(sav.gov.vn) - Sau hơn một thập kỷ triển khai Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, tỉnh Cao Bằng đã đạt nhiều kết quả rõ nét trong xây dựng môi trường không khói thuốc, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Tuy nhiên, trước làn sóng thuốc lá điện tử và sản phẩm thế hệ mới đang hướng mạnh vào giới trẻ, công tác phòng, chống tác hại thuốc lá tại địa phương vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua.
Các cấp chính quyền tỉnh Cao Bằng đã chỉ đạo thực hiện nghiêm Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, đồng thời triển khai Nghị quyết số 173/2024/NQ-QH về cấm hoàn toàn thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng từ năm 2025. Cùng với đó là tăng cường tuyên truyền trong cộng đồng, đẩy mạnh kiểm tra, xử phạt hành vi vi phạm và triển khai dịch vụ cai nghiện tại các cơ sở y tế.
Chuyển biến rõ rệt trong nhận thức và hành động
Ngay sau khi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá có hiệu lực từ năm 2013, Uỷ ban nhân dân tỉnh Cao Bằng đã kiện toàn Ban Chỉ đạo, ban hành kế hoạch cụ thể, phân công nhiệm vụ rõ ràng cho từng cơ quan, đơn vị. Hằng năm, các hoạt động hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá và Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá được duy trì, góp phần lan tỏa thông điệp “Môi trường trong lành - sức khỏe cộng đồng”.
Công tác tuyên truyền được triển khai mạnh mẽ dưới nhiều hình thức, từ truyền thông trực tiếp đến gián tiếp, lồng ghép trong các hoạt động văn hóa, giáo dục, đoàn thể. Báo Cao Bằng, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, hệ thống pano, băng rôn, mạng xã hội… đã góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về tác hại của thuốc lá.
| Hiện nay, tỉnh Cao Bằng đã tổ chức 35 cuộc giám sát với hơn 140 đơn vị trên địa bàn; đồng thời xây dựng mạng lưới phòng, chống tác hại thuốc lá tại các sở, ban, ngành với 50 cộng tác viên thường xuyên theo dõi, hỗ trợ. |
Theo kết quả điều tra cấp tỉnh thời gian qua, tỷ lệ hút thuốc tại Cao Bằng có xu hướng giảm dần. Các mô hình “Nơi làm việc không khói thuốc”, “Trường học không khói thuốc”, “Cơ sở y tế không thuốc lá” được triển khai đồng bộ, gắn với tiêu chí xét duyệt đơn vị văn hóa. Trong lĩnh vực giáo dục, 100% cơ sở đã lồng ghép nội dung phòng, chống thuốc lá vào giảng dạy; hơn 40 buổi tuyên truyền ngoại khóa, 15 lớp tập huấn cho 600 giáo viên, cùng 80.000 tờ rơi và 12.000 tài liệu giảng dạy được phát hành rộng rãi.
Tại các cơ sở y tế, việc tuyên truyền được lồng ghép trong họp giao ban, hội đồng người bệnh. Hơn 5.000 tờ rơi cai nghiện thuốc lá, 100 pano và hàng nghìn biển cấm hút thuốc được treo tại các đơn vị y tế, giúp nâng cao ý thức của cán bộ, bệnh nhân và người dân.
Siết chặt kiểm tra, xử lý vi phạm và đẩy mạnh tuyên truyền cai nghiện
| Trong 06 tháng đầu năm 2025, Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Cao Bằng đã phát hiện, xử lý 16 vụ vi phạm, tang vật thu giữa 18.927 kg nguyên liệu thuốc lá. Hải quan Khu vực 6 (địa bàn Cao Bằng) thu giữ 6.832 kg nguyên liệu thuốc lá. Điển hình, lực lượng Công an tỉnh phát hiện, bắt giữ, xử lý 59 vụ/72 đối tượng, thu giữ gần 98.250 kg nguyên liệu thuốc lá nhập lậu, không rõ nguồn gốc, xuất xứ; khởi tố 1 vụ án/3 bị can về hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép nguyên liệu thuốc lá qua biên giới. Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng thu giữa 18.223 kg nguyên liệu thuốc lá. |
Dù đạt kết quả tích cực, nhưng công tác phòng, chống tác hại thuốc lá tại Cao Bằng vẫn còn không ít khó khăn. Việc xử phạt hành vi hút thuốc nơi công cộng còn hạn chế do thiếu lực lượng chuyên trách, nguồn kinh phí, cũng như tâm lý e ngại trong xử lý vi phạm.
Tình trạng hút thuốc tại bệnh viện, trường học, bến xe vẫn xảy ra; việc thực hiện quy định tại nhà hàng, khách sạn chưa nghiêm; thuốc lá vẫn được bày bán phổ biến với giá rẻ, khó kiểm soát người dưới 18 tuổi.
Hoạt động hỗ trợ cai nghiện thuốc lá còn nhiều hạn chế; người dân ít biết tới các điểm tư vấn, trong khi theo quy định, Bộ Y tế phải tổ chức triển khai dịch vụ này tại cơ sở y tế. Một số cán bộ, công chức vẫn chưa thực sự nêu gương, ảnh hưởng đến hiệu quả tuyên truyền.
Trước tình hình đó, các cấp chính quyền tỉnh Cao Bằng đã chỉ đạo thực hiện nghiêm Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, đồng thời triển khai Nghị quyết số 173/2024/NQ-QH về cấm hoàn toàn thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng từ năm 2025. Cùng với đó là tăng cường tuyên truyền trong cộng đồng, đẩy mạnh kiểm tra, xử phạt hành vi vi phạm và triển khai dịch vụ cai nghiện tại các cơ sở y tế.
Mới đây, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Cao Bằng (CDC) đã tổ chức nhiều hoạt động truyền thông thiết thực về phòng, chống tác hại thuốc lá, cho thấy tinh thần chủ động, cầu thị và sáng tạo trong cách làm, góp phần tăng cường liên kết giữa các địa phương, đẩy lùi tệ nạn thuốc lá trong cộng đồng.
Có thể thấy, với quyết tâm xây dựng môi trường sống lành mạnh, an toàn, Cao Bằng đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu “môi trường không khói thuốc”. Nhưng để đạt được điều đó, cần sự chung tay đồng bộ, bền bỉ từ mỗi cơ quan, gia đình và cá nhân - chỉ khi việc không hút thuốc trở thành thói quen văn minh của mỗi người dân, môi trường sống không khói thuốc mới thật sự bền vững và lan tỏa./.
Thảo Chi