đoạn lên trên 28%, vượt mục tiêu Quốc hội đề ra. Lũy kế vốn đầu tư giải ngân qua Kho bạc Nhà nước giai đoạn 2016-2021 đạt 80,23% kế hoạch. Công tác quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành được chú trọng, góp phần hạn chế thất thoát, lãng phí…. Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng nêu một số tồn tại, hạn chế như: Còn hiện tượng chưa tuân thủ nghiêm quy định về ban hành, thời hạn lập, gửi chương trình THTK, CLP; Chất lượng lập, phân bổ kế hoạch và công tác chuẩn bị dự án đầu tư công một số nơi còn nhiều bất cập, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công thấp; Công tác chống thất thu thuế, chống buôn lậu, gian lận thương mại, chuyển giá, trốn thuế, xử lý thu hồi nợ đọng chưa đạt kết quả như mong muốn… Báo cáo rà soát kết quả bước đầu việc thực hiện chính sách, pháp luật về THTK, CLP tại Bộ Tài chính do Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Thị Phú Hà, Tổ trưởng Tổ công tác (Đoàn giám sát) trình bày đã khẳng định, giai đoạn 2016-2021, việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí tại Bộ Tài chính đạt được nhiều kiết quả đáng ghi nhận. Tổ công tác đề nghị Bộ Tài chính chia sẻ kinh nghiệm, cách thức tiết kiệm trong lập, thẩm định, phê duyệt dự toán, quản lý, sử dụng kinh phí. Tuy nhiên, Bộ là cơ quan chuyên môn tham mưu cao nhất của Chính phủ trong lập, thẩm định, phê duyệt, giao kế hoạch việc thu, chi NDNN hàng năm, nhưng quá trình thực hiện còn nhiều sai sót đã được cơ quan kiểm tra, kiểm toán phát hiện, kiến nghị xử lý; đề nghị Bộ Tài chính thực hiện nghiêm và làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm tổ chức, cá nhân liên quan về vấn đề này. Đối với việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Tổ công tác cho rằng, vẫn còn một số văn bản thuộc chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền của Bộ Tài chính chưa hoàn thành đúng tiến độ, một số văn bản chi tiết chậm ban hành hoặc ban hành chậm hơn so với thời điểm có hiệu lực của Luật. Báo cáo của Tổ công tác cũng cho rằng,  việc sắp xếp các cơ sở nhà, đất của Bộ Tài chính còn chậm, vẫn còn 435 cơ sở nhà, đất thuộc trụ sở làm việc chưa được phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý. Ngoài ra, việc sắp xếp các cơ sở nhà đất sau sắp xếp bộ máy còn chậm, dẫn đến nhiều cơ sở nhà, đất, trụ sở làm việc sử dụng chưa bảo đảm đúng quy định, vượt định mức... gây lãng phí trong việc quản lý, sử dụng các tài sản này. Về tình hình thực hiện chính sách, pháp luật về THTK, CLP của cả nước thuộc lĩnh vực phân công quản lý của Bộ Tài chính, Tổ công tác nhận định, bên cạnh kết quả đạt được, công tác lập, thẩm định, chấp hành dự toán NSNN của cả nước do Bộ Tài chính chủ trì, tham mưu thực hiện còn nhiều tồn tại, bất cập. Việc thẩm định công tác lập dự toán cả thu và chi của các Bộ, ngành, địa phương cơ bản không sát với thực tế, khả năng thu, chi NSNN dẫn tới hậu quả các cân đối bị động, chuyển nguồn, hủy dự toán lớn, huy động bội chi vượt quá nhu cầu cần thiết chi trong năm. Bộ Tài chính chưa làm rõ số thất thoát, lãng phí, cũng như vi phạm trong quản lý các Quỹ tài chính Nhà nước ngoài ngân sách theo yêu cầu của Đoàn giám sát, vì vậy, Tổ công tác đề nghị Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các cơ quan bổ sung đánh giá đầy đủ các nội dung theo yêu cầu của Đoàn giám sát và đề xuất các cơ chế, chính sách, giải pháp khắc phục các tồn tại, hạn chế. Bên cạnh đó, Tổ công tác cũng cho rằng, việc quản lý, sử dụng các khoản nợ công chưa thật sự hiệu quả, giải ngân nguồn vốn vay ODA và vay ưu đãi nước ngoài của Chính phủ rất chậm, thời gian triển khai dự án kéo dài, phải gia hạn thực hiện, không hoàn thành, làm giảm hiệu quả sử dụng vốn vay…. Tại buổi làm việc, đa số thành viên Đoàn giám sát đánh giá cao báo cáo của Bộ Tài chính được chuẩn bị công phu, cung cấp nhiều chi tiết, có bảng biểu, phụ lục kèm theo. Các thành viên Đoàn giám sát tập trung cho ý kiến vào bốn nội dung chủ yếu: Việc thực hiện chính sách pháp luật về THTK, CLP trong nội bộ cơ quan, đơn vị của Bộ Tài chính giai đoạn 2016-2021; Tham mưu cho Chính phủ chỉ đạo việc THTK, CLP trên các lĩnh vực quản lý Nhà nước của Bộ trong phạm vi cả nước; Tham mưu cho Chính phủ để triển khai Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; Kiến nghị để hoàn thiện pháp luật về THTK, CLP, pháp luật chuyên ngành về tài chính ngân sách, pháp luật khác có liên quan. Phát biểu chỉ đạo tại buổi giám sát, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh thời gian chuẩn bị cho báo cáo giám sát chuyên đề về việc thực hiện chính sách pháp luật về THTK, CLP giai đoạn 2016-2021 trình Phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tháng 9/2022 không còn nhiều; quá trình giám sát cần kiến nghị những chính sách lớn để có sản phẩm cuối cùng là Nghị quyết của Quốc hội về vấn đề này. Đoàn Giám sát nghiên cứu kiến nghị Chính phủ cải tiến và đổi mới việc ban hành và thực hiện Chương trình hành động hàng năm về THTK, CLP, bởi qua giám sát cho thấy có sự trùng lặp, giống nhau. Việc đổi mới Chương trình THTK, CLP nên tập trung vào lĩnh vực trọng tâm trọng điểm, đặt mục tiêu cụ thể tạo sự chuyển biến rõ rệt trong từng lĩnh vực; khi ban hành cần tổ chức triển khai, đôn đốc thực hiện và tiến hành tổng kết. Bộ Tài chính thay mặt Chính phủ xây dựng báo cáo việc thực hiện chính sách, pháp luật về THTK, CLP cũng nên cải tiến, đổi mới từ việc xây dựng Chương trình hành động đến cách thức triển khai, sơ kết, thống kết, cách thức báo cáo trước Quốc hội, vừa đảm bảo tính toàn diện, nhưng có trọng tâm, trọng điểm, có mục tiêu cụ thể... Cho ý kiến chỉ đạo cụ thể đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật về THTK, CLP đối với lĩnh vực thuộc chức năng quản lý của Bộ Tài chính, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ  đề nghị Bộ Tài chính tiến hành rà soát các văn bản đang gây ách tắc, kiến nghị để xuất sửa đổi thể chế, chính sách kiến tạo phát triển để tạo nhiều giá trị gia tăng, đặc biệt trong lĩnh vực tài sản công, dịch vụ sự nghiệp công, dịch vụ sản phẩm công ích. Đồng thời, Bộ Tài chính tiếp tục rà soát việc ban hành các định mức về phân bổ chi thường xuyên, chi tiêu công; đánh giá lại việc khoán xe công; việc phát hành trái phiếu Chính phủ; rà soát tổng nguồn phục vụ cải cách tiền lương; vấn đề thu hồi các khoản cho vay tạm ứng; rà soát lộ trình cải cách chính sách về thuế; tăng cường chống chuyển giá trong doanh nghiệp FDI đảm bảo quyền lợi nhà đầu tư nhưng đảm bảo môi trường kinh doanh; tình trạng giải ngân vốn ODA chậm do cơ chế chính sách hay do việc triển khai thực hiện?... Phát biểu tại buổi giám sát, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã giải trình ý kiến thành viên Đoàn giám sát nêu liên quan đến việc xây dựng chính sách pháp luật; quản lý, sử dụng biên chế; việc phân bổ kinh phí cho nhiệm vụ khoa học công nghệ; thực hiện tự chủ tại đơn vị sự nghiệp công lập; công tác quản lý thu qua hoạt động kinh doanh trên nền tảng số; việc ban hành định mức, tiêu chuẩn…; Đồng thời khẳng định sẽ tiếp thu ý kiến của Đoàn giám sát, tiếp tục chỉ đạo hoàn thiện báo cáo và nghiên cứu đề xuất các nhiệm vụ trong thời gian tới. Kết luận buổi giám sát, Thượng tướng Trần Quang Phương – Phó Chủ tịch Quốc hội, Trưởng Đoàn giám sát khẳng định, ý kiến phát biểu chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tại buổi làm việc đã định hướng rõ để Đoàn Giám sát phối hợp với các Bộ, ngành, đặc biệt Bộ Tài chính chuẩn bị nội dung làm việc với Chính phủ dự kiến vào ngày 29/8/2022 tới để xây dựng báo cáo chung. Trưởng Đoàn giám sát đề nghị Bộ Tài chính tập trung bổ sung làm rõ các kiến nghị gửi tới Đoàn giám sát. Đối với phần nguyên nhân tồn tại, hạn chế cần làm rõ nguyên nhân chủ quan, khách quan, đối chiếu với các hành vi lãng phí được nêu trong Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, từ đó có kiến nghị cụ thể. Bộ Tài chính cũng cần nêu rõ lĩnh vực làm tốt của Bộ cũng như các Bộ, ngành để Đoàn giám sát tổng hợp, báo cáo Quốc hội…. Trên cơ sở chỉ rõ văn bản pháp luật chưa phù hợp, nhận thức khác nhau, mâu thuẫn, khó thực hiện, Bộ Tài chính kiến nghị Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội tháo gỡ các điểm nghẽn, vướng mắc này.../. Ngọc Bích