(sav.gov.vn) - Ngày 21/9/2022, tiếp tục chương trình Phiên họp chuyên đề xây dựng pháp luật của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, UBTVQH đã thông qua về nguyên tắc đối với Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà báo cáo trước UBTVQH
Thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết: Sau hơn 05 năm thực hiện Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 ngày 25/5/2016 về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính, một số quy định của Nghị quyết đã bộc lộ hạn chế cần được sửa đổi, bổ sung. Cụ thể, Nghị quyết chưa quy định rõ tiêu chuẩn của đơn vị hành chính có yếu tố đặc thù vùng, miền và di sản văn hóa, chưa có quy định nhằm khắc phục việc các đơn vị hành chính đô thị sau khi thành lập, nhập, điều chỉnh địa giới có diện tích tự nhiên lớn nhưng chưa bảo đảm về chất lượng đô thị; chưa làm rõ việc áp dụng tiêu chuẩn đối với từng trường hợp nhập, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính...
Bên cạnh đó, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cũng nêu rõ, trong quá trình thực hiện Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 đã có nhiều chủ trương mới của Đảng và quy định mới của pháp luật về tổ chức đơn vị hành chính cần phải sửa đổi, bổ sung cho phù hợp. Vì vậy, việc xây dựng Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 là cần thiết nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập nêu trên và để kịp thời thể chế hóa các chủ trương mới của Đảng và cụ thể hóa các quy định mới của pháp luật về tổ chức đơn vị hành chính.
Việc xây dựng Nghị quyết nhằm sửa đổi, bổ sung các quy định về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính, đặc biệt là các đơn vị hành chính có yếu tố đặc thù. Trên cơ sở đó, đề xuất sửa đổi các quy định về áp dụng để việc thành lập, nhập, chia, điều chỉnh địa giới và sắp xếp đơn vị hành chính đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội và quá trình đô thị hóa của đất nước. Sửa đổi, bổ sung các quy định về cách xác định tiêu chuẩn, thời hạn và trình tự, thủ tục phân loại đơn vị hành chính để phù hợp với quy định mới của pháp luật, tạo cơ sở pháp lý cho việc tiếp tục sắp xếp đơn vị hành chính trong giai đoạn 2022-2025, định hướng đến năm 2030.
Theo đó, dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 1211 đã sửa đổi 24 điều, bổ sung 4 điều mới, bãi bỏ 1 điều và 1 Phụ lục, bổ sung quy định về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính nông thôn và đơn vị hành chính đô thị có yếu tố đặc thù theo hướng giảm một số tiêu chuẩn cho các đơn vị hành chính này.
Cụ thể, đối với đơn vị hành chính nông thôn: Giảm tiêu chuẩn quy mô dân số đối với đơn vị hành chính nông thôn ở miền núi, vùng cao hoặc có đường biên giới quốc gia mà có từ 30% trở lên quy mô dân số là người dân tộc thiểu số và xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển. Giảm tiêu chuẩn diện tích tự nhiên của đơn vị hành chính nông thôn ở vùng đồng bằng sông Hồng (đạt từ 70% trở lên) để phù hợp với đặc thù của các đơn vị hành chính ở vùng đồng bằng sông Hồng có diện tích tự nhiên nhỏ nhưng quy mô dân số khá lớn so với các vùng còn lại.
Đối với đơn vị hành chính đô thị: Giảm tiêu chuẩn quy mô dân số (đạt từ 50% trở lên), cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội (đạt từ 70% trở lên) của đơn vị hành chính đô thị ở miền núi, vùng cao hoặc có đường biên giới quốc gia...
100% thành viên UBTVQH biểu quyết nhất trí thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính
Thẩm tra Tờ trình, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, Ủy ban Pháp luật tán thành với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 với những lý do như đã nêu trong các Tờ trình của Chính phủ. Việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết này sẽ kịp thời thể chế hóa chủ trương, chỉ đạo mới trong Nghị quyết Trung ương về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh các vùng kinh tế - xã hội, các Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển đô thị, sắp xếp, tổ chức hợp lý các đơn vị hành chính.
Ủy ban Pháp luật tán thành với phạm vi sửa đổi, bổ sung như đề xuất của Chính phủ là chỉ tập trung sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết liên quan đến, tiêu chuẩn của đơn vị hành chính có yếu tố đặc thù, điều chỉnh một số tiêu chuẩn, tiêu chí cụ thể chưa thực sự phù hợp nhằm bảo đảm tính nhất quán, ổn định trong việc thực hiện chủ trương sắp xếp các đơn vị hành chính, đáp ứng yêu cầu quản lý và nâng cao chất lượng đô thị như đã được nêu trong các Nghị quyết của Bộ Chính trị.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cũng cho biết, hồ sơ dự thảo Nghị quyết do Chính phủ trình đã bảo đảm đầy đủ, đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và bảo đảm các yêu cầu nêu trong các kết luận của UBTVQH, của Chủ tịch Quốc hội. Các nội dung đề xuất sửa đổi, bổ sung đều có lý giải cụ thể về cơ sở khoa học, cơ sở thực tiễn, số liệu chứng minh về tính hợp lý và khả thi của nội dung quy định.
Thảo luận tại phiên họp, đa số thành viên UBTVQH cho rằng cần thiết phải sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 nhằm kịp thời thể chế hóa các chủ trương mới của Đảng và cụ thể hóa các quy định mới của pháp luật về tổ chức đơn vị hành chính. Một số ý kiến cho rằng, vừa qua có nhiều đổi mới trong chủ trương của Đảng, quy định pháp luật của Nhà nước về đơn vị hành chính, như Nghị quyết số 18 của Hội nghị Trung ương 6 năm 2017, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2019... Các thành viên ỦUBTVQH cho rằng dự thảo Nghị quyết cần chú trọng sửa đổi cho phù hợp với các chủ trương, quy định mới này.
Cho ý kiến tại Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ ghi nhận Bộ Nội vụ đã có sự chuẩn bị từ sớm nghiêm túc, kỹ lưỡng, công phu, hồ sơ đã bổ sung thêm nhiều tài liệu nghiên cứu làm cơ sở lý luận cho việc sửa đổi Nghị quyết về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính.
Chủ tịch Quốc hội cho biết, đất nước đang trong quá trình phát triển, đô thị hóa mạnh mẽ, các tiêu chuẩn, tiêu chí trong phân loại đơn vị hành chính đều cần có sự thay đổi phù hợp, trong lần này, chưa thể sửa đổi một cách toàn diện Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13, chỉ sửa đổi bổ sung một số điểm để đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong giai đoạn phát triển hiện nay. Kết quả nghiên cứu độc lập của Viện Nghiên cứu lập pháp và hệ thống cộng tác viên nghiên cứu cũng cơ bản nhất trí với nội dung đã trình.
Phát biểu kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, UBTVQH cơ bản thống nhất với Tờ trình dự thảo Nghị quyết và Báo cáo thẩm tra; hồ sơ và dự thảo Nghị quyết đã kịp thời cập nhật, cụ thể hóa các yêu cầu, chỉ đạo trong các Nghị quyết của Đảng, đảm bảo phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội đất nước trong thời gian tới. UBTVQH giao Thường trực Ủy ban Pháp luật phối hợp với Bộ Nội vụ và các cơ quan liên quan tiếp thu đầy đủ ý kiến, hoàn chỉnh dự thảo Nghị quyết, báo cáo lại UBTVQH dự thảo mới, kèm theo báo cáo tiếp thu, giải trình đầy đủ, cụ thể các nội dung thành viên UBTVQH đã phát biểu, để Chủ tịch Quốc hội ký ban hành.
Tại phiên họp, 100% thành viên UBTVQH biểu quyết thông qua về nguyên tắc ban hành Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính./.
Phương Ngọc