Xây dựng bộ tiêu chí kiểm toán để đánh giá tính kinh tế, hiệu lực, hiệu quả trong hoạt động quản lý, khai thác tài nguyên khoáng sản(sav.gov.vn) – Sáng ngày 23/11/2022, tại Hà Nội, Hội đồng Khoa học của Kiểm toán nhà nước (KTNN) đã tổ chức nghiệm thu Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ: “Xây dựng bộ tiêu chí kiểm toán để đánh giá tính kinh tế, hiệu lực, hiệu quả trong hoạt động quản lý khai thác tài nguyên khoáng sản” do Ths. Nguyễn Xuân Khải và TS. Lê Doãn Hoài đồng chủ nhiệm. Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Nguyễn Tuấn Anh làm Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu.Báo cáo tại buổi nghiệm thu, đại diện Ban Chủ nhiệm đề tài cho biết, kể từ năm 2013 trở lại đây, quản lý và khai thác khoáng sản luôn được coi là vấn đề trọng tâm trong các cuộc kiểm toán ngân sách địa phương. Năm 2013, KTNN đã tổ chức 01 cuộc kiểm toán chuyên đề về việc cấp giấy phép và quản lý Nhà nước đối với các hoạt động khai thác tài nguyên khoáng sản giai đoạn 2009 - 2012 tại Bộ Tài nguyên & Môi trường và 25 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Năm 2017, KTNN đã tổ chức 01 cuộc Kiểm toán chuyên đề về công tác quản lý Nhà nước về tài nguyên khoáng sản giai đoạn 2014-2016. Kết quả kiểm toán đã chỉ ra những bất cập, hạn chế của các Bộ, ngành từ Trung ương đến địa phương trong công tác: Chỉ đạo điều hành, hướng dẫn tổ chức thực hiện; phối hợp và chia sẻ thông tin; tổ chức thực hiện, kết luận và kiến nghị phù hợp. Mặc dù, kiểm toán trong lĩnh vực khai thác khoáng sản đã được triển khai và thực hiện từ năm 2013, nhưng các cuộc kiểm toán chủ yếu là các cuộc kiểm toán tuân thủ, chưa đánh giá được tính hiệu quả, hiệu lực và tính kinh tế để từ đó đưa ra những kiến nghị chính sách cho các nhà quản lý thực hiện chức năng quản lý Nhà nước đối với các hoạt động khai thác khoáng sản phù hợp. Cho đến nay KTNN chưa xây dựng hệ thống các tiêu chí kiểm toán để đánh giá tính hiệu quả, hiệu lực và tính kinh tế. Do đó, việc xây dựng bộ tiêu chí kiểm toán trong hoạt động quản lý và khai thác khoáng sản là cần thiết, góp phần nâng cao chất lượng cho các cuộc kiểm toán liên quan đến các hoạt động khai thác khoáng sản.   Quang cảnh buổi nghiệm thu Đề tài được chia thành 3 chương: Chương 1 - Khái quát về khai thác tài nguyên khoáng sản, công tác quản lý và kiểm toán công tác quản lý và khai thác tài nguyên khoáng sản; Chương 2 - Thực trạng kiểm toán công tác quản lý và khai thác khoáng sản tại Việt Nam và một số bài học kinh nghiệm trên thế giới; Chương 3 - Xây dựng bộ tiêu chí kiểm toán để đánh giá tính kinh tế, hiệu lực và hiệu quả trong công tác quản lý khai thác tài nguyên khoáng sản. Tại buổi nghiệm thu, các thành viên trong Hội đồng đã đóng góp nhiều ý kiến để Ban Chủ nhiệm đề tài chỉnh sửa, hoàn thiện nâng cao chất lượng đề tài. Theo đó, Hội đồng nghiệm thu cho rằng, việc kiểm toán hoạt động quản lý, khai thác tài nguyên khoáng sản của KTNN mới tập trung vào một số vấn đề như kiểm toán công tác quản lý, sử dụng đất đai, việc chấp hành pháp luật về đất đai, việc thực hiện các nghĩa vụ tài chính liên quan đến các khoản thu ngân sách Nhà nước như thuế đất, tiền thuê đất… Việc lựa chọn các vấn đề, tiêu chí, mục tiêu kiểm toán cũng như kết quả kiểm toán chưa có tính hệ thống, còn rải rác và tập trung ở khía cạnh tuân thủ pháp luật, thực hiện các nghĩa vụ về tài chính, chưa có những đánh giá kiến nghị mang tính tổng thể, vĩ mô, chưa đi sâu vào đánh giá tính kinh tế, hiệu lực, hiệu quả và đề cập đến vấn đề bảo vệ môi trường, phát triển bền vững. Từ yêu cầu trên, việc nghiên cứu xây dựng bộ tiêu chí kiểm toán để đánh giá tính kinh tế, hiệu lực, hiệu quả trong hoạt động quản lý, khai thác tài nguyên khoáng sản vừa có tính lý luận vừa có tính thực tiễn cao. Để Ban Chủ nhiệm đề tài hoàn thiện kết quả nghiên cứu, Hội đồng nghiệm thu đề nghị bổ sung một số khái niệm, phân loại khoáng sản; làm rõ chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền của KTNN đối với việc kiểm toán hoạt động trong lĩnh vực tài nguyên, khoáng sản và tính tương thích giữa Luật Kiểm toán nhà nước với các Luật chuyên ngành có liên quan như Luật Bảo vệ môi trường, Luật Khoáng sản, Luật Bảo vệ tài nguyên nước… Ban Chủ nhiệm đề tài cần xem xét, bổ sung thêm tiêu chí về việc kiểm tra, đối chiếu việc thực hiện công tác quản lý, bảo vệ môi trường của các cơ sở khai thác, chế biến khoáng sản. Đối với giai đoạn điều tra, thăm dò khoáng sản, xem xét bổ sung tiêu chí kiểm toán là công tác lập hồ sơ mời thầu, đấu giá được đảm bảo đúng quy định trình tự thủ tục theo quy định của pháp luật… Phát biểu kết luận buổi nghiệm thu, Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu, Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Nguyễn Tuấn Anh đánh giá cao sự nỗ lực, cố gắng của Ban Chủ nhiệm đề tài trong quá trình tổ chức nghiên cứu, đồng thời cho rằng đề tài có nhiều điểm mới đột phá, có tính thực tiễn, đầy đủ sản phẩm theo quy định có thể ứng dụng trong việc triển khai và thực hiện các cuộc kiểm toán liên quan đến các hoạt động quản lý và khai thác tài nguyên khoáng sản.   Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu, Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Nguyễn Tuấn Anh phát biểu kết luận tại buổi nghiệm thu Tuy nhiên, đây là đề tài khó, lĩnh vực còn mới và phức tạp, do vậy, để đề tài đạt hiệu quả cao, Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu yêu cầu Ban Chủ nhiệm đề tài nghiêm túc tiếp thu tối đa có chọn lọc các ý kiến của các thành viên Hội đồng để chỉnh sửa, hoàn thiện đề tài theo thời hạn quy định. Đề tài được Hội đồng nghiệm thu thống nhất xếp loại Khá./. Thanh Trang